Tygodnik Powszechny Nr 23-24/2020

Data wydania:
Numer wydania:
23-24
Rok wydania:
2020

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Przypowieść o łące

Ks. Adam Boniecki
Łąki są jak przypowieść o tym, że pięknu nie zaszkodzi nawet potężna porcja gnoju.

Obraz tygodnia

Start rakiety Falcon 9, na której szczycie znajduje się kapsuła Crew Dragon, Przylądek Canaveral, 30 maja 2020 r. / FOT. NASA/Bill Ingalls /

Nowe rozdanie w kosmosie

Wojciech Brzeziński
Nie było okrzyku podobnego do słynnego „Pajechali!” Gagarina, ale start kapsuły Crew Dragon był momentem epokowym. I wzbudzającym ogromne emocje.
Demonstracje po śmierci George'a Floyda, protest „Black Lives Matter” USA, Nowy Jork 28 maja 2020 r. fot Johannes EISELE / AFP/ EAST NEWS /

Gniew rozlewa się na Amerykę

Marta Zdzieborska
Śmierć George’a Floyda po raz kolejny obnażyła rasizm i patologie w amerykańskiej policji – problemy, które w USA wciąż idą w parze.
Wznowienie lotów krajowych, Port Lotniczy Jasionka, Rzeszów, 1 czerwca 2020 r. / FOT. FOT.KRZYSZTOF LOKAJ / PPG / POLSKA PRESS /EAST NEWS /

Do końca epidemii daleko

Maciej Müller
Każde zniesienie restrykcji to oddech dla gospodarki. Rząd liczy, że „jakoś to będzie”. Przed nami wakacje, a po nich jesień, kiedy druga fala COVID-19 – co do…

Z Unii Hobbesa do Unii Hamiltona

Marek Rabij
Fundusz Odbudowy dołączony do znowelizowanego budżetu UE wyniesie 750 mld euro, z czego aż pół biliona miałyby stanowić bezzwrotne dotacje.

Polki, miesiączka i wstyd

Ewelina Burda

500 plus: na edukację, ale nie cyfrową

Przemysław Wilczyński
Pieniądze z 500 plus, nie idą – wbrew stereotypom – tylko na bieżącą konsumpcję, ale też na edukację i rozwój dzieci.

Kraj w skrócie

26–31 czerwca

Ziobrystka na czele Sądu Najwyższego

Andrzej Stankiewicz
Czy nowa prezes doprowadzi do podporządkowania najważniejszego sądu w Polsce obozowi władzy? To zależy od wyniku wyborów prezydenckich.

Hongkong coraz mniej wolny

Piotr Bernardyn
Przyjęty przez Pekin projekt ustawy o bezpieczeństwie Hongkongu może definitywnie zniszczyć jego niezależny status.

Konflikt między Donaldem Trumpem a Twitterem

Wojciech Brzeziński
To dla niego główny kanał komunikacji, za pomocą którego uprawia politykę: swoimi tweetami prezydent USA atakuje przeciwników, zwalnia i nominuje, zrywa i…

Komu wiele dano…

Artur Sporniak
Księża z rady kapłańskiej diecezji kaliskiej nie zgodzili się podpisać listu broniącego oskarżonego o tuszowanie pedofilii bp. Edwarda Janiaka. Powoli…

Kościół w skrócie

26–31 czerwca

W USA rozwaga, w Polsce optymizm

Zuzanna Radzik
Prezydent Trump wywołał dyskusję zapowiedzią, że jeśli miejsc modlitwy nie otworzą gubernatorowie, to zrobi to sam.
/ VATICAN MEDIA

Modlitwa papieża Franciszka

EA
O ustanie pandemii modlił się papież przed figurą Matki Bożej z Lourdes w Ogrodach Watykańskich.

Kultura w skrócie

26–31 czerwca
/ VATICAN MEDIA

Ostatnia strona Pilcha

Michał Okoński
Zawdzięczamy mu nie tylko teksty, które weszły do kanonu polskiej felietonistyki, i nie tylko niezrównane portrety najważniejszych postaci naszego środowiska.

Polska Liga Przeciw Skojarzeniom

Marcin Napiórkowski
Reduta Dobrego Imienia opublikowała raport poświęcony „możliwości przeciwdziałania zniesławieniom na platformach ­streamingowych typu Netflix”. Przedmiotem…

Lek i list

Bartosz Kabała

Obgryzione do kości

ŁK
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Jeszcze pół godziny marszu do schroniska „Chatka Puchatka” na Połoninie Wetlińskiej, Bieszczady, październik 2015 r. / Stanisław Kowalczuk / East News

Imię gór

Marcin Żyła
Jeśli nie wiesz, gdzie jesteś, ale wiesz, dokąd iść, to się nie zgubiłeś.

Czytania

Etyka potopu

Paweł Śpiewak
Czy historia i etyka Boga z czasów potopu albo wieży Babel należy już do przeszłości?

Moc ze słabości

O. Wacław Oszajca SJ
Nasza ułomność jest naszą siłą, gdyż ośmiela do sięgania po niemożliwe.

Modlitwa Jezusa

Kard. Grzegorz Ryś
W ewangelizacji liczy się nie tylko to, co umiem, ale również to, jak żyję i kim jestem.
/

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

7 – 21 czerwca

Kraj

Warszawa, 16 maja 2020 r. / ŁUKASZ SZELĄG / REPORTER

Zobaczmy, co się z nami stało

Rafał Matyja
Restrykcje związane z epidemią przyjęliśmy, bojąc się losu północnych Włoch, a nie z lęku przed autorytetem władzy. To dobry punkt wyjścia do zdefiniowania…
Uniwersytecki Szpital Kliniczny podczas ćwiczeń na wypadek wystąpienia koronawirusa. Wrocław, marzec 2020 r. / MAGDA PASIEWICZ / EAST NEWS

Pan tu nie stał

Małgorzata Nocuń
Służba zdrowia powinna powoli wracać do normalności. Jest na to tak samo niegotowa, jak niegotowa była na pandemię.
/ RENATA DĄBROWSKA

Z latarką w nieznane

Natalia Hatalska, Ewelina Burda
Natalia Hatalska, analityczka trendów: Nie możemy podchodzić do przyszłości na zasadzie: „przetrwajmy to, co dzieje się teraz, i wróćmy w stare koleiny”. Nawet…
/ ANTON VIOLIN / ALAMY / BEW

Najłatwiejszy przemyt świata

Krzysztof Story
Już nie alkohol, broń ani narkotyki. Przestępczą żyłą złota są dziś nielegalne pestycydy.
/ MATEUSZ SKWARCZEK / AGENCJA GAZETA

Sorry, nie ma czasu na emocje

S. Małgorzata Chmielewska, Anna Goc
S. MAŁGORZATA CHMIELEWSKA, przełożona Wspólnoty Chleb Życia: Sytuacja osób bezdomnych podczas epidemii obudziła ludzką solidarność, ale wstydem dla naszego…

Wiara

/ FILIP ĆWIK / NAPO IMAGES

Heretyk ortodoksyjny

Józef Majewski
Chodził po krawędzi. Sprawiał, że pytania człowieka stawały się pytaniami teologii. Zmarł ks. Wacław Hryniewicz.
/ PARAFIA RZYMSKOKATOLICKA W JAŚLISKACH

Dwie procesje

Dorota Bidzińska
Dla nas zwyczajne jak te góry za oknami – mówią o obchodach Bożego Ciała mieszkańcy Jaślisk, które zagrały w „Bożym Ciele” Jana Komasy. – Ale na ekranie: rety…
Sobór Chrystusa Zbawiciela. Moskwa, styczeń 2020 r. / MIKHAIL TERESHCHENKO / GETTY IMAGES

Boska fizyka

Maciej Müller
Wizja, a potem cud eucharystyczny: to one stoją u podstaw święta Bożego Ciała.

Świat

Przygotowania do przyjęcia gości w hotelu Adlon Kempinski. Berlin, 26 maja 2020 r. / Maja Hitij / Getty Images

Im mniej zakażeń, tym więcej protestów

Łukasz Grajewski
Na walkę z epidemią Niemcy uruchomiły gigantyczne fundusze. Organizm państwa radzi sobie dobrze, ale część obywateli okazuje się podatna na dezinformację.
Stacja metra Otradnoje z freskiem przedstawiającym znanych rosyjskich malarzy i kompozytorów. Moskwa, 26 maja 2020 r. / KIRILL KUDRYAVTSEV / AFP / EAST NEWS

Putinizm w czasach zarazy

Anna Łabuszewska
Epidemia zmienia Rosję: zaburza relację między władzą a obywatelami, którzy dotąd rezygnowali ze swoich wolności w zamian za pewność jutra. Poparcie dla…
Dzieci surogatek w kijowskim hotelu, zaprezentowane przez firmę reprodukcyjną Biotex, 14 maja 2020 r. / GLEB GARANICH / REUTERS / FORUM

Żywy towar płacze

Monika Andruszewska
„Nie uważam, że bycie surogatką to coś złego – mówi Julia. – Wydaje mi się, że to nawet dobry uczynek, bo można pomóc kobiecie niemającej szans na urodzenie”.
Kukła byłego prezydenta Chun Doo-hwana przewożona na miejsce demonstracji w rocznicę krwawego stłumienia protestów z 1980 r. Gwangju, 16 maja 2020 r. / YONHAP / EPA / PAP

Dyktator kontra ksiądz

Roman Husarski
40 lat temu w Korei Południowej wojsko zmasakrowało cywilów. Chun Doo-hwan, ówczesny prezydent, dziś ponownie stoi przed sądem.
Kabul, marzec 2020 r. / PAWEŁ PIENIĄŻEK

Siedem tysięcy kilometrów na marne

Paweł Pieniążek
Afgańczycy, którzy dotarli nielegalnie do krajów Europy, są z nich systematycznie deportowani – mimo zagrożeń, które czekają na nich w ojczyźnie.
Godziny szczytu w Pekinie, 22 maja 2020 r. / NICOLAS ASFOURI / AFP / EAST NEWS

Zachód od wschodu

Marcin Napiórkowski
W polityce i mediach straszenie, oburzenie i niekończące się spory o wartości zastępują analizy danych. A przecież rozumowanie oparte na metodzie naukowej…

Historia

Audytorium ratusza w Oakland nad Zatoką San Francisco, przekształcone w szpital Czerwonego Krzyża w czasie pandemii grypy w 1918 r. / EDWARD A. „DOC” ROGERS / OAKLAND PUBLIC LIBRARY

Druga fala w zatoce

Jakub Mejer
Gdy sto lat temu w San Francisco wybuchła epidemia grypy hiszpanki, nie każdemu spodobały się restrykcje. Presja na ich zniesienie była skuteczna – i miała…
W Instytucie Matenadaran. Erywań, Armenia, 2015 r. / ASATUR YESAYANTS / EAST NEWS

Księga jak członek rodziny

Karol Fryta
Ormianie ze szczególną czułością traktują słowo. Rękopisy chronią w miejscu, które może wytrzymać atak jądrowy.

Nauka

Przyciągający wzrok czerwony kolor i słodki nektar – tak roślina z gatunku Psychotria elata wabi zapylacza, samicę brylancika niebieskogardłego (Heliodoxa jacula). Kostaryka, 2019 r. / JON G. FULLER / EAST NEWS

Tajemnice zapylania

Jonathan Drori, Maria Hawranek
Jonathan Drori, popularyzator botaniki: Rośliny przystrajają się w kolory, zapachy, zmieniają smak nektaru, a nawet temperaturę, by zwabić nadlatujących…
Neil Harbisson, brytyjski muzyk, performer, cyborg i aktywista, Palma de Mallorca, wrzesień 2011 r. / ENRIQUE CALVO / REUTERS / FORUM

Myślenie rzeczami

Paweł Gwiaździński
Koncepcja rozszerzonego poznania fascynuje filozofów od ponad dwóch dekad. Trwają jednak spory, czy ma ona istotne empiryczne zastosowania.

Z oddechem

Graffiti portugalskiego artysty Odeitha upamiętniające trzesięnie ziemi w 1755 r. Dzielnica Damaia na przedmieściach Lizbony, lipiec 2009 r. / NACHO DOCE / REUTERS / FORUM

Najlepszy ze światów

Marek Bieńczyk
Trzęsienie ziemi połączone z tsunami i pożarami w Lizbonie w 1755 r. było katastrofą, która zmieniła obraz Boga, świata i metafizycznego porządku.

Kultura

FOT. Bogdan Krężel / Forum /

Ze statku głupców wysiadłem

Ryszard Koziołek
Był pisarzem totalnym, nadobecnym, sytym sukcesów, nagród i skandali. Wiódł życie idealne dla biografii, obfitujące w samotność i cierpienie.
/ MARCIN MANN DLA „TP”

Ja, didżej

Wojciech Mann, Katarzyna Kubisiowska
Wojciech Mann: Dzisiaj nikt na niższym stopniu zarządzania bez konsultacji z wyższym nic sam nie powie. Są jak roboty. Myślenie zostawiają w sejfie.
Łona (na zdjeciu z prawej) i Webber (z lewej) z zespołem The Pimps na koncercie w Warszawie, 13 czerwca 2015 r. / ANDRZEJ BOGACZ / FORUM

Dobrzy włamywacze

Monika Ochędowska
Trwająca niecałe pół godziny płyta Łony i Webbera zabiera słuchaczy w podróż po najbardziej wrażliwych strefach polskiej tożsamości.
KAROLINA JABŁOŃSKA, instalacja na wystawie „Ludzka Rzecz”, Szara Kamienica Fundation, Kraków, listopad 2016 r. / EMILIA KINA / POTENCJA

Jest potencjał

Piotr Kosiewski
W ostatnich latach debiutowała w Polsce grupa wyrazistych młodych malarek i malarzy. Nie doszło jeszcze do pokoleniowej zmiany, ale już można dostrzec jej…
/ LUCJAN FOGIEL / DANUTA B. ŁOMACZEWSKA / EAST NEWS

Geniusz w piaskownicy

Zbigniew Mentzel
Lem i Kołakowski prowadzili ze sobą czterdziestoletnią wojnę. Jej powody, zdaniem niektórych, można nawet odczytać z odmiennych kształtów ich grobowców.
Mohammad Valizadegan (żołnierz Javat) i Mahtab Servati (jako jego narzeczona Nana) w filmie „Zło nie istnieje” / MATERIAŁY PRASOWE

Władza to słowo „nie”

Anita Piotrowska
„Zło nie istnieje” jest opowieścią o ludziach tłamszonych przez rządzących, ale i o tym, jaka może być cena indywidualnego wyboru w totalitarnym państwie.

Warto zobaczyć

AP
/

Raport z pułapki

Lektor
Studium samotności i wyobcowania, a zarazem przerażający portret świata rządzonego przez uprzedzenia i ideologie.

Felietony

Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Złość piękności nie szkodzi

Anna Dziewit-Meller
W Polsce gniew stał się tym, co Marek Koterski w „Dniu świra” kazał wyrażać Adasiowi Miauczyńskiemu: gniewem wsobnym, artykułowanym pod nosem, zza zaciśniętych…

Do czego służy okno

Andrzej Stasiuk
Dziś o poranku światło jest srebrzyste i rozproszone i wyobrażam sobie, że mój wzrok sięga dalekich miejsc, w których doznawałem zachwytu.

Zakładnicy zakładek

Jan Klata
Mówi się, że miłościwie nam panująca władza władzy nadużywa, kpiąc sobie w żywe oczy. Mnoży się przy tym przykłady, które mają na celu zbulwersowanie suwerena…

U fryzjera

Stanisław Mancewicz
Choć chorujących plus minus jest tyle samo, maski już nie są potrzebne. Można pójść na wesele. Epidemia wygasła, wszyscy są zdrowi, a jak nie są, to będą.

Smaki

ADOBE STOCK /

Prawo litery „R”

Paweł Bravo
Straty z powodu inwazji tarczówki marmurkowatej na plantacje warzyw i owoców w paru krajach Europy idą już w setki milionów euro.

Zmysły

Triathlonistka Sarah Piampiano podczas treningu do wyścigu Iron Man. Kalifornia, 26 maja 2020 r. / EZRA SHAW / GETTY IMAGES

Opium dla masy

Marek Rabij
Jeżeli przyjąć, że na przyjemność powinno się zasłużyć, najsprawiedliwszą z rozkoszy będzie euforia towarzysząca biegaczom.

Tygodnik Czytelników

/

Więcej Majewskiego!

Mirek Chmiel
„TP” 20/2020

Co dalej, Panie Ministrze?

Kinga Konieczna
„TP” 22 / 2020

Dodatki w numerze Nr 23-24/2020

Chwalcie łąki!

Maciej Podyma / FUNDACJA ŁĄKA

Niech kwitną nam

Maciej Podyma, Michał Sowiński
Maciej Podyma, Fundacja Łąka: Miewają większą bioróżnorodność na metr kwadratowy niż las deszczowy. Do tego cały czas się zmieniają – jedne rośliny kwitną,…

Zjedz łąkę

Małgorzata Ruszkowska
Czy łąka może stać się naszym warzywniakiem? Oczywiście! Rośliny łąkowe są piękne, a przy odrobinie wysiłku mogą stać się również wyjątkowo smaczne.
/ JAN WŁODARCZYK / FORUM

Łąkarstwo

Urszula Zajączkowska
Na łące zdradzi cię każdy krok, każde stąpnięcie, ślad po twoim ciele, po twojej wadze wszystkich wnętrzności i wielkości stopy, ten szlak, którym siebie w…
Kwietna łąka przy ulicy Powstania Warszawskiego. Kraków, lipiec 2017 r. / ANNA KACZMARZ / DZIENNIK POLSKI / POLSKA PRESS / EAST NEWS

Natura nam odpowiada

Paweł Pstrokoński
Coraz częściej przestajemy uważać wymuskaną do przesady zieleń za coś wartościowego. Stawiamy za to na dzikość, która z przytupem wraca do miast.
/ DANIEL MITER / REPORTER

Miasta chcą żyć

Agnieszka Nowak
Metropolie biofiliczne zakładają, że przyroda nie jest sprawą do załatwienia, tylko kluczowym punktem odniesienia dla władz – kontekstem wszystkich pozostałych…

Z tamtej strony płotu

Tadeusz Sławek
Zachowaliśmy pamięć o łąkach, tracąc ich doświadczenie. Owszem, możemy wyjść poza raj deweloperskich grodzeń, możemy natrafić na łąkę, ale wtedy będzie ona nie…