Tygodnik Powszechny Nr 45/2022

Data wydania:
Numer wydania:
45
Rok wydania:
2022
 

Edytorial

/ GRAŻYNA MAKARA

Żeby nie ględzić

Ks. Adam Boniecki
Moje wspomnienia z lekcji religii, a miałem ją przez całe gimnazjum w szkole, to przeplatanka tych dobrych i złych. Uczniowie, pokolenie powojenne, czasem…

Obraz tygodnia

Uroczystość wyświęcenia dziewięciu diakonek w Kościele Ewangelicko-Augsburskim. Pierwsza taka uroczystość w Polsce, maj 2022 r. Fot. Piotr Molecki/East News /

Raport o stanie Kościoła: wiele problemów i trochę nadziei

Piotr Sikora
Kościół w wielu miejscach świata jest za ciasny dla ludzi marginalizowanych społecznie. A najpowszechniejszym motywem syntez synodalnych jest kwestia…
Zbiory soi w Amance we wschodniej Francji, 12 października 2022 r. PATRICK HERTZOG / AFP / EAST NEWS /

Klimat: pierwsza nadzieja

Marcin Żyła
Katastrofa wciąż nam grozi, widać jednak drobne zmiany na lepsze – w cieniu wojny na Ukrainie trwa walka ze skutkami globalnego ocieplenia.
Dobra Fabryka / materiały prasowe /

Kongo: Szpital na linii frontu

Marek Rabij, Agnieszka Gugała
Siostra Agnieszka Gugała: Kilka miesięcy temu jedna z kobiet powiedziała mi, że idzie wojna. Kiedy spytałam, dlaczego tak myśli, odparła, że po prostu już…
Rosyjskie ćwiczenia nuklearne, 26 października 2022 r. Fot. Associated Press/East News /

Wojna może się rozszerzyć i przenieść w kosmos

Anna Łabuszewska
Kreml zapowiada, że amerykańskie satelity staną się „legalnymi celami” dla Rosji, jeśli będą wykorzystywane do wojskowej pomocy Ukrainie.
FOT. Karol Makurat/REPORTER /

Szansa dla pacjentek z rakiem piersi

Małgorzata Solecka
Od początku listopada refundacją zostały objęte nowe substancje leczące dwa typy raka piersi występujące najczęściej u młodych kobiet.

Jak wypieramy pandemię

MaM
15730 szczepień przeciw covidowi wykonano w Polsce 27 października. Tygodniowa średnia dziennych wkłuć od początku października sukcesywnie spada.
FOT. PIXABAY /

Polsko-ukraiński Słownik Wyrazów Ratujących Życie

Przemysław Wilczyński
Dr Michał Paluch, pedagog z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, zakończył przyjmowanie haseł do polsko-ukraińskiego Słownika Wyrazów…
/ ŁUKASZ KŁOS / REPORTER

Kraj w skrócie

25–31 października
Jarosław Kaczyński w Radomiu, 26 października 2022 r. / FOT. ANDRZEJ IWANCZUK/REPORTER /

Nie będzie bezpiecznej przystani

Marek Kęskrawiec
Decyzję podjął rzekomo osobiście Jarosław Kaczyński – wcześniej miał zaaprobować ustawę za namową Daniela Obajtka – obawiający się kolejnego hałasu w mediach…
FOT. PIOTR KAMIONKA/REPORTER /

Stracić jak w bank

MR
Sześć z ośmiu największych banków w Polsce skończyło ostatni kwartał stratą. Łącznie cała branża może być pod kreską nawet na 8 mld zł. Przyczyną strat są…
/ ONUR DOGMAN / SOPA IMAGES / GETTY IMAGES

Iran: protesty nadal trwają

JT

Kościół w skrócie

25–31 października

Nadzór państwa nad diecezją Buffalo

ASk

Kobiece wspólnoty

ASk
Kadr z filmu „Do widzenia, do jutra...” Janusza Morgensterna /

Kultura w skrócie

25–31 października
/ PIOTR KRAJEWSKI / MATERIAŁY PRASOWE BXB STUDIO

Polska Zagroda najpiękniejszym domem na świecie

JT

Pyłki dużo obiecujące

Łukasz Lamża

Nowa metoda produkcji tlenu w organizmie

/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Wiec wyborczy w Wieliczce, lipiec 2020 r. / FILIP RADWAŃSKI / FORUM

Jak uniknąć wojny pokoleń

Paweł Marczewski
Najgłębszy podział przebiega dziś nie między zwolennikami rządu i opozycji, ale między starszymi a młodszymi Polakami. Partie już go wykorzystują.

Czytania

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Ekologia

Małgorzata Kordowicz
W naszym kraju odczuwamy zmianę klimatu, deszcze bywają dużo bardziej ulewne niż jeszcze niedawno, pojawiają się u nas coraz częściej rzadkie zjawiska…
/

Puste groby

O. Wacław Oszajca SJ
Tęskniąc za zmarłymi, szukamy ich w tych grobach, co daje przynajmniej chwilowe pocieszenie. I jeśli w tym w gruncie rzeczy beznadziejnym poszukiwaniu kontaktu…
Abp Grzegorz Ryś w kościele Mariackim, Kraków, 2014 r. / FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Poddani sobie

Kard. Grzegorz Ryś
Każdy tekst Biblii trzeba czytać w kontekście – najlepiej w kontekście całej Biblii. Wyrwanym z kontekstu zdaniem Pisma można wytłumaczyć wszystko – aż po…
/ DOMENA PUBLICZNA

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

6 – 13 listopada

Kraj

Rozpoczęcie roku szkolnego w Szkole Podstawowej nr 3 w Lublińcu, 1 września 2022 r. / DANIEL DMITRIEW / FORUM

Szkoła potrzebuje opowieści

Marcin Napiórkowski, Przemysław Wilczyński
MARCIN NAPIÓRKOWSKI, semiotyk kultury: Gdybym miał doradzić politykom wybór najważniejszej rzeczy, którą trzeba się zająć, odpuściłbym nawet ochronę zdrowia,…
Pomnik „kopciucha” powstał z inicjatywy urzędników w Skawinie. Ma przypominać o obowiązku wymiany takich pieców do końca 2022 r. / ART SERVICE 2 / PAP

Zapierająca dech zima

Piotr Wójcik
Przepisy zmieniono odgórnie nawet tam, gdzie lokalne społeczności wprowadziły specjalne prawo, by chronić zdrowie zagrożonych chorobami mieszkańców.
Jagoda Rybak, Włodowo, lipiec 2005 r. / TOMASZ WASZCZUK / AGENCJA WYBORCZA.PL

Możesz spać spokojnie

Marcin Choduń
Nikt o tym już nie wspomina. Co tu mówić? Pewnie, że się źle stało – zginął człowiek. Ale to była sytuacja niezawiniona.

Wiara

Jan Paweł II podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra.Watykan, październik 2003 r. / FRANCO ORIGLIA / GETTY IMAGES

Bezruch

Marcin Gutowski, Artur Sporniak
MARCIN GUTOWSKI, dziennikarz: Za dobrze poznaliśmy Jana Pawła II przez te lata, by widzieć w nim jedynie cynicznego gracza. Musi więc być jakieś wyjaśnienie…
Ewa i Norbert chwilę po zaręczynach. Bouar, grudzień 2021 r. / ARCHIWUM PRYWATNE

Otwarte serce Afryki

Edward Augustyn
Jeden z generałów nadzorujących pomoc humanitarną odwiedził szkołę i, patrząc na występy dzieci, powiedział: To jest prawdziwy skarb tego kraju. Nie diamenty…
Ekspozycja „The Mystery Man”, katedra w Salamance, październik 2022 r. / CATEDRAL DE SALAMANCA / MATERIAŁY PRASOWE

Płótno ciałem się stało

Doma Matejko
Wizerunek w formie trójwymiarowej figury, który przedstawiono na wystawie w Salamance, może zachwiać dotychczasowym wyobrażeniem o Jezusie.

Świat

Premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak na Downing Street 10. Londyn, 26 października 2022 r. Fot. NIKLAS HALLE'N / AFP / EAST NEWS /

Rycerz Jedi na Downing Street

Patrycja Bukalska
Rishi Sunak został nowym premierem Wielkiej Brytanii. Jego polityczna kariera jest spektakularna, ale obejmuje on stanowisko w wyjątkowo trudnym momencie.
Brytyjskie służby przy ławce, na której znaleziono Siergieja Skripala i jego córkę po próbie otrucia nowiczokiem, Salisbury, marzec 2018 r. / BEN STANSALL / AFP / EAST NEWS

Nielegałowie są wśród nas

GEN. RADOSŁAW KUJAWA, Marcin Żyła
GENERAŁ RADOSŁAW KUJAWA: Rosyjska armia nie wraca do koszar. Myślenie w kategoriach dywersji jest trwałym elementem funkcjonowania jej zaplecza. Także w…
Przemówienie Xi Jinpinga zamykające kongres KPCh, emitowane na ulicach chińskich miast. Hangzhou,23 października 2022 r. / LONG WEI / AP / EAST NEWS

Cała władza w ręce wodza

Piotr Bernardyn
Los Chin zależy teraz od woli jednego człowieka. Na jego konto idą sukcesy kraju, jak i błędy, które mogą ściągnąć nieszczęście na wszystkich.
Uczeń z Ukrainy gra na pianinie przed ambasadą Rosji w Rydze, 1 kwietnia 2022 r. / TOMS KALNINS / EPA / PAP

Ukraińcy integrują się nad Bałtykiem

Tomasz Otocki
Uciekinierzy powoli urządzają się w krajach bałtyckich, Serhij Żadan jest tłumaczony na łotewski. Jesienią ruszyły szkoły i kursy integracyjne, a politycy…
Pracownik drukarni przygotowuje plakaty Beniamina Netanjahu i partii Likud,Rosz ha-Ajin, Izrael, 19 października 2022 r. / AMIR LEVY / GETTY IMAGES

Pomoc, niemoc i wybory

Karolina Przewrocka-Aderet
Pierwszy raz od początku rosyjskiej inwazji Izrael dzieli się z Ukrainą czymś więcej niż pomocą humanitarną. Kijów prosi o więcej. Czy wybory do Knesetu wpłyną…

Historia

Maria i Witold Pileccy z synem Andrzejem. Ostrów Mazowiecka, 1932 r. / / MATERIAŁY PRASOWE

Tu narratorem jest rotmistrz | MUZEUM DOM RODZINY PILECKICH

Grzegorz Nurek
W Ostrowi Mazowieckiej w domu rodzinnym Marii ­Pileckiej powstało nowoczesne muzeum narracyjne, które przybliża życie Witolda Pileckiego, jego bliskich, a …
Latarnia morska w Porthcawl w południowej Walii podczas huraganu Eunice, 18 lutego 2022 r. / GEOFF CADDICK / East News

Światło i cień latarni morskich

Piotr Oleksy
Najpiękniejsze z nich powstały w XIX i na początku XX wieku, gdy rodził się globalny świat. Wraz z rozwojem technologii straciły na znaczeniu, ale wciąż…

Nauka

Skamieniałości Platycalymene duplicata duplicata, gatunku zaliczanego do trylobitów. Ta grupa morskich stawonogów pojawiła się przeszło pół miliarda lat temu. W zapisie kopalnym znika w czasie wymierania permskiego, największego w dziejach planety. / SINCLAIR STAMMERS / EAST NEWS

Życie na krawędzi. Rozmowa z autorem książki „Końce świata”

Peter Brannen, Michał Gikowski
PETER BRANNEN: Ziemia jest bardzo odporna i trudno zabić wszystko, co żyje na całej planecie. Ale kilka razy mało brakowało.
W dwóch parach pudełek ukrywamy po jednym kawałku jabłka. Potem pokazujemy, że jedno z pudełek w jednej parze jest puste. Gdzie najłatwiej znaleźć jabłko? / TWITTER.COM / JANENGELMANN5

Bananowa dedukcja. Czy zwierzęta myślą logicznie

Łukasz Kwiatek
Wiemy, że zwierzęta potrafią zachowywać się inteligentnie, ale czy myślą logicznie? Nie jest łatwo udowodnić, że tak. Choć równie trudno – że nie.

Kultura

/ MIKOŁAJ STARZYŃSKI / FORUM

Gdyby Polska

Ziemowit Szczerek, Małgorzata Nocuń
Piszę dużo? Często to słyszę. Ale pisanie jest moją jedyną robotą, nie zajmuję się niczym innym. Nie wyobrażam sobie, żeby wydać jedną książkę na pięć lat.
Spektakl „Drzewo”, Holstebro, wrzesień 2016 r. / / Rina Skeel / dzięki uprzejmości Odin Teatret

Kapitanie, mój kapitanie

Dariusz Kosiński
Eugenio Barba napisał kiedyś takie zdanie, które często kiedyś cytowałem i chyba zacznę znów powtarzać: „Teatr jest nieznośny, jeśli redukuje się go do…
Karol Palczak „Ogień”, 2022 r., olej na blasze aluminiowej przybitej do płyty OSB gwoźdźmi, 26,7 x 25,5 cm / MAREK GARDULSKI / DZIĘKI UPRZEJMOŚCI ARTYSTY I FUNDACJI GALERII FOKSAL

Obrazy pochodzenia

Piotr Kosiewski
Coraz częściej artystki i artyści zauważają, że miejsce pochodzenia miało wpływ na ich przyszłe życie. Kluczowe stało się pytanie: skąd jestem? Dużo ważniejsze…
/ BEST FILM / MATERIAŁY PRASOWE

Obcy pod parasolem

Anita Piotrowska
Twórca „Baby Brokera” opowiada o tym, jak trudno czasem ocenić czyjeś decyzje, bo człowiek na ogół bywa lepszy od swej historii.
/

Wskrzeszenie czarodzieja. Recenzja „Czarodzieja” Colma Tóibína

Lektor

Felietony

Księżniczka Rhaenyra ze swoim synem w serialu „Ród smoka” / FOT. MATERIAŁY PRASOWE /

Kłopot z marzeniami

Tomasz Stawiszyński
„Nie wybierasz swojego przeznaczenia, to ono wybiera ciebie” – mówi swojemu krnąbrnemu synowi księżniczka Rhaenyra w ostatnim odcinku pierwszego sezonu serialu…
Wojciech Bonowicz / fot. Grażyna Makara /

Hymn. Felieton Wojciecha Bonowicza

Wojciech Bonowicz
Słowa „ojczyzna” i „naród” są słowami, które słabną. Słabną od nadmiernego wykorzystywania, od umieszczania w dwuznacznym kontekście, w sąsiedztwie uprzedzeń,…
FOT. ARCHIWUM PRYWATNE /

Prawo pierwszej nocy

Jacek Podsiadło
Wiedzę praktyczną jak żyć, żeby na dzień dobry nie umrzeć, chłopiec brał z samego życia, z obserwacji, która czasem, kiedy był bardzo głodny, stawała się…
I śpiewamy: „Piesek, piesek, uszy, łapki!” (hit z TikToka) / OLGA DRENDA

Na uszko

Olga Drenda
Miewamy z milutkością niejednoznaczne relacje. W rankingach najbardziej nielubianych słów od lat prowadzą w końcu „pieniążki”, a to tylko jedno z wielu…
FOT. GRAŻYNA MAKARA /

O kropkach

Stanisław Mancewicz
Rzec by się chciało na początek: chwała wielkiej technologii. Oto dzięki niej wiemy z zegarmistrzowską dokładnością, kiedy i gdzie w ciągu ostatniego półrocza…

Smaki

/ PAWEŁ BRAVO

Olej lśni. Felieton kulinarny Pawła Bravo

Paweł Bravo

Zmysły

Rekonstrukcja wizerunku kobiety z epoki paleolitu oparta na szczątkach ze stanowiska Abri Pataud w południowo-zachodniej Francji. Autorką rekonstrukcji jest Élisabeth Daynès. / / ENTRESSANGLE / E. DAYNES / EAST NEWS

Praduszki

Andrzej Muszyński
W budce fotograficznej wykonałem autoportret, który miał podpowiadać, jak wyglądałbym jako neandertalczyk. Nie dostrzegłem żadnych różnic. Obsługa…

Dodatki w numerze Nr 45/2022