Tygodnik Powszechny Nr 51-52/2021

Data wydania:
Numer wydania:
51-52
Rok wydania:
2021
 

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Pójdźmy wszyscy

Ks. Adam Boniecki
No i wyruszyliśmy do tego Betlejem. Może nawet nie za bardzo wiedzieliśmy, dokąd ruszamy, bo żaden anioł w tej sprawie się z nami nie komunikował.

Obraz tygodnia

Przemysław Czarnek podczas finału akcji "Szkoła do hymnu" w SP nr 1 w Lublinie / fot. Krzysztof Radzki/East News /

Edukacja: ustawa w cieniu ustawki

Przemysław Wilczyński
W tle zawirowań wokół nauczania podczas czwartej fali pandemii krystalizuje się flagowa reforma ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka.
Krytyczna jakość powietrza we Wrocławiu, 13 grudnia 2021 / fot. Krzysztof Kaniewski/REPORTER /

Smogowe mistrzostwa

Krzysztof Story
Nowy Targ zwycięzcą smogowych mistrzostw Polski za rok 2020. Według nowego raportu Polskiego Alarmu Smogowego zwycięstwo tego miasta było bezdyskusyjne.
fot. materiały prasowe PWN /

Śpiulkolot twoich starych

Monika Ochędowska
W konkursie na Młodzieżowe Słowo Roku głosowało 35 tysięcy osób. Większość - przynajmniej według ankiet - dawno już dorosła.
Ks, Mieczysław Puzewicz, Lublin, październik 2018 r. Fot. Jakub Orzechowski / Wyborcza.pl /

Imigranci: klasztory przyjmą, biskupi zapłacą

Edward Augustyn
Ks. Mieczysław Puzewicz z Centrum Wolontariatu w Lublinie: "Pomagamy wszędzie tam, gdzie pozwalają przepisy stanu wyjątkowego. Jeśli ktoś stamtąd się…
Sekwencjonowanie próbek wirusa w Ndlovu Research Center w Elandsdoorn. RPA, 8 grudnia 2021 / AP/Associated Press/East News /

Omikron kontra szczepionki

Maciej Müller, Wojciech Feleszko
Wojciech Feleszko, immunolog: Szczepionki chronią przed Omikronem w ograniczony sposób, ale wcale nie startujemy od zera. W tej grze nie przegrywamy, musimy…
Joe Biden podczas spotkania online z Władimirem Putinem. Waszyngton, 7 grudnia 2021 r. / WHITE HOUSE / MATERIAŁY PRASOWE

Ultimatum wobec Zachodu

Wojciech Konończuk
Rosja chce doprowadzić do rewizji porządku międzynarodowego w Europie Wschodniej i Środkowej. Instrumentem prowadzącym do tego celu jest straszenie nową…

NBP swoje, a inflacja swoje

Marek Rabij

Kraj w skrócie

7–13 grudnia

Zabójcza choroba i lajtowa ustawa

Małgorzata Solecka
/ THEO ROUBY / AFP / EAST NEWS

Nowa Kaledonia pozostaje częścią Francji

WP / ARD, FAZ

Chiny chcą ukarać Litwę. Co zrobi Europa?

Wojciech Pięciak

Odmienne odcienie stabilności

Piotr Oleksy
/ ED JONES / AFP / EAST NEWS

Rohingowie vs Facebook

Marek Rabij

Nowa Zelandia zakaże palenia

Marek Kęskrawiec

Kościół w skrócie

7–13 grudnia

Ignorancja krzywdzi

Artur Sporniak

Wszystkie grzechy Franciszka

Edward Augustyn

Kultura w skrócie

7–13 grudnia

Małpia kooperacja przypomina ludzką

ŁK

Piętnaście sekund snu

Łukasz Lamża
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Boże Narodzenie

/ IL. KASIA KOZAKIEWICZ

OPOWIEŚĆ WIGILIJNA | On

Andrzej Stasiuk
Miał na nogach białe adidasy. Chlupało w nich. Dżinsy były ciemnogranatowe. Z nasiąkniętej puchówki ciekło. Trochę cuchnął. Jak się leży parę dni w wodzie,…
Gdynia, grudzień 2021 r. / PRZEMEK ŚWIDERSKI / REPORTER

Wołanie wilka

Dariusz Kosiński
Najbardziej niematerialna i zarazem najtrwalsza, najściślej narodowa i nieuznająca granic, najskuteczniejsza i najdelikatniejsza – polska Wigilia. Daje nam co…
/ JACEK TARAN

Baśń o kamiennej duszy

Radek Rak, Michał Okoński
RADEK RAK, pisarz: Czuję, że wszyscy potrzebujemy mitu. I że mogę się nim dzielić w obfitości. Tylko co będzie, jak kiedyś moja córka powie: „tato, ja tego…

Zimowa piosenka dla tego, który cierpi

Brenda Hillman
Seul, Korea Południowa, grudzień 2020 r. / YONHAP / EPA / PAP

I stało się ciałem

Piotr Sikora
Boże Narodzenie to święto Boskości, której z uniwersalnej, kosmicznej perspektywy prawie nie widać. Boskości, która jest właśnie tu.
Geografię pierogów z farszem kształtował Jedwabny Szlak i Imperium Mongolskie / Lech Mazurczyk // Źródło: Rachel Laudan, „Cuisine & Empire. Cooking in World History”, Unieversity of California Press 2013, s. 145 / Lech Mazurczyk // Rachel Laudan, „Cuisine & Empire. (...)”

Lepienie świata

Michał Kuźmiński
Kto by pomyślał, że pierogi na wigilijnym stole zawdzięczamy mędrcom ze Wschodu.
La Joya w stanie Teksas, USA maj 2021 r. / ANADOLU AGENCY

Złota nitka

S. Anna Bodzińska, Maciej Müller
S. ANNA BODZIŃSKA, teolożka: Jezus przychodzi na świat w Bet-Lechem, co oznacza Dom Chleba. Chleb to coś, bez czego trudno żyć. Bóg rodzi się więc tam, gdzie…
Borys Fiodorowicz „Cicha Noc”, 2021 r. /

Rzeczy

Marcin Żyła
U mnie w pracy stoją worki na ubrania. Pod biurkiem znajduję buty w nie moim rozmiarze. Kiedyś myślelibyśmy o ubraniach, czy są ładne. Teraz zastanawiamy się…
Gaza, Palestyna, lipiec 2014 r. / ASHRAF AMRA / ANADOLU AGENCY / GETTY IMAGES

Granice naszych granic

O. Nikodemus Schnabel OSB, Karolina Przewrocka-Aderet
O. NIKODEMUS SCHNABEL OSB, wikariusz patriarchalny dla migrantów i azylantów w Izraelu: Troje uchodźców do Egiptu staje się błogosławieństwem dla ludzi. To…
/ ELECTA / MONDADORI PORTFOLIO / GETTY IMAGES

Madonna z okładki

Magdalena Łanuszka
Wizerunki Matki Boskiej karmiącej podkreślały ludzką naturę Chrystusa, a sama Maria nie jest tu już królową, lecz kobietą z ludu. Na malunku z naszej okładki…
Warszawa, grudzień 2021 r. / ADAM BURAKOWSKI / REPORTER

Z Jego światłem

Ryszard Koziołek
Jak co roku wyruszymy, by szukać mądrości płynących z opowieści o dziecku urodzonym po drodze. Bo światło ludzkiej prawdy jest sztuczne, nienaturalne; jest…

Czytania

Czytanie snów

Małgorzata Kordowicz

Niebezpieczny zwyczaj

O. Wacław Oszajca SJ

Kropka

Kard. Grzegorz Ryś
/ DOMENA PUBLICZNA

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

19 grudnia – 2 stycznia

Kraj

/ JACEK TARAN

Dwunasty zawodnik

Joanna Sadzik, Przemysław Wilczyński
ROZMOWA | JOANNA SADZIK, szefowa Stowarzyszenia Wiosna: Trzeba pomagać z sercem i z rozumem. Pomoc bezrozumna jest wtedy, gdy pomagam tak, jak ja chcę, a nie…
Agata Tomaszewska i Wojtek Sawicki, Gdynia, grudzień 2021 r. / / RENATA DĄBROWSKA DLA „TP”

I niech mówią, co chcą

Ewelina Burda
Przez lata myślałem, że przez moją chorobę nie można ze mną być. Jak zobaczyłem, że nasze uczucie z Agatą jest obustronne, poczułem wielką ulgę. I szczęście,…
Hala produkcyjna Tesli w Grünheide koło Berlina. Niemcy, 9 października 2021 r. / PATRICK PLEUL / DPA / PAP

Niebo w kolorze bugatti

Marek Rabij
Były przedmiotem pożądania, symbolem statusu, aż w końcu spowszedniały i stały się produktem masowym. I wtedy nagle ich zabrakło.
/ BARBARA NIEWIADOMSKA

Jesteś gruba

Anna Goc
Im gorzej jest w twoim życiu, tym gorzej jest z twoim ciałem. Ale widać tylko ciało.

Świat

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz prezentuje skład swojego rządu. Berlin, 8 grudnia 2021 r. / FABRIZIO BENSCH / Reuters / Forum

Spór o przyszłość Europy

Łukasz Grajewski
Nowy rząd w Berlinie chce głębokiej integracji Unii. Na plany zza Odry nerwowo zareagował rząd w Warszawie. Czy istnieje szansa na kompromis?
Lower Largo, zatoka i widok na hotel Crusoe. Szkocja, 19 listopada 2021 r. / WICEK SOSNA

Zrozumieć Szkocję

Patrycja Bukalska
Dwa lata pandemii wpłynęły na oczekiwania Szkotów, kwestia niepodległości zeszła na dalszy plan. W przyszłość patrzą jednak z optymizmem.
Zebulon Simentow (z lewej) i Izaak Levy przez lata mijali się bez słowa na klatce schodowej ich domu. Kabul, 28 listopada 2001 r. / FRANC ZHURDA / AP / EAST NEWS

Ostatni Żyd z Kabulu

Wojciech Jagielski
Zebulon Simentow przetrwał burze, które przetaczały się tu przez pół wieku: Sowietów i Amerykanów, komunizm i demokrację. W końcu jednak opuścił Afganistan.
Joe Biden na konferencji prasowej przed Białym Domem, podczas której ogłosił nowe działania rządu federalnego mające ochronić USA przed wariantami Delta i Omikron. Waszyngton, 2 grudnia 2021 r. / SAMUEL CORUM / BLOOMBERG / GETTY IMAGES

Zły wujek Joe

Marta Zdzieborska
W Stanach, walczących z pandemią i inflacją, mało kto wierzy już w obietnicę Bidena szybkiego powrotu do normalności. Jak Amerykanie postrzegają swojego…

Historia

Kolorowane zdjęcie ekipy polskiej reprezentacji przed meczem z Węgrami (18 grudnia 1921 r.). / ARCHIWUM WYDAWNICTWA GIA

Narodziny reprezentatywki

Zbigniew Rokita
18 grudnia 1921 roku: tego dnia dla piłkarzy z polskiej „jedenastki” wszystko jest pierwsze.
Olivier Mazerolle z Lechem Wałęsą. Obok Jocelyne Mazerolle, żona Oliviera (pierwsza z lewej) oraz Joanna Penson, była lekarka Wałęsy (pierwsza z prawej). Mazury, lipiec 1988 r. / ARCHIWUM PRYWATNE OLIVIERA MAZEROLLE

Rozważni i romantyczni

OLIVIER MAZEROLLE, Szymon Łucyk
OLIVIER MAZEROLLE, w latach 80. korespondent francuskich mediów w PRL: Swoją walką Polacy budzili kiedyś podziw Europy. Dziś ze smutkiem patrzę na ewolucję…

Nauka

Latarnia morska w Szlezwicko-Holsztyńskim Parku Narodowym nad Morzem Wattowym. Niemcy, Westerhever, wrzesień 2020 r. / SANDRA BARTOCHA / BE&W

Ciemna strona świata

Sebastian J. Szybka
Obserwacje astronomiczne sugerują, że materia, jaką znamy, to zaledwie kilka procent tego, co istnieje.
Plaża w pobliżu miasteczka Mallacoota w Australii. Mieszkańcy i turyści upamiętniają rocznicę ewakuacji czterech tysięcy osób, które w tym miejscu znalazły schronienie podczas pożarów buszu. Grudzień 2020 r. / Jenny Evans / Getty Images

Kosztowna adaptacja

Szymon Drobniak
Niewiele jest miejsc tak silnie doświadczających pierwszych objawów katastrofy klimatycznej jak Australia. I niewiele państw, których władze tak mało się tym…

Z oddechem

Od lewej: Władysław Kopaliński (Warszawa, grudzień 1998 r.), Marek Edelman i Joanna Szczęsna (Warszawa, kwiecień 2005 r.). / WOJCIECH DUSZENKO / AGENCJA WYBORCZA.PL // ARCHIWUM JOANNY SZCZĘSNEJ // MONTAŻ TP-ONLINE

Prawdziwa żydowska arystokracja

Joanna Szczęsna
Przywódca powstania w getcie i twórca najważniejszych polskich słowników. Zupełnie inne temperamenty, gusta i upodobania. Nie wiedzieli, że mają ze sobą tyle…

Kultura

FOT. KRZYSZTOF MORCINEK / MATERIAŁY PRASOWE

Normalny stan rzeczy

Karol Palczak, Urszula Honek
KAROL PALCZAK, MALARZ: Nie lubię oświetlonych miejsc. W dzieciństwie chodziłem na roraty, światła gasły w kościele. Zastanawiałem się, czemu ksiądz nie…
Przykryte popiołem domy po wybuchu wulkanu Cumbre Vieja, La Palma, Wyspy Kanaryjskie, listopad 2021 r. / EMILIO MORENATTI / AP / EAST NEWS

W cieniu Frankensteina

Monika Ochędowska
Ustanawiając rok 2022 Rokiem Romantyzmu Polskiego, Sejm wykazał się niespotykaną intuicją. Właśnie ukazała się książka wyznaczająca symboliczny początek nowej…
Kadr z filmu „Sędziowie pod presją” / MATERIAŁY PRASOWE

Sorry, Polsko

Anita Piotrowska
Nasza rzeczywistość społeczno-polityczna, choć w ostatnich latach arcyciekawa i szczególnie podatna na opisowe przekłamania, w kinie dokumentalnym, mającym z…

Warto zobaczyć

Faust w Wümme, 1971 r Od lewej: Werner „Zappi“ Diermaier, Rudolf Sosna, Hans-Joachim Irmler, Jean-Hervé Peron, Arnulf Meifert, Gunther Wüsthoff. / UNIVERSAL MUSIC / MATERIAŁY PRASOWE

Znikający „Punkt”

Jan Błaszczak
Ich debiut na brytyjskim rynku wydała wytwórnia Virgin w niespotykanie niskiej cenie 49 pensów. Album trafił do 60 tysięcy słuchaczy. Dla wielu z nich był…
/

Zatrute źródła

Lektor

Felietony

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Przerosnąć siebie

Zuzanna Radzik
Ta podatność na szum i zamęt – skąd mi się ona wzięła? Czy z wiekiem traci się odporność, czy wyszłam z duchowej formy?
Dorota Masłowska / fot. Grażyna Makara /

Lidle

Dorota Masłowska
Mówię lidle małą literą, to nazwa zbiorcza dla dużych sklepów, w których oszczędza się pieniądze, czas i uwagę. Można tam zrobić zakupy właściwie samym ciałem…
Fot. Karol Paciorek /

Nienaruszalne

Tomasz Stawiszyński
Choć chrześcijaństwo w zachodnim świecie przeżywa kryzys, zapamiętale kultywujemy święta.

Kraków-Yellowstone

Jan Klata
FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Kręcioł

Stanisław Mancewicz
Chcemy dziś zacząć od najświętszego w Polsce porzekadła, że „historia kołem się toczy”. To nasz ulubiony wytrych do teraźniejszości, nigdy jej nie otwierający…

Smaki

/ SARA TM / ADOBE STOCK

Wcielenie i jedzenie

Paweł Bravo
Około sześćdziesiąt złotych za kilo uszek z grzybami musi średnio wydać krakus lub warszawiak w tym sezonie bożonarodzeniowym. Tak przynajmniej wynika z moich…

Zmysły

/ BOŻENA WAJDA

Niedźwiedź słabo śpi

Bartek Dobroch
Spotkanie go w Tatrach jest dla jednych marzeniem, u innych budzi lęk. Dla niego samego spotkanie z człowiekiem bywa źródłem wielkich problemów.

Dodatki w numerze Nr 51-52/2021