Trafiłeś do serwisu TygodnikPowszechny.pl, ale wygląda na to, że w przeglądarce masz wyłączoną obsługę JavaScript.

Ponieważ zakłóca to działanie serwisu, włącz obsługę JavaScript w swojej przeglądarce, aby strona działała prawidłowo.

Reklama

Tygodnik Powszechny TP 42/2015

Data wydania:

Numer wydania:

42

Rok wydania:

2015

Edytorial

Kościół to nie muzeum

Ks. Adam Boniecki

Niektórzy się irytują: dlaczego ci, którzy nie zakładają rodzin, debatują o rodzinie? Odpowiadam im: spokojnie, poczytajcie relacje, a zrozumiecie, że oni…

Obraz tygodnia

Przemysław Wilczyński / / Fot. Grażyna Makara

Ośrodki pomocy: bierność i rutyna

Przemysław Wilczyński

Raport na temat OPS-ów nie jest może miażdżący, ale ujawnia znane od lat słabości pomocy społecznej. Dominuje bierność i rutyna.

/ Fot. Renoir Sucks At Painting Official Account

Protesty przeciw... Renoirowi

Renoir Sucks At Painting – grupa o takiej nazwie protestowała przed bostońskim Muzeum Sztuk Pięknych, domagając się usunięcia z kolekcji obrazów francuskiego…

Słuchajcie Franciszka

O. Józef Puciłowski OP

Pytania „dlaczego?” w rzeczywistości zadajemy sobie wszyscy. Pytamy: „dlaczego niegodziwcy wydają się tacy szczęśliwi?” – mówił papież 8 października podczas…

Mołdawski klincz

Przyszłość Mołdawii stoi pod coraz większym znakiem zapytania. Ten kraj Partnerstwa Wschodniego, który – podobnie jak Ukraina i Gruzja – dąży dotąd do…

/ Fot. Yasin Akgul / AFP / EAST NEWS

Masakra i podejrzenia

/ Fot. David Shankbone / WIKICOMMONS

Kultura w skrócie

5 – 11 października

/ Fot. Jacek Wajszczak / REPORTER

Kościół w skrócie

5 – 11 października

/ Fot. Jakub Ociepa / Agencja Gazeta

Kraj w skrócie

5 – 11 października

Taki kraj

Najważniejszym wydarzeniem w historii Polski po 1989 r. był mecz Polska-Portugalia w 2007 r.

Prognoza pogody dla rosyjskich myśliwców w TV Rossija 24, 5 października 2015 r. / / Fot. TV ROSSIJA 24

Rosjanie nad Syrią:  wojna już nie tylko domowa

W czasie prognozy pogody pokazano rosyjskim telewidzom filmy z nalotów dokonywanych w Syrii od 30 września przez rosyjskie lotnictwo.

Marek Zając / / Fot. Grażyna Makara

Trybunał, sumienie i uczucia religijne

Czytając komentarze wokół niedawnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, trudno oprzeć się wrażeniu, jakby chodziło o mecz katolicy –reszta Polski.

Kalina Błażejowska / / Fot. Grażyna Makara

Sztuka oburzenia

Kalina Błażejowska

W dzień rozpoczęcia festiwalu Unsound, przeczytałam w sieci nagłówek: „Koncerty Unsound odwołane z uwagi na oskarżenia o satanizm". Pomyślałam, że to…

Reprezentacja Polski po wygranym meczu z Irlandą. Warszawa, 11 października 2015. Fot: Marcin Borkowski/East News /

Polak potrafi

Michał Okoński

„Nic się nie stało, Polacy” – na razie zaledwie awansowaliście.

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Bartek Prokopowicz, Warszawa 2015 r. / Fot. Rafał Siderski dla „TP”

Pokuty nie będzie

Bartek Prokopowicz, Błażej Strzelczyk

Bartek Prokopowicz, reżyser filmu „Chemia”: Magda była bardziej zżyta z rakiem niż ze mną. Może dla niego się tak stroiła?

Czytania

/ Fot. Domena Publiczna

Widzenia

Czytania liturgiczne

18 – 25 października

Bp Grzegorz Ryś / / Fot. Grażyna Makara

Słowo i serce

Kard. Grzegorz Ryś

Gdy tak wszyscy byli pełni podziwu dla wszystkich jego czynów, Jezus powiedział do swoich uczniów: »Weźcie Wy sobie dobrze do serca te właśnie słowa: Syn…

O. Wacław Oszajca /

Żyć i umrzeć po ludzku

O. Wacław Oszajca SJ

Jakub i Jan, synowie Zebedeusza, podeszli do Jezusa i oświadczyli: „Nauczycielu, chcemy, żebyś nam uczynił to, o co Cię poprosimy”.

Paweł Śpiewak / / Fot. Grażyna Makara

Mojżesz i aniołowie

Paweł Śpiewak

Bóg kazał Mojżeszowi wstąpić na górę. Tam prorok miał otrzymać tablice kamienne, zakon i przykazania, co rabini czytają: Bóg chciał ofiarować Mojżeszowi i…

Kraj

/ Rys. Lech Mazurczyk

Początki przyszłości

Czym są komórki macierzyste i jak powstają z nich komórki naszego ciała? Czy staną się one terapeutycznym narzędziem jutra?

Dr Magdalena Chrościńska-Krawczyk, Lublin, wrzesień 2015 r. / Fot. Michał Kuźmiński

Przecieramy szlak

Magdalena Chrościńska-Krawczyk, Michał Kuźmiński, Łukasz Lamża

Dr Chrościńska-Krawczyk, neurolog dziecięcy: Zawsze zaczynało się od „eksperymentu”. Zmierzamy do tego, żeby za parę lat leczenie komórkami macierzystymi było…

/ Fot. CORBIS / PROFIMEDIA

Dzieci nowej terapii

Michał Kuźmiński

Czy komórki macierzyste pomogą leczyć dzieci z porażeniem mózgowym?

Stanisław Żelichowski, 2014 r. / Fot. Adam Chełstowski / FORUM

Pili i paplali

Stanisław Żelichowski, Paweł Reszka

Stanisław Żelichowski (PSL), poseł ośmiu kadencji: Nie powinno się brać pod uwagę tego, co mówią politycy w kampanii wyborczej.

/ Fot. Bartosz Pawlik

Nie pójdziemy na łów

Przemysław Wilczyński

Na skutek legislacyjnych zawirowań polowania mogą stać się od stycznia nielegalne. A gdyby tak zniknęły na zawsze?

Wiara

/ Fot. Domena Publiczna

Nastrojeni na jeden ton

Zbigniew Nosowski

Dziś, podczas Synodu Biskupów o rodzinie, Zela i Ludwik Martinowie, rodzice św. Teresy od Dzieciątka Jezus, będą wspólnie kanonizowani jako pierwsze małżeństwo…

Fot. Zuzanna Radzik / Fot. Grażyna Makara

Synodalny popcorn

W pierwszym tygodniu biskupi przyjrzeli się, jaka jest rzeczywista sytuacja rodzin na świecie.

/ Fot. Jonathon Williams / GETTY IMAGES

Nawróceni w świecie korporacji

Mariusz Sepioło

Są młodzi, odnoszą sukcesy, mogliby mieć wszystko. Wolą pomagać sobie i innym.

/ Fot. Kamila Zarembska

Wiara dla dorosłych

O. Jan Andrzej Kłoczowski OP, Artur Sporniak

O. Jan Andrzej Kłoczowski, duszpasterz: Dyskurs religijny w Polsce przestał być wielką debatą na temat człowieka poszukującego sensu i drogi w życiu. Stał się…

Abp Stanisław Gądecki / / fot. REPORTER

Spór abp. Gądeckiego z Synodem

Zaiskrzyło na linii Polska–Watykan. Abp Stanisław Gądecki na blogu publikował notki ujawniające, kto co mówił podczas zamkniętych obrad. Nie spodobało się to…

Watykan, 9 października 2015 r. Fot. AGF S.R.L. / / REX SHUTTERSTOCK

Lobbing święty

Czy Synod jest „zakulisowo manipulowany”? Bóg potrafi pisać prosto po liniach krzywych...

Świat

Hillary Clinton na wiecu w Portland, wrzesień 2015 r. / Fot. Robert F. Bukaty / AP / EAST NEWS

Pełzający kryzys w Waszyngtonie

Radosław Korzycki

Do wyborów w USA jeszcze rok, ale maraton już pędzi. Choć z zadyszką. Republikanie są w największym impasie od stu lat. Demokraci są w lepszej sytuacji, ale do…

Płoną opony w Ramallah na Zachodnim Brzegu, Palestyna, 8 października 2015 r. / Fot. Majdi Mohammed / AP / EAST NEWS

Krwawy październik

Karolina Przewrocka-Aderet

Nieważne, jak to nazwiemy: trzecią intifadą, powstaniem, terroryzmem czy desperacją. W Izraelu i na Zachodnim Brzegu Jordanu krew znów leje się codziennie.

Prezydent Recep Tayyip Erdoğan, Stambuł, 25 września 2015 r. / Fot. Yasin Bulbu / AFP / EAST NEWS

Kres marzeń o potędze

Marcelina Szumer-Brysz

Rosyjskie samoloty na granicy, uchodźcy, konflikt z Kurdami: w Turcji panuje chaos. Ale chaos częściowo kontrolowany. Dzięki niemu partia Erdoğana chce…

Fragment amerykańskiej reklamy Volkswagena agencji BBD z początku lat 60. Hasło głosi: „Jeśli skończy ci się paliwo, łatwo go popchać”. / Fot. VOLKSWAGEN AMERICA INC.

Volkswagen: upadek legendy

Joachim Trenkner

Kiedyś mawiano, że VW to Niemcy, a Niemcy to VW. Skandal, który wstrząsa dziś koncernem, uderza nie tylko w niego, ale też w niemiecką tożsamość.

Historia

Niemieccy ułani w starciu z rosyjską kawalerią nad rzeką Wilejką, jesień 1915 r. Rycina z epoki. / Fot. Za historyisnowmagazine.com / DOMENA PUBLICZNA

Konna armia kajzera

Największa operacja kawaleryjska podczas I wojny światowej, rozegrana sto lat temu na froncie wschodnim, nie rozstrzygnęła tej wojny. Ale wpłynęła znacząco na…

Nauka

Wnętrze japońskiego detektora Super-Kamiokande, gdzie prowadzi badania Takaaki Kajita, jeden z laureatów tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki. / Fot. Shohei Suzuki / AFP / EAST NEWS

Osiem medali

Leki dla milionów, oscylacje nieuchwytnych cząstek i przybornik do naprawy DNA – to prace, które w tym roku zdobyły najwyższe wyróżnienia w nauce.

Kultura

Biel, czyli czerń

Białostocki Park Centralny kryje tajemnicę. Pod tonami gruzu i ziemi zwiezionymi tu w latach 50. spoczywają ludzkie szczątki i kamienne macewy.

Bartłomiej Topa i Barbara Kubiak w filmie „Obce niebo” / Fot. Monika Lanczewska / MATERIAŁY DYSTRYBUTORA

Polak, czyli obcy

Anita Piotrowska

Film Gajewskiego pokazuje, że problem z asymilacją dotyczy nie tylko uciekinierów z rejonów odległych, niespokojnych i odmiennych kulturowo.

Warto zobaczyć w TV

Próba spektaklu „Francuzi”, sierpień 2015 r. / Fot. Tal „giZmo” Bitton

W poszukiwaniu straconego teatru

Marcin Kościelniak

Krytycyzm spektakli Warlikowskiego przestał być wywrotowy, a stał się festiwalowy: sentencjonalny i łatwo przyswajalny.

Przedszkole w Prypeci, 2010 r. W tych okolicach mieszkają bohaterowie książki Noblistki „Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości” / Fot. Konrad Wesołowski / EAST NEWS

Aleksijewicz: reporterka stąd

Wojciech Jagielski

To z pewnością pewien rodzaj uhonorowania literatury faktu, sygnał, że nie jest to jakiś podlejszy gatunek.

Swietłana Aleksijewicz, maj 2014 r. / Fot. Ulf Andersen / GETTY IMAGES

Ocalenie

Laureatka tegorocznego literackiego Nobla mówi o sobie, że jest „artystą, socjologiem, duchownym, psychoanalitykiem, historykiem i dziennikarzem”.

Kraków

Nasz pasaż

Natasza Urbańska w spektaklu „Legalna blondynka”, teatr Variété, maj 2015 r. / Fot. Jakub Porzycki / FORUM

Szlachetne rozrywki

Od lat marzyły mu się podwawelskie rewie, burleski i wodewile. Jego sen wreszcie się spełnia. Za miejskie pieniądze.

Felietony

Wojciech Bonowicz / Fot. Grażyna Makara

Dymki i pióra

Wojciech Bonowicz

Cała ta czeska wyprawa spada jak z nieba. Z okna samolotu chmury wyglądają jak dymki wypuszczane z niewidzialnych ust. Pilzno, Praga, Tabor – niby tylko trzy…

Marek Zając / / Fot. Grażyna Makara

Monarcha Lechistanu

Mój drogi Piołunie, nie sądziłem, że po tylu miesiącach, a właściwie nawet kilku latach – powrócę do tematu już raz przeze mnie napoczętego.

Paweł Reszka / / Fot. Grażyna Makara

Fursz u Finów

Stała z boku, tuż przy ścianie. Jej wzrok prześlizgiwał się po sali. Wprawnym ruchem, hoop, podnosiła do ust kolejną pięćdziesiątkę. Ledwie zdążyłem.

I cóż, że ze Szkocji

Nie wiem, co zdarzy się w niedzielę w heroicznym pojedynku z łeb-w-łeb-z-nami Irlandczykami w Narodowym gnieździe, piszę w nocy z czwartku na piątek, na gorąco…

Smaki

/ Fot. Wojciech Szatan dla „TP”

Wenus i burak

Żadna strategia na przetrwanie w ciszy toksycznych tygodni do wyborów nie jest do końca skuteczna, ale ja i tak zamykam się od środka w kuchni.

Tygodnik Czytelników

Ogłoszenie o Nagrodzie im. ks. Stanisława Musiała

Janusz Poniewierski, prezes Klubu Chrześcijan i Żydów „Przymierze”

Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” prosi o zgłaszanie kandydatur do Nagrody im. Księdza Stanisława Musiała za rok 2015.

Głos oddany na nikogo

„TP” 40 / 2015

Jesteśmy waszymi ofiarami!

Dwie ofiary smogu (nazwiska do wiadomości redakcji)

„TP” 39 / 2015

Dodatki w numerze TP 42/2015

Angelus 2015

Okładka dodatku: Angelus /

Wstęp

Michał Sowiński

Z wielką przyjemnością oddajemy w Państwa ręce specjalny dodatek poświęcony Literackiej Nagrodzie Europy Środkowej „Angelus”.

/ Fot. Archiwum UM Wrocław

Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus

Rafał Dutkiewicz

Często podkreśla się, że „Angelus” to największa nagroda literacka w Polsce. To prawda, nagroda jest wysoka, wynosi 150 tysięcy złotych, ale przecież nie to…

Szeherezada z polskiego błota

Maciej Jakubowiak

Matka Makryna” Jacka Dehnela to studium opowieści: jej motywacji, mechanizmów i skutków. Pisarz wynalazł do tego zadania postać tyle doskonałą, co nieoczywistą.

Groza ostateczności

Katarzyna Trzeciak

Wojna i miłość na pięć różnych głosów. To jeszcze nie brzmi obiecująco.

Tam, gdzie kończy się świat

Krzysztof Cieślik

Andrzej Stasiuk musiał napisać „Wschód”. Ten esej jest konsekwencją jego dotychczasowej pisarskiej i życiowej drogi.

Zwierciadło na drodze krajowej

Michał Sowiński

Droga krajowa numer siedem to nie tylko trasa, którą można dojechać spod Tatr do Gdańska – to Polska w pigułce, jej esencja, ciemne jądro – i aluzja do…

Teatr lalek

Katarzyna Trzeciak

Na moście wychyla się mężczyzna, odrętwiały, niczym marionetka, której sznurki trzyma w dłoni. Zaczepia go milicjant, mężczyzna drży ze strachu.

Historia pisana literaturą

Nie ma żadnej historii, istnieją tylko życia ludzi. Kiedy Olga Tokarczuk pisała przez sześć lat „Księgi Jakubowe”, karteczka o tej właśnie treści wisiała…

Milcząca polityczność

Michał Sowiński

Gdy chce się napisać powieść polityczną, można przyjąć dwie strategie:

Jury Nagrody „Angelus”

Od lewej: Ziemowit Szczerek, Serhij Żadan / Fot. Sebastian Frąckiewicz; Mateusz Skwarczek / Agencja Gazeta

Szczerek i Żadan: Między Wschodem a Zachodem

Ziemowit Szczerk i Serhij Żadan, Michał Sowiński

Literatura może pomóc komuś, kto chce coś więcej zrozumieć ze świata. To zawsze było narzędzie, które pomaga zaszyć dziury pozostawione po polityce. Rozmowa z…

Pavol Rankov, 2014 r. / Fot. Kamila Kubat / AGENCJA GAZETA

Wciąż aspirujemy do Europy

Pavol Rankov, Katarzyna Trzeciak

Pavol Rankov: Przyjaźń i solidarność to jedna ze strategii na przetrwanie kiepskich czasów. Zasadniczo nie wierzę w utopie, ale wierzę w ludzką solidarność.

Conrad (03-04/2015): Pod prąd

Okładka dodatku: Conrad Festival / Fot. EAST NEWS

Dziś rusza 7. Conrad Festival!

Redakcja „Tygodnika Powszechnego”

„Pod prąd” – pod takim hasłem przez cały tydzień w Krakowie potrwa Conrad Festival. Zobacz program i przeczytaj teksty z festiwalowych dodatków.

Kamel Daoud, październik 2014 r. / Fot. Bertrand Langlois / AFP / EAST NEWS

Bolesny splot

Olga Stanisławska

Dla Kamela Daouda literatura pozostaje kwestią osobistej odpowiedzialności – miejscem podnoszenia spraw najwyższej wagi.

Martin Amis / Fot. Hannah Assouline / OPALE / LEEMAGE / EAST NEWS

Wszyscy przeglądamy się w lustrze Zagłady

Martin Amis, Grzegorz Jankowicz

Martin Amis: Wciąż nie mogę zrozumieć, dlaczego naziści tak postępowali. Dlaczego to robili? Czytając książki o Holokauście, często stawiam na marginesach…

Od lewej: Marcin Koszałka, Zbigniew Libera / Fot. Adam Golec / AGENCJA GAZETA; Marek Szczepański / FORUM

Od ciała do wspólnoty i z powrotem

Wszyscy mówimy o jednostkowości i tym, co wspólne, co łączy nas ze sobą. Koszałka i Libera pokazują nam, co w naszym myśleniu i działaniu nie działa.

Jan Peter Tripp, „Samuel Beckett” / Fot. Dzięki uprzejmości KBF

Być jak W.G. Sebald

Sebald jest punktem odniesienia dla wielu współczesnych pisarzy. Powstała niezwykła literacko-artystyczna konstelacja, której on sam jest centralnym punktem.

Varujan Vosganian / Fot. Barbara Zanon / GETTY IMAGES

Księga szeptów XX wieku

Varujan Vosganian, Joanna Kornaś-Warwas, Ioana Moldovan

Varujan Vosganian: Nie musiałem niczego wymyślać, by napisać tę książkę. Na świecie jest wystarczająco dużo bólu. Nie muszę używać swojej wyobraźni, by dodać…

Michał Olszewski / Fot. Bartosz Siedlik / KBF

Największa chochla

Pisanie i życie okazują się nie tak od siebie odległe, jak się z początku zdawało. Ich relacja polega raczej na ścisłej – i obustronnej – współpracy.

Od lewej: Małgorzata Czyńska, Magdalena Grzebałkowska, Angelika Kuźniak / Fot. Marcin Stępień / AGENCJA GAZETA; Renata Dąbrowska / KBF; Wojciech Surdziel / AGENCJA GAZETA

Biografistki

Dlaczego biografie tak często opowiadają o kobietach? Dlaczego mowa tu o autorkach, a nie autorach? Dlaczego ten tekst pisze kobieta?

Biblioteka dla młodzieży TioTretton, Szwecja / Fot. kulturhusetstadsteatern.se

Czytać po szwedzku

Katarzyna Tubylewicz

Dlaczego to właśnie Szwedom udaje się utrzymać wysoki poziom czytelnictwa w dobie narastającej konkurencji innych mediów?