Tygodnik Powszechny TP 14/2015

Data wydania:
Numer wydania:
14
Rok wydania:
2015

Edytorial

/

Życzenia

Redakcja „Tygodnika Powszechnego”
Drodzy Czytelnicy,
Piero della Francesca, fragment fresku „Zmartwychwstanie” (1465 r.), Museo Civico w Sansepolcro / Fot. AKG / EAST NEWS

Na okładce tego wydania

TP
/

A jeśli nie zmartwychwstał?

Ks. Adam Boniecki
Argumentem chrześcijaństwa, bez którego inne argumenty tracą siłę, jest wydarzenie nieprawdopodobne: A jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze…

Obraz tygodnia

Tomasz Terlikowski. Foto: Adam Guz/REPORTER /

Jolie i Terlikowski

Artur Sporniak
To nie był złośliwy wpis. To był wpis hejterski – pełen pogardy dla kogoś, kto oglądał dramat umierającej na raka bliskiej osoby.

Kultura w skrócie

TP
23 – 28 marca
/ Fot. Ireneusz Sobieszczuk / TVP / PAP

Międzynarodowy Dzień Teatru

TP
Orędzie na Międzynarodowy Dzień Teatru napisał Krzysztof Warlikowski.

Muzeum niemożności

Piotr Kosiewski
Przed kilkoma dniami podjęto decyzję w sprawie Muzeum Historii Polski.
/ Fot. Andrew Medichini / AP / EAST NEWS

„One go zaraz zjedzą! Proszę sióstr, proszę sióstr…”

TP

Kościół w skrócie

TP
23 – 28 marca

Cytat „Tygodnika”

TP
„Jeśli człowiek nie staje w sytuacjach ekstremalnych, ulega złudzeniu, że jest super”

Szansa na odzyskanie sumienia

Ks. Jacek Prusak SJ
Wojciech G., były ksiądz i zakonnik (michalita) nie przyznał się do stawianych mu zarzutów, ale wniósł o dobrowolne poddanie się karze, za molestowanie…

Mniej zakonnic, więcej biskupów

ASk
Nadal na świecie spada liczba zakonnic i kandydatów do kapłaństwa, wzrasta natomiast ogólna liczba katolików – wynika z najnowszych danych opublikowanych w…

Słuchajcie Franciszka

S. Małgorzata Chmielewska
„Potrzebuję modlitwy ludzi takich jak wy” – powiedział papież podczas spotkania z bezdomnymi w Kaplicy Sykstyńskiej.
/ Fot. Christopher Furlong / GETTY IMAGES

Królewski pogrzeb

TP
Gdy w 1485 r. padł w przegranej bitwie, będącej kulminacją wojny domowej, wrogowie pochowali go bez honorów i trumny tak pospiesznie, że o grobie zapomniano. W…

Saudyjsko-irańska wojna zastępcza

Wojciech Pięciak
Na mapie coraz bardziej rozedrganego Bliskiego Wschodu pojawia się kolejny punkt zwrotny: w Jemenie.

Ukraina: bezsilna OBWE

Monika Andruszewska
Jak Europa może poznać prawdę o tej wojnie – pytają rozgoryczeni Ukraińcy – skoro obserwatorzy OBWE, mający nadzorować rosyjsko-ukraińskie zawieszenie broni,…

SLD wskrzesił PO–PiS

Przemysław Wilczyński
Kolejny populistyczny wyczyn kampanii? Następna obietnica bez sensu i pokrycia? Z pewnością: również.

Spór o katechezę

Błażej Strzelczyk
Zbieranie podpisów pod obywatelskim projektem zmiany ustawy o systemie oświaty rozpoczęło środowisko skupione wokół pisma „Liberté!”.

Liczba tygodnia

TP
1,6 mln

Kraj w skrócie

TP
23 – 28 marca
/

Historyczne ogłoszenie

TP
Rosyjski dziennik „Komsomolskaja Prawda” (nakład: 550 tys. egz.) opublikował odpłatnie ogłoszenie IPN o poszukiwaniu świadków, mających wiedzę o losie…
Miejsce rozbicia samolotu we francuskich Alpach, 27 marca 2015 r. / Fot. Gonzalo Fuentes / REUTERS / FORUM

Dramat airbusa w Alpach. Co zrobić, żeby to się nie powtórzyło?

Wojciech Brzeziński
Tragiczną ironią jest, że to właśnie urządzenie, które miało zapewnić bezpieczeństwo pasażerom linii lotniczych na całym świecie, zdaniem francuskiej…
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

O. Jan Andrzej Kłoczowski OP, kaplica akademicka w kościele oo. Dominikanów w Krakowie, marzec 2015 r. / / fot. Grażyna Makara

Triduum: Wigilia Paschalna

O. Jan Andrzej Kłoczowski OP
O. Jan Andrzej Kłoczowski OP: Triduum Paschalne wieńczy rok liturgiczny, w którym przeżywamy ziemskie życie Chrystusa [WIDEO]
O. Jan Andrzej Kłoczowski / fot. Grażyna Makara /

Triduum: Wielka Sobota

O. Jan Andrzej Kłoczowski OP
O. Jan Andrzej Kłoczowski OP: Triduum Paschalne wieńczy rok liturgiczny, w którym przeżywamy ziemskie życie Chrystusa [WIDEO]
O. Jan Andrzej Kłoczowski / fot. Grażyna Makara /

Triduum: Wielki Piątek

O. Jan Andrzej Kłoczowski OP
O. Jan Andrzej Kłoczowski OP: Triduum Paschalne wieńczy rok liturgiczny, w którym przeżywamy ziemskie życie Chrystusa [WIDEO]
O. Jan Andrzej Kłoczowski / fot. Grażyna Makara /

Triduum: Wielki Czwartek

O. Jan Andrzej Kłoczowski OP
O. Jan Andrzej Kłoczowski OP: Triduum Paschalne wieńczy rok liturgiczny, w którym przeżywamy ziemskie życie Chrystusa [WIDEO]
Charles Taylor / Fot. Grażyna Makara

Widok z ziarnkiem gorczycy

Charles Taylor, Łukasz Tischner
Charles Taylor, filozof: Piekło jest możliwością dla ludzi, którzy Boga odrzucają. Ta możliwość jest warunkiem ludzkiej wolności, którą Bóg obdarzył człowieka…
Łaźnia Dzieła Pomocy św. Ojca Pio przy ul. Smoleńsk 4 w Krakowie, marzec 2015 r. / Fot. Grażyna Makara

Dom ze złota

Anna Goc, Ks. Adam Boniecki
Pytani, jak im się udało, spoglądają w górę. I odpowiadają: jakimś cudem.
Kadr z filmu Michaela Offera „Pasja” / Fot. Materiały HBO

List dwudziesty drugi

Jerzy Sosnowski
Jerzy Sosnowski: „Mniej więcej tydzień przed rozesłaniem nas na cztery strony świata nocowaliśmy u podnóża pewnej góry...”
/ Fot. Chico Sanchez / GETTY IMAGES

Popiół na pół

Ryszard Koziołek
Oto masz właściwie rozumiane ludzkie życie. Proch, którym jesteś, wraca do siebie. – Jak to? – zapytała Ola. – Pół tu, a pół tam? To gdzie on właściwie będzie?
/ Fot. Grażyna Makara

Teraz mam więcej pytań

Józefa Hennelowa, Artur Sporniak
Zmarła Józefa Hennelowa, nasza wieloletnia felietonistka i autorka znakomitych tekstów. Ponad dwie trzecie swojego życia poświęciła „Tygodnikowi Powszechnemu…
Matthias Grünewald, Zmartwychwstanie, ołtarz w Isenheim, ok. 1515 r. / Fot. DeAgostini / GETTY IMAGES

Cztery strony Paschy

Piotr Sikora
Błogosławieni są ci, którzy wierzą, choć nie widzą – oni doświadczają Bożej obecności w najczystszej postaci.

Czytania

/ Fot. Domena Publiczna

Widzenia

TP

Czytania liturgiczne

TP
5 – 12 kwietnia

Znak umycia nóg

Kard. Grzegorz Ryś
Przed nami kolejne Święte Triduum Paschalne.

Wygrać życie

O. Wacław Oszajca SJ
W grudniu, podczas Paschy zimowej, mówiliśmy: „Narodził się nam Chrystus”.

Pieśń Miriam

Paweł Śpiewak
Gdy tylko zakończyła się pierwsza pieśń, Miriam, prorokini, jak nas zapewnia Talmud, poprowadziła dziewczyny do kolejnej pieśni.

Kraj

Józef Hen, Warszawa, 9 marca 2013 r. / Fot. Albert Zawada / AGENCJA GAZETA

Apetyt Epikteta

Józef Hen, Aleksandra Dudek, Marek Zając
Józef Hen, pisarz: Ludzkich gatunków jest wiele. Czy wiecie, że jestem jednym z nielicznych, którzy nie oglądali „Czterech pancernych”?
Uczestniczki charytatywnego biegu, Warszawa, park Agrykola, 14 września 2014 r. / Fot. Mariusz Gaczyński / EAST NEWS

Polska w pełnym pędzie

Mariusz Sepioło
Bartek, doktorant: – Ktoś powiedział, że bieganie jest medytacją. Anna, blogerka: – Gdyby nie bieganie, zostałabym pracoholiczką. Magdalena, logopeda: – Nie…
Amerykańscy żołnierze 2. Pułku Kawalerii w drodze przez Polskę w ramach operacji „Rajd Dragonów”. Białystok, 24 marca 2015 r. / Fot. Artur Reszko / PAP

Wietrzny pokój

Adam Daniel Rotfeld, Paweł Reszka
Adam Rotfeld, były minister spraw zagranicznych: Europa dopiero dziś zaczyna sobie uświadamiać, że należy bronić swojej wolności i bezpieczeństwa również poza…

Świat

Zachodni turyści na safari w kenijskim parku narodowym Maasai Mara, 2015 r. / Fot. Jakub Mejer

Za kulisami safari

Jakub Mejer
Dla turystów z Zachodu to spełnienie marzeń. Dla wielu mieszkańców Afryki Wschodniej to jedyny sposób na przetrwanie. Ci pierwsi zwykle nie dostrzegają…
José Mujica jeszcze jako prezydent Urugwaju, obok jego słynny volkswagen garbus, 2014 r. / Fot. Cťsar Dezfuli / DEMOTIX / CORBIS

Najbiedniejszy prezydent świata

Szymon Opryszek
Mówią o nim: Don Kichot w ciele Sancho Pansy. José Mujica, lewicowy przywódca Urugwaju, opuścił scenę polityczną. Uczynił to jako uosobienie zapomnianego…

Pomóżmy „Johnny’emu”

TP
Był on jednym z bohaterów jej niezwykłego artykułu pt. „Czerwone i czarne, jak ziemia i krew” („TP” nr 9/15). 13 marca został ciężko ranny – odłamki pocisku z…
Ukraiński kapelan prawosławny ma rodzinę na okupowanym przez Rosję Krymie, dlatego nie może pokazać twarzy. Zdjęcie wykonano na froncie w Piskach koło Doniecka, marzec 2015 r. / Fot. Tomasz Grzywaczewski

Modlę się za nich wszystkich

Monika Andruszewska
Jest prawosławnym księdzem, Ukraińcem. Pracował na Krymie, a gdy Rosja zajęła Półwysep, musiał uciekać. Dziś towarzyszy żołnierzom i cywilom w Donbasie. To…
Chrystus w koronie cierniowej na tatuażu jednego z zachodnich ochotników walczących w szeregach chrześcijańskiej samoobrony Dwekh Nawsha; wioska Al-Qosh w północnym Iraku, 2015 r. / Fot. Safin Hamed / AFP / EAST NEWS

Tatuaż z Chrystusem

Cyprian Kozera, Grzegorz Klein
Męczennicy: tak nazywa się chrześcijańska samoobrona, walcząca w Iraku z dżihadystami. Spotkaliśmy tu ochotników z Zachodu.

Historia

Konwój Amitié Pologne na ulicy Sławkowskiej w Krakowie, lata 80. / Fot. Archiwum Equilibre

Francuski łącznik

Szymon Łucyk
Konwoje humanitarne, które organizował 30 lat temu, uratowały zdrowie lub życie setkom Polaków. Alain Michel mówi, że w Polsce odkrył, co znaczą braterstwo i…

Nauka

Wyniki konkursu: Nauka a duchowość

TP
Informujemy, że na konkurs nadesłanych zostało 150 prac, z tego do ścisłego finału przeszło 12.
Alvinella pompejana, niesporczak i żaba leśna / Fot. Domena publiczna, Science Picture Co. / CORBIS, Domena publiczna

Twardziele z natury

Anna Bartosik
Gejzery, kominy hydrotermalne, lodowe pustynie czy głębie oceaniczne – życie jest tak uparte, że można je znaleźć w najbardziej nawet nieprzyjaznych miejscach.
/ Fot. Chris Cheadle / CORBIS

Ulepione z gliny i prochu

Łukasz Lamża
Wiosna skłania do myślenia o budzącym się życiu. Ale gdzieś we Wszechświecie mogło się obudzić życie nie do pomyślenia: oparte na cegiełkach zupełnie innych…

Kultura

Fundamenty z ciemności

Lektor
Mamy tylko jedno metro z dwiema liniami – a pod Londynem, ojczyzną kolei podziemnej, istnieje cała sieć tuneli, są nawet odcinki dawno wyłączone z ruchu i…
Kadr z filmu „Erbarme dich – Matthäus Passion Stories” / Fot. Cinemien

Historie pasyjne

Anita Piotrowska
Holenderski dokument próbuje przebić się z muzyką Bacha do zbiorowej podświadomości.

Warto zobaczyć w TV

TP
4 – 10 IV
Zuzanna Ginczanka, 1938 r. / Fot. Muzeum Literatury / EAST NEWS

Gwiazda Syjonu

Jarosław Mikołajewski
Ginczanka pozostawiła jasny ślad we wszystkich, którzy ją spotkali. Tropię jej tajemnicę, choć coraz trudniej ją uchwycić. Pozostał mi ostatni świadek jej…
/ Fot. Andrzej Georgiew dla „TP”

Uporu życzę, uporu

Jerzy Pilch, Katarzyna Kubisiowska
Jerzy Pilch, pisarz: Wstaję o szóstej, by dzień wydawał się dłuższy. Upaja mnie sytuacja, kiedy od świtu jest świetna pogoda, a ja do wieczora nie muszę…

Kraków

Nasz pasaż

KB
Hans von Kulmbach, „Żywot św. Katarzyny”. Od lewej: „Nawrócenie św. Katarzyny przez pustelnika”, „Dysputa z filozofami”, „Męczeństwo filozofów”, „Cud z kołem męczeńskim”, „Ścięcie cesarzowej Faustyny”, „Przeniesienie ciała św. Katarzyny na górę Synaj” / Repr. Paweł Gąsior / ze zbiorów Bazyliki Mariackiej w Krakowie

Mistrz i Katarzyna

Bartek Dobroch
Nieliczni wiedzą, że w bazylice Mariackiej kończą się prace nad renowacją arcydzieła mistrza Hansa von Kulmbacha [ZOBACZ WIDEO]

Felietony

No więc plan jest taki...

Wojciech Bonowicz
Kościół Mariacki w Krakowie. Świątynia nabita ludźmi tak, że nie sposób wcisnąć przysłowiowej szpilki. Przeważają młodzi. Głoszący rekolekcje ojciec…

Nie zawieść Odessy

Paweł Reszka
Siedzę w knajpce na Dworcu Morskim w Odessie. Widać port, latarnię i dalej otwarte morze. Sama Odessa jest morzem.

Pradawne igrzyska

Marek Zając
Mój drogi Piołunie, może Cię zaskoczę, ale odwiedzając Wieczne Miasto – obowiązkowo, zawsze idę na plac przeklętego Rybołapa.

Mątwa

Stanisław Mancewicz
Dziś mamy do czynienia z faktami, a nie zmyśleniami, bo mamy do czynienia z odwzorowaniem rzeczywistości, a nie na jej temat fantazjami. Ten drobny fakt…

Czas zmiany czasu, czyli „last minute”

Jan Klata
1. Zmiana czasu w Niedzielę Palmową jest niezłym pomysłem, mogłoby tak corocznie zostać, właściwie. Znacząco, sensownie, konkretnie, agrarnie, tellurycznie, a…

Smaki

Przepis na zapiekankę z karczochów – na końcu tekstu / Fot. MATERIAŁY PRASOWE

Zając w majonezie

Paweł Bravo
Nawet „Wlazł kotek” nie umiesz zagrać, więc nie marudź – powtarzam sobie raz do roku około Wielkiejnocy, przegrawszy rodzinne głosowanie nad kajmakiem do…

Tygodnik Czytelników

Oświadczenie Kapituły Metropolitalnej na Wawelu

Kapituła Metropolitalna na Wawelu

Dodatki w numerze TP 14/2015

Tadeusz Kantor | Czasy | Przestrzenie | Ludzie

Tadeusz Kantor przed próbą spektaklu „Nigdy tu już nie powrócę”, Klub „Stodoła” w Warszawie, 21 lutego 1990 r. / Fot. Andrzej Iwańczuk / REPORTER

100 lat temu urodził się Tadeusz Kantor

TP
Zobacz specjalny dodatek do „Tygodnika Powszechnego” poświęcony twórczości Tadeusza Kantora
Widok kościoła parafialnego w Wielopolu Skrzyńskim, przed 1914 r. / Fotograf nieznany / CRICOTEKA

Wielopole – mała ojczyzna

Kaudiusz Święcicki
W topografii mentalnej Tadeusza Kantora Wielopole Skrzyńskie to miejsce szczególne. W tym miasteczku galicyjskiego interioru urodził się 6 kwietnia 1915 r.,…

Kalendarium życia Tadeusza Kantora

Agnieszka Sabor
/ Fot. Tomasz Wiech dla „TP”

Czasami zapominam o Kantorze

Mirosław Bałka, Piotr Kosiewski
Można szukać pewnych powiązań między mną i Kantorem. W obydwu przypadkach konkretne miejsce jest źródłem inspiracji.
/ Fot. Marcin Sudziński / dzięki uprzejmości artysty

Kantor, którego nie znałem

Robert Kuśmirowski, Piotr Kosiewski
Zależy mi, by swój świat z eteryki sprowadzić do fizyki, ukazania w pełnym wymiarze nurtujących mnie tematów czy zagadnień.
/ Fot. Agata J. Grzybowska & Ania L. Wiśniewska, dzięki uprzejmości ŻAK | BRANICKA, BERLIN

Widzę różnice

Katarzyna Kozyra
Nie zostałam „wytrenowana” przez Kantora, nie z niego się wywodzę i nie poczuwam się do wspólnoty. Chociaż ponoć cała polska sztuka ostatnich dekad jest…
/ Fot. Dzięki uprzejmości artysty

Kantor to antypody mojego podejścia do kultury

Tymek Borowski
Nie robię prac stricte autobiograficznych, chociaż – nie ukrywam – trochę mnie to kusi.
/ Fot. Justyna Gryglewicz / dzięki uprzejmości artysty

Prekursor sztuki pojęciowej

Jakub Woynarowski
Tadeusza Kantora postrzegam w mniejszym stopniu jako człowieka teatru i malarza, a bardziej jako jednego z ważnych prekursorów sztuki pojęciowej.
„Okno/La fenêtre”, z cyklu „Umarła klasa”, 1983, własność prywatna / Fot. © Maria Kantor oraz Dorota Krakowska

Skrawki pamięci, rekwizyty rzeczywistości

TP
Od 6 kwietnia 2015 roku Cricoteka zaprasza na kolejną odsłonę wystawy poświęconej twórczości Tadeusza Kantora.
Lech Stangret w Cricotece. Kraków, marzec 2015 r. / Fot. Grażyna Makara

Lech Stangret

Lech Stangret, Piotr Kosiewski
Kantor pisał: buntujmy się przeciwko muzeom, ale zastanówmy się, gdzie nasze dzieła mają się znaleźć. Chcemy tego czy też nie, ale ostatecznie one tam trafią.
Dorota Krakowska, ulica Sienna, Kraków, marzec 2015 r. / Fot. Grażyna Makara

Dorota Krakowska

Dorota Krakowska
On nieustannie grał, nie tylko reżyserując spektakle, ale także siedząc w kawiarni, idąc ulicą.
Tadeusz Kantor i Stanisław Balewicz w Galerii Krzysztofory, Kraków, 1962 r. / Fot. Wojciech Plewiński // Fotografie są elementem wystawy Tadeusza Kantora w Cricotece

Józef Chrobak

Józef Chrobak
Piwnice Pałacu pod Krzysztofory okazały się na wiele lat wymarzonym miejscem.
Janina Kraupe-Świderska, Kraków, marzec 2015 r. / Fot. Grażyna Makara

Zmarła Janina Kraupe-Świderska

Janina Kraupe-Świderska, Grzegorz Nurek
Wybitna malarka i graficzka, współzałożycielka Grupy Krakowskiej miała 95 lat. Przypominamy rozmowę, którą rok temu przeprowadził z nią Grzegorz Nurek.
Konstanty Węgrzyn z portretem Kantora, namalowanym w 1946 r. przez Janinę Muszkietową. Kraków, marzec 2015 r. / Fot. Katarzyna Włoch dla „TP”

Konstanty Węgrzyn

Konstanty Węgrzyn, Grzegorz Nurek
Kantor zdecydował: nie będzie etatów aktorskich, niech powstanie Cricoteka – ośrodek dokumentacji sztuki.
Marta Stebnicka, Kraków, marzec 2015 r. / Fot. Kamila Zarembska

Marta Stebnicka

Grzegorz Nurek
Przed drzwiami mieszkania zostawiało się wszystkie swoje sprawy rodzinne, tragedie.
Wystawa Tadeusza Kantora w Cricotece, Odsłona Pierwsza: Kolekcja (12.9.14 – 15.3.15) / Fot. Stormann and Webber dzieła Tadeusza Kantora © Maria Kantor oraz Dorota Krakowska

Wystawy w Cricotece

Joanna Zielińska, Łukasz Gazur
Joanna Zielińska, kuratorka Cricoteki: Cricoteka powinna być miejscem odważnym i otwartym na nowatorskie odczytania twórczości Kantora.
/ Fot. Grażyna Makara

Cricoteka: nowy adres

Natalia Zarzecka
Zaledwie pół roku temu otwieraliśmy nową siedzibę Cricoteki. Z niewielkiej instytucji staliśmy się miejscem bardzo widocznym, atrakcyjnym punktem w Podgórzu –…