Tygodnik Powszechny Nr 52/2018

Data wydania:
Numer wydania:
52
Rok wydania:
2018

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Wigilia od nowa

Ks. Adam Boniecki
Przedświąteczny szał zakupów ma swój urok. Przecież chodzi o to, żeby bliskich, a często i dalszych ucieszyć podarunkiem, żeby miło świętować, a to dlatego, że…

Obraz tygodnia

Owacje posłów PiS po głosowaniu nad wotum zaufania dla rządu Mateusza Morawieckiego, Warszawa, 12 grudnia 2018 r. / / MICHAŁ DYJUK / FORUM

Władzę dopadła zadyszka

Andrzej Stankiewicz
Nawet jak na mocno teatralny charakter polskiej polityki, ostatnie dni były spektaklem wyjątkowym.
Zakończenie COP24, na pierwszym planie Michał Kurtyka. Katowice, 15 grudzień 2018 r. / / FOT JANEK SKARZYNSKI/AFP/East News

COP24: słowa, słowa, słowa

Adam Robiński
Podczas konferencji klimatycznej w Katowicach cywilizowany świat uniknął kompromitacji, ale równocześnie nie wziął byka za rogi. Realizacja określonych…
Ks. Franciszek Ślusarczyk podczas ogłoszenia decyzji o powołaniu go na biskupa pomocniczego, Kuria Metropolitalna w Krakowie, 3 grudnia 2018 r. / / FOT. MAREK LASYK/REPORTER

Zaskakująca rezygnacja

Artur Sporniak
Powszechne zaskoczenie wywołała informacja o rezygnacji z sakry biskupiej biskupa-nominata ks. Franciszka Ślusarczyka, kustosza łagiewnickiego sanktuarium.
/ STANISŁAW KRZYSZTOFEK

Ryją w rezerwacie

Michał Okoński
Pod pretekstem usuwania szkód powodziowych nad Białką pojawił się ciężki sprzęt, koryto rzeki jest regulowane w celu „odbudowy brzegów” i ochrony okolicznych…

Kraj w skrócie

11–14 stycznia

Abp Gądecki: trzeba refundować lek na SMA

Maciej Müller
Bez porozumienia zakończyło się 13 grudnia spotkanie ministra zdrowia i przedstawicieli Biogenu – producenta nusinersenu, jedynego istniejącego leku na SMA (…
/ DANIEL LEAL-OLIVAS / AFP / EAST NEWS

May: premier w kleszczach brexitu

Dariusz Rosiak
„Upokarzające zwycięstwo” – tak jeden z brytyjskich komentatorów nazwał wygraną premier Theresy May w ubiegłotygodniowym głosowaniu klubu parlamentarnego…
/ SOE ZEYA TUN / REUTERS / FORUM

Koncert dla słoni

EA

Francja: uśpiony rozum i demony

Szymon Łucyk
Nad Sekwaną wciąż wrze. Od miesiąca trwają protesty „żółtych kamizelek”, którym nierzadko towarzyszą rabunki i wandalizm.

Zostały jeszcze słowa

ŻyM
„Nie mogę być obecny w tym pokoju, ale słychać moje słowa. Nawet jeśli ktoś inny je wypowiada, słowa są głównym narzędziem człowieka. Często jego jedynym…

Wirus ze wschodu

Maciej Müller
47 tys. przypadków odry zanotowano na Ukrainie od początku 2018 r., najwięcej w obwodach sąsiadujących z Polską.

GCM: Polska w kontrze

ŻyM
Światowy Pakt ws. Migracji (Global Compact on Migration) – dokument, który na najbliższe lata określi politykę „na rzecz bezpiecznej, uporządkowanej i legalnej…
/ GAKURO / WIKIPEDIA.ORG

Kościół w skrócie

11–14 stycznia

Oszczędności, odwołania, rezygnacje

Edward Augustyn
Watykan zaciska pasa. W ciągu najbliższej dekady pożegna się tu z pracą półtora tysiąca osób – blisko jedna trzecia zatrudnionych w dykasteriach,…
/ KRYSTOF KRIZ / CTK / PAP

Ksiądz Halík upomniany

Tomasz Maćkowiak
Pisemną naganę otrzymał znany dobrze w Polsce czeski teolog ks. Tomáš Halík od arcybiskupa Pragi kard. Dominika Duki.
/ GRAŻYNA MAKARA

Zakonnice w Staniątkach hodują karpie

MO
Jeśli już koniecznie musicie jeść karpie w Wigilię, a mieszkacie w Małopolsce, udajcie się do Staniątek, gdzie benedyktynki prowadzą ekologiczną hodowlę ryb w…

Nieźleście nas urządziły, siostry!

EA/LAT
Wysoki poziom i dyscyplina – mówią rodzice o katolickiej szkole w Torrence na przedmieściach Los Angeles.

Klasztory i węgielnica

Tomasz Fiałkowski
Spalona ziemia (patrz Teatr Polski we Wrocławiu), fatalne decyzje personalne albo inicjatywy z góry skazane na klęskę, jak otrąbiony właśnie kwartalnik…

O czym mówią kurczaki

ŁK
Carys Bennett z Uniwersytetu w Leicester i współpracownicy porównali kości współcześnie hodowanych kurczaków (brojlerów) z kośćmi ich przodków pochodzących z…

Kultura w skrócie

11–14 stycznia

Liczba tygodnia

140

Szczęście do przemytników języka

Monika Ochędowska
Aż trzy polskie tytuły znalazły się na liście nominowanych do nagrody amerykańskiego PEN Clubu.
/ MICHEL EULER / AP / EAST NEWS

Nowe muzeum pomoże odkryć tożsamość Afryki

Marcin Żyła
Niektóre galerie stoją w nim puste – to do nich mają trafić obiekty i dzieła sztuki, które zwrócą dawni kolonizatorzy.
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Piero della Francesca „Narodziny”, 1470-1475 r. / GETTY IMAGES

Pierworodny, wybraniec i straceniec

Łukasz Popko OP, Karolina Przewrocka-Aderet
ŁUKASZ POPKO OP: Pierwszy syn jest figurą każdego syna. To na niego, jak na następcę tronu, spadają wszystkie splendory, ale też obowiązki, oczekiwania.…
Sandro Botticelli „Mistyczne Narodziny” (fragment), ok. 1500 r. / PETER HORREE / ALAMY STOCK PHOTO / BEW

Z punktu widzenia anioła

Szymon Hołownia
Nie znam lepszej drogi do ostatecznego unieważnienia prawdy o istnieniu aniołów niż wszystkie te banalne próby publikowania „anielskich encyklopedii”, którymi…
Piet Mondrian „Kompozycja No IV z czerwienią, granatem i żółcią”. / UNIVERSAL HISTORY ARCHIVE / GETTY IMAGES

Narodzenie bez świadków

Piotr Sikora
Wiele wskazuje na to, że ewangeliczne opowieści o początku życia Jezusa wcale nie przekazują informacji o faktach. Co znaczy akceptacja tej niewiedzy dla…
Ojciec Michał Zioło, trapista, listopad 2018 r. / JACEK TARAN DLA „TP”

Moc nocy

O. Michał Zioło, Maciej Müller
O. MICHAŁ ZIOŁO: Mnich to człowiek skonfrontowany z własnym brudem. Noc napiera, narasta panika. Ten szok pozwala otworzyć się na Boga, być dzieckiem.
„Boże Narodzenie”, ikona nieznanego pochodzenia (Ruś południowo-zachodnia?), połowa XVI w., Muzeum Narodowe w Krakowie. / GALERIA SZTUKI CERKIEWNEJ DAWNEJ RZECZyPOSPOLITEJ, PAŁAC BISKUPA ERAZMA CIOŁKA, ODDZIAŁ MNK

Mesjasz tkwi w szczegółach

Magdalena Łanuszka
Sceneria Bożego Narodzenia wyraziście rysuje się w średniowiecznej wyobraźni. Wołek i osiołek liżą Dzieciątko, stajenka to ruiny pałacu. Narodzinom Jezusa…
Stacja metra Brixton, Londyn, 8 grudnia 2018 r. / GARETH FULLER / PA / EAST NEWS

Obłaskawiony Pan Zamętu

Marcin Napiórkowski
Jedni widzą w nim nowoczesny symbol komercji, apostoła kapitalizmu. Inni – kolejną inkarnację prastarego bóstwa, bardziej pierwotnego niż wszystkie tradycje,…
Fotografia z serii „Powracające”. / KATARZYNA MIRCZAK

Cicheńko

Katarzyna Mirczak
Gdy żona Szojmera, rosyjskiego Żyda z Odessy, przyszła do Felicji na Wigilię, przez chwilę wydawało się, że Wałbrzyskie to nowe pustkowie Sin – z ludźmi jak…
/ JOANNA RUSINEK

W górę serca [Opowieść wigilijna]

Grzegorz Bogdał
W czwartek umarł mój pies, a w piątek nie wróciłem z pracy do domu. Zamiast zejść na dół, zostałem w kabinie. Powinienem był go zakopać w polu albo lesie, ale…

Czytania

Wezyr Haman

Paweł Śpiewak
Ester została królową, a Ahaswerus wydał z tej okazji wystawną ucztę, na którą zaprosił dostojników i arystokrację perską.

Nasze kiepskie czasy

O. Wacław Oszajca SJ
W encyklice „Lumen fidei” papież Franciszek napisał: „Czas zawsze przewyższa przestrzeń.

Eliasz już przyszedł

Kard. Grzegorz Ryś
Ostatnie dni Adwentu upływają pod znakiem św. Jana Chrzciciela, który „przygotowuje drogę Panu”.
/

Widzenia

Czytania liturgiczne

23–30 XII

Kraj

Policja eskortuje kibiców Cracovii, Kraków, marzec 2015 r. / BEATA ZAWRZEL / REPORTER

Jak daleko zawiodą nas młodzi

Paweł Marczewski
Albo się radykalizują, albo wycofują z życia publicznego. Zmiana pokoleniowa to tylko zaklęcie, które nie uzdrowi polskiej polityki.
Andrzej Strejlau i Jacek Gmoch / ANDRZEJ STAWIŃSKI / REPORTER // MAŁGORZATA KUJAWKA / AGENCJA GAZETA

Wojna futbolowa

Przemysław Wilczyński
Obaj u boku legendarnego Górskiego, obaj z zasługami, obaj – mimo niemal 80 lat – do dziś nie mogą żyć bez piłki. Ale siebie nawzajem Jacek Gmoch i Andrzej…
Bogdana Pilichowska-Ragno i współpracowniczki w Aptekce Darów na osiedlu Widok, grudzień 2018 r. / GRAŻYNA MAKARA

Działalność przyziemna

Anna Goc
Gdy zabrakło im pieniędzy, by zapłacić za transport leków, wprowadziły Nową Ekonomiczeską Politikę. Tymczasowo.
/ BARTOSZ KRUPA / EAST NEWS

Rzeczpospolita Mobberska

Rafał Woś
Po trzech dekadach wolności. Z PKB na głowę pięć razy większym niż w roku 1990. Ze sprawiedliwością społeczną zapisaną w Konstytucji. W ramach NATO i Unii. Ale…

Świat

Angela Merkel na ostatnim zjeździe swojej partii, podczas którego wybrano jej następczynię w funkcji przewodniczącej CDU. Hamburg, 8 grudnia 2018 r. / MARKUS SCHREIBER / AP / EAST NEWS

A na końcu i tak wygrywa Merkel

Grzegorz Szymanowski
Po 18 latach jako przewodnicząca CDU odeszła z tej funkcji na własnych warunkach. To dowód, że Angela Merkel dobrze rozpoznała kierunek zmian w niemieckim…
Salome Zurabiszwili, prezydent-elekt Gruzji, udziela wywiadu agencji Reutersa. Tbilisi, 1 grudnia 2018 r. / DAVID MDZINARISHVILI / REUTERS / FORUM

Czas Salome

Wojciech Jagielski
Po raz pierwszy od prawie tysiąca lat, od czasu królowych Tamary i Rusudan, przywódczynią gruzińskiego państwa została kobieta. Jednak Salome Zurabiszwili…
Dzieci Ogieków na pogorzelisku. W połowie września 2018 r. nieznani sprawcy podpalili 179 domów należących do ogieckich rodzin. / AGATA KASPROLEWICZ

Strażnicy lasu Mau

Agata Kasprolewicz
Od ludzi wolą drzewa. Choć wygrali prawną batalię z rządem w Nairobi, ich domy nadal płoną. Ogiekowie to jeden z ostatnich ludów zbieracko-łowieckich w Kenii.
Kibice Boca Juniors podczas meczu z River Plate, pierwszego spotkania finału Copa Libertadores. Buenos Aires, 10 listopada 2018 r. / CHRIS BRUNSKILL / FANTASISTA / GETTY IMAGES

Puchar niewyzwolonych

Michał Okoński
Najważniejszy mecz turnieju ustanowionego na cześć wyzwolicieli Ameryki Południowej odbył się w stolicy dawnego imperium kolonialnego. To tylko fragment…

Historia

Pobieranie krwi w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, 1929 r. / NAC

Nieznany cud nad Wisłą

Tomasz Targański
W cieniu wojny z Armią Czerwoną polscy naukowcy stoczyli sto lat temu dramatyczną walkę z groźną epidemią, która wędrowała ze wschodu na zachód Europy.…
Gułag w Workucie, ok. 1945 r. / LASKII DIFFUSION / EAST NEWS

Z Workuty do Poznania

Jerzy Sobczak
W Wigilię roku 1960 ukazał się historyczny wymiar obyczaju, tak przestrzeganego w Polsce wieków XIX i XX: aby przy stole zostawiać wolne miejsce. Z myślą także…

Nauka

/ PIXABAY

Z miłości do chrząszczy

Szymon Drobniak
Żadna inna grupa zwierząt nie osiągnęła podobnego sukcesu ewolucyjnego. Chrząszcze opanowały Ziemię – dzięki temu, że się jej podporządkowały.
Ameba pożera orzęska / SCIENCE HISTORY IMAGES / ALAMY STOCK PHOTO / BEW

Duch ameby

Łukasz Lamża
Sympatia do stworzeń z granitu i pary wodnej to dla nas zbyt wygórowane żądanie. Możemy sobie jednak śmiało pozwolić na próbny akt solidarności z amebą.

Z oddechem

Elizabeth Hawley, Katmandu, 2014 r. / BARTEK DOBROCH

Himalajska wyrocznia

Bartek Dobroch
Elizabeth Hawley nigdy nie wspinała się po górach. Nie przeszkodziło jej to na pół wieku stać się żywą encyklopedią i ostatnią instancją dla pokoleń wspinaczy.

Kultura

/ ALBERT ZAWADA / AGENCJA GAZETA

Obcujcie z niepewnością

PAWEŁ SOŁTYS, Katarzyna Kubisiowska
PAWEŁ SOŁTYS: Gdy ma się już dziecko, to najpierw lubisz to swoje, a potem jeszcze cudze zaczynasz lubić. To fatalne. Teraz jak u kogoś na rękach dziecko…
Alexander Calder, Nowy Jork, 1970 r. / MARTY LEDERHANDLER / AP / EAST NEWS

Złota rączka od metafizyki

Marek Bieńczyk
Narzekano niekiedy, że robi coś użytkowego, a to dla linii lotniczych, a to dla koncernu BMW. A on nawet tam odkrywał milszą, cieplejszą, niespodziewaną postać…
„Król Roger”, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie, 30 listopada 2018 r. / MAGDA HUECKEL / TW-ON

Królobójcy

Dorota Kozińska
Zdębiałam, kiedy z głośników zaczęły dobiegać partie solowe – bo postaci uwzględnione w libretcie nie pasowały do koncepcji Mariusza Trelińskiego. Nie…
„Każdy kocha Opalę” ,Wrocławski Teatr Współczesny, 1968 r. / GRAŻYNA WYSZOMIRSKA / INSTYTUT TEATRALNY IM. ZBIGNIEWA RASZEWSKIEGO

Niech pani fruwa!

Maja Komorowska, Barbara Osterloff
MAJA KOMOROWSKA, aktorka: Dla Jerzego nie było rzeczy niemożliwych. Te nasze spotkania są w mojej pamięci tak poruszające, tak żywe. Powroty są ważne. I…
Kadr z filmu „Roma” / CARLOS SOMONTE / NETFLIX

Warstwy bliskości

Anita Piotrowska
Twórca „Grawitacji” i innych hollywoodzkich superprodukcji pytających o miejsce człowieka wobec wszechświata oraz nowych technologii – wraca po latach do…

Warto zobaczyć w TV

AP
22 grudnia – 4 stycznia

Świat do góry nogami

Lektor
Gdzie jest środek świata? I czy jego historię koniecznie trzeba opowiadać z europocentrycznej perspektywy?

Felietony

Dzieci

Wojciech Bonowicz
Dzwonek do drzwi. Otwieram. Na klatce stoi dwóch chłopców, mają może po dziesięć lat. Chyba nie są z osiedla, w każdym razie nie rozpoznaję ich.

Historia wody

Anna Dziewit-Meller

O pisarstwie

Stanisław Mancewicz
Niewiele jest ciekawszych inicjatyw niźli polityczne dzieła o charakterze artystycznym. Stąd od dość dawna szperamy i dowiadujemy się o postępach ściśle…

Smaki

/ GRAŻYNA MAKARA

Bukłaczek powszechny, czyli świąteczny toast

Paweł Bravo
„W obliczu cudzego smutku robisz się słaby, jak wszyscy ludzie wrażliwi. Silni są ci, co nie kochają.
/ JOANNA RUDNIAŃSKA

Jak złapać bakcyla

Michał Kuźmiński
Prawdziwy chleb musi być na zakwasie! Bez zakwasu to żaden chleb! Nieraz to słyszeliście. Jednak większość z tego, co wiemy na temat zakwasu chlebowego, to…

Zmysły

Henryk Słowikowski w swoim muzeum etnograficzno-historycznym w Kamieńczyku nad Bugiem, listopad 2018 r. / ADAM ROBIŃSKI

Marzenie o koniku

Adam Robiński
Dziś remont starego domu oznacza tyle, że wszystko, co metalowe, idzie na złom, a drewniane do pieca. Ale co nieco udało mi się uratować – mówi Henryk…

Tygodnik Czytelników

Nie chcę być uświęcany

Mirek Chmiel
„TP” 50 / 2018

Od Hani do księdza Adama

Waldek Ossowski
Zanim zacząłem kupować „Tygodnik”, „polubiłem” Wasz fan page na Facebooku.

Sprostowanie

Jacek Wojnarowski
Z wielką radością przyjęliśmy tekst poświęcony ks. Leonowi Kantorskiemu. Jego postać ze wszech miar zasługuje na przypomnienie czytelnikom, zwłaszcza młodszym.