Tygodnik Powszechny Nr 21/2021

Data wydania:
Numer wydania:
21
Rok wydania:
2021

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Samotność pokonana

Ks. Adam Boniecki
Kiedy w „Tygodniku” piszemy o dramatycznej, narzuconej przez pandemię samotności, wspominam też tych, którzy nas przed samotnością ratują.

Obraz tygodnia

Otwarte ogródki na krakowskim Rynku, 15 maja 2021 r. / Fot. Oskar Nowak / Polska Press / East News /

To nie jest koniec pandemii

Maciej Müller
Ogólnopolska impreza zaczęła się w nocy z 14 na 15 maja: przestał obowiązywać nakaz noszenia maseczek na świeżym powietrzu.

Strach najwyższy

Marek Rabij
Orzeczenie w sprawie kredytów frankowych przełożono kolejny raz. Coraz trudniej uwierzyć, że Sąd Najwyższy nie gra na zwłokę.

Kraj w skrócie

11–17 maja

Lecimy na grubo, czyli show niepełnostrawne

PW
„Halo, słyszałeś, że będę się tobą zajmował? Nie boisz się?” – pyta na początku pierwszego odcinka roześmiany aktor Misiek Koterski, nieświadomie streszczając…

Narodowy Instytut na Swoim

Michał Okoński
/ JOAQUIN SARMIENTO / AFP / EAST NEWS

Protesty w Kolumbii

ŻyM

Indie: oficjalnie źle, nieoficjalnie tragicznie

Marek Rabij
Czy władze w New Delhi zaniżają statystyki zgonów wywołanych przez SARS-CoV-2?
/ MATEUSZ WŁODARCZYK / FORUM

Jeśli Watykan się zgodzi

Ks. Piotr Studnicki, Artur Sporniak
Dlaczego delegat Episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży abp Wojciech Polak odmówił Państwowej Komisji ds. Pedofilii dostępu do kościelnych akt?

Kościół w skrócie

11–17 maja

Kościół chce karać mafiosów

ASk
/ YOUTUBE

Czas młodych

MaM
25-letnia filozofka Anna-Nicole Heinrich została prezeską Synodu Kościoła Ewangelickiego w Niemczech.

Kultura w skrócie

11–17 maja
/ PIOTR KOSIEWSKI

Krzyk Katarzyny Kozyry

PK

Globalne przesilenie

Anita Piotrowska
Nie miejmy złudzeń, że w awanturze o Złote Globy chodzi wyłącznie o program równościowy czy jego brak.

Pisanie mózgiem: nowa technika komunikacji

Michał Świątek
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

/ FILIP KLIMASZEWSKI DLA „TP”

Nieodżałowani

Przemysław Wilczyński
Epidemia zabrała tysiącom Polaków bliskich. Ale też możliwość ich pożegnania. Za życia i po nim.
Nowe groby, trzecia fala epidemii, cmentarz Łostowicki w Gdańsku, maj 2021 r. / PRZEMEK ŚWIDERSKI / REPORTER

Komu czego braknie

Dariusz Kosiński
Mało jest społecznej presji, by o ofiarach pandemii mówić, by je upamiętniać. Zajmujemy się swoimi sprawami, zostawiając tych zmarłych wyłącznie ich bliskim.…

Czytania

Liczymy się

Małgorzata Kordowicz

Duch ten sam

O. Wacław Oszajca SJ

Dom zalążkiem Kościoła

Kard. Grzegorz Ryś
/

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

23–30 maja

Kraj

Przeprowadzka prywatnej szkoły, Warszawa, czerwiec 2019 r. / PIOTR MOLECKI / EAST NEWS

Państwo już tutaj nie mieszka

Klaus Bachmann
Liberałowie chcieli, by ograniczyć podatki do absolutnego minimum. PiS wpadł na to, że można najpierw ściągać wysokie podatki, by – po przejęciu części z nich…
Władysław Kosiniak-Kamysz i Borys Budka w czasie posiedzenia Sejmu, maj 2020 r. / JACEK DOMIŃSKI / REPORTER

Przed odbudową

Paweł Bravo
Zepsucie opozycji na swoje podobieństwo to znacznie większy sukces Jarosława Kaczyńskiego niż stworzenie sprawnej wodzowskiej partii i utrzymywanie w szachu…
Dobrawa ze swoimi podopiecznymi w azylu dla świń Chrumkowo, 4 maja 2021 r. / ANNA MIKULSKA

Które do kochania, które do jedzenia?

Bartosz Rumieńczyk
Gdy Vida przestała rodzić prosiaki, hodowca postanowił sprzedać ją na ubój. A kogut Kazik nie powinien się w ogóle wykluć. Są jednak w Polsce miejsca, gdzie…

Wiara

s. Philippa Rath przed swoim opactwem – św. Hildegardy. Rüdesheim nad Renem, Niemcy, grudzień 2017 r. / OPACTWO ŚW. HILDEGARDY / MATERIAŁY PRASOWE

Wiara, nadzieja, pomoc

S. Philipa Rath, Zuzanna Flisowska-Caridi
S. Philipa Rath, benedyktynka: Strukturalna dyskryminacja kobiet w Kościele jest usprawiedliwiana argumentami teologicznymi, które dawno zostały obalone.
Amerykański prezydent w kościele w Wilmington w stanie Delaware, czerwiec 2020 r. / JIM WATSON / AFP

Komunia dla Bidena

Karol Kleczka
W USA biskupi publicznie spierają się o skomplikowany problem etyczny. W Polsce rzecz nie do pomyślenia.

Odruch samoobrony

Artur Sporniak
Reakcje Watykanu na sprawy biskupów Szkodonia i Tyrawy pokazują, że z perspektywy ofiar kościelna sprawiedliwość wciąż jest opieszała.
/ TATIANA JACHYRA / FORUM

Biblia i rózga

Anna Golus
Gdański pastor kolportuje poradnik, którego autorka zaleca bicie małych dzieci – bo w Starym Testamencie jest napisane, że upartych synów należy kamienować.

Świat

Zbiórka podpisów poparcia dla Madamy, Le Puy-en-Velay, luty 2021 r. / LUCIEN SOYÈRE / WWW.RUE43120.FR

Kto piecze nasz chleb

Szymon Łucyk
W historii młodego Malijczyka odbija się Francja – ta, która boi się masowej imigracji, i ta, która broni imigrantów. Także na idyllicznej, choć niekoniecznie…
Amerykańskie okręty wojenne – lotniskowiec USS Nimitz i krążownik rakietowy USS Philippine Sea – na wodach cieśniny Ormuz, niedaleko irańskiego wybrzeża, wrzesień 2020 r. / ELLIOT SCHAUDT / U.S. NAVY

Dwa tysiące dni

Marta Zdzieborska
Babak Namazi od pięciu lat nie widział ojca i brata. Liczy, że w ramach negocjacji nuklearnych z Iranem USA doprowadzą do uwolnienia jego bliskich.
Kontrola zaświadczeń o szczepieniu przeciw COVID-19 przed wejściem do budapeszteńskich Term Széchenyiego, 1 maja 2021 r. / BERNADETT SZABO / REUTERS / FORUM

Zima udręki, lato wolności

Dariusz Kałan
Premier Viktor Orbán, przed którym trudne wybory – pierwsze od dawna obarczone ryzykiem przegranej – znosi na Węgrzech lockdown. Ale wokół jego walki z…

Historia

Etiopscy Żydzi na pokładzie samolotu Boeing 707, lot z Addis Abeby do Tel Awiwu, 25 maja 1991 r. / PATRICK BAZ / EAST NEWS

Wielka ewakuacja

Andrzej Krawczyk
Trzydzieści lat temu, w czasie doby, Izrael wywiózł z Etiopii 14 tysięcy ludzi – czarnoskórych Felaszów. Kwestia, czy są oni Żydami, początkowo nie była…

Nauka

Procesja przed świętem urodzin Buddy w klasztorze Chogye sa, Seul, 6 maja 2021 r. / CHUNG SUNG-JUN / GETTY IMAGES

Wyjaśnienia nie z tej ziemi

Piotr Szymanek
Mimo wielu proroctw nieuchronnej sekularyzacji religia ma się we współczesnym świecie bardzo dobrze. Badacze natury ludzkiego poznania nie są tym zbyt…

Kultura

W swoim domu w Wołowcu, maj 2021 r / GRAŻYNA MAKARA

Bug, Ojciec, Ojczyzna

Andrzej Stasiuk, Michał Okoński
Andrzej Stasiuk: Jestem krwią z jego krwi i kością z jego kości. Wpadam do niego czasem, coś trzeba zrobić w domu, pytam: „Tata, a gdzie jest wiertarka?”. Nie…
Wioślarz, tempera jajowa, płótno, 130 x 90 cm, 2021 r. / REPRODUKCJE OBRAZÓW AGATA CIOŁKOWA / DZIĘKI UPRZEJMOŚCI GALERII ATAK

Wyjęte z osi czasu

Piotr Kosiewski
Jarosław Modzelewski jest uważany za klasyka. Docenionego, oczywistego, więc i coraz mniej obecnego. Nowymi płótnami pokazuje, że malarstwo pozwala poradzić…
Koncert Błażeja Króla na bulwarach wiślanych w Warszawie, lipiec 2015 r. / ADAM BURAKOWSKI / REPORTER

Innej rewolucji nie będzie

Monika Ochędowska
Błażej Król, tak jak Marcin Świetlicki, odwołując się do najdziwniejszego utworu najpopularniejszego zespołu wszech czasów, musiał w końcu uznać samego siebie…
Pete Davidson i Steve Buscemi w filmie „Król Staten Island” / UNIVERSAL PICTURES

Brzydkie tatuaże

Anita Piotrowska
Judd Apatow zdaje się być zakochany w niedojrzałości. Zwłaszcza tej w krótkich spodenkach. Do jego galerii Piotrusiów Panów dołączył niedawno tytułowy bohater…

Warto zobaczyć

/

Obcość dwojaka

Lektor
Od pierwodruku oryginału minie w przyszłym roku osiemdziesiąt lat. Był to obok „Małego Księcia” Saint-Exupery’ego największy sukces w dziejach oficyny…

Felietony

De Gaulle w bardo

Dorota Masłowska
Jest to pociąg niependolino; przypomina mi dawne, zapomniane składy: nieprędkie, pełne awantur, zapachu żelastwa i kibla, kiełbasy, kaca, papierosów i żywego…
Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Swego rodzaju atrakcja

Zuzanna Radzik
Procesy i egzekucje rzekomych czarownic to nie turystyczna atrakcja, tylko kobiece męczeństwo godne upamiętnienia.

Modus vivendi

Jan Klata
Jako że jużem zaszczepion, mogę snuć alternatywne wizje świata, z chipem i choćby mimo chipa.

O młodzieży

Stanisław Mancewicz
Dziaders – słyszeliśmy i słyszymy w kółko – cokolwiek powie, cokolwiek zrobi, cokolwiek na siebie wdzieje, to boki zrywać. Najlepiej trzymać go w zoo albo…

Smaki

/ ADOBE STOCK

Czas wycinania dusz

Paweł Bravo
Prawie dwie trzecie jedzenia, które ludzkość spisuje na straty, przechodzi przez nasze domowe śmietniki.

Zmysły

Przy drodze E69 do przylądka Nordkapp. Norwegia, lipiec 2008 r. / GRAŻYNA MAKARA

Miejsca mocy

Marcin Napiórkowski
Polityk na stacji benzynowej to polityk swój, gdyż znajduje się w drodze. Niczym średniowieczny monarcha objeżdżający swe włości. Z hot dogiem w jednym ręku i…

Dodatki w numerze Nr 21/2021

Copernicus Festival 2021: Wyobraźnia

/ BRITTA PEDERSEN / AFP / EAST NEWS

Myśli bez języka

Edward Nęcka, Łukasz Kwiatek
COPERNICUS FESTIVAL NA DZIŚ | Edward Nęcka: Być może są jakieś istoty we wszechświecie, które realizują takie funkcje umysłowe jak myślenie, planowanie czy…
Kadr z filmu „Katedra” (2002) Tomasza Bagińskiego na podstawie opowiadania Jacka Dukaja. / TOMEK BAGIŃSKI / PLATIGE IMAGE / MATERIAŁY PRASOWE

Nie ma niewinnych hobbitów

Tomasz Pindel, Michał Sowiński
TOMASZ PINDEL: Podobno fani fabuł postapokaliptycznych lepiej radzą sobie w czasach pandemii, bo rozpoznają dobrze znane schematy. No i potrafią sobie…

COPERNICUS FESTIVAL 2021 / WYOBRAŹNIA – PROGRAM

Festiwal w całości odbywa się w formule online.
/ OKŁADKA: ANNA SKOCZEŃ, JUSTYNA WIŚNIOWSKA

Copernicus Festival 2021 / Wyobraźnia

Łukasz Kwiatek
Gdy snujemy bliskie i odległe plany, projektujemy domy czy parki, malujemy obrazy i rzeźbimy, a także tworzymy zupełnie nowe, fikcyjne światy – w mniejszym lub…
/ YUI MOK / PA IMAGES / FORUM

Zanurzeni w zmysłach

Bartosz Brożek
To ona aktywuje naszą intuicję i pozwala nam rozumieć język. Trudno sobie wręcz wyobrazić, jak wiele zawdzięczamy wyobraźni.
/ ALEXA TORRE / ANZENBERGER / FORUM

Oko umysłu

Mateusz Hohol
Potrafimy fantazjować nawet o tym, co nigdy nie istniało, ale jednak wyobraźnia ma swoje ograniczenia. Zrozumienie ich natury wymagało od badaczy nie lada…
/

Nie wszyscy liczą owieczki

Katarzyna Dziadowicz
Czasami trudności zmuszają nas, by powiedzieć: „Jakoś tego nie widzę”. Dla osób z afantazją taki stan to norma – i nie ma nic wspólnego z pesymizmem.
Pracownia Tamary Berdowskiej, czerwiec 2020 r. / MATEUSZ TARANOWSKI / MATERIAŁY PRASOWE

Muzeum bez ścian

Martyna Nowicka
Dostępne w albumach i wirtualnych galeriach reprodukcje rzeźb i obrazów rzadko oddają prawdziwy zamysł artysty. Ale pojawienie się ich na zawsze odmieniło…
Sabine Hossenfelder / MICHAŁ DYAKOWSKI DLA „TP”

Kartka, ołówek i kosz

Sebastian Szybka
COPERNICUS FESTIVAL NA DZIŚ: Żyjemy w czasach triumfu fizyki. Nasze teorie są tak doskonałe, że od pół wieku nie potrafimy ich ulepszyć.
Venkatraman „Venki” Ramakrishnan / MICHAŁ DYAKOWSKI DLA „TP”

Fabryki życia

Szymon Drobniak
Oto rybosom. Grudka białka i kwasów nukleinowych, bez której przepływ informacji genetycznej w przyrodzie nie byłby możliwy. Tutaj powstają wszystkie białka…
Fraktal – taki jak ten – może być wygenerowany przy użyciu liczb zespolonych. / BLUEPANKOW / DOMENA PUBLICZNA

Liczby zmyślone

Michał Eckstein
Kartezjusz nadał im niechlubny tytuł „urojonych”, w kontraście do tych rzeczywistych. Mimo to na dobre zadomowiły się w matematyce i otworzyły drzwi do…
Natalia Polasik „Uniesienia”, 2020 r. / NATALIA POLASIK / MOONWATER.PL

Eksperymenty na kanapie

Marcin Miłkowski
Już od dawna część eksperymentów naukowych odbywa się tylko w myślach. Taka procedura jest bezpieczna nawet w pandemii, ale wyciągane wnioski bywają groźne –…
/ OLGA YASTREMSKA / ADOBE STOCK

Czterdzieści osiem tysięcy szpilek

Marcin Napiórkowski
Świat jest skomplikowany, a my – dosyć prości. Teorie spiskowe rodzą się właśnie z tego zderzenia.
Natalia Polasik „Rozpoznanie terenu”, 2018 r. / NATALIA POLASIK / MOONWATER.PL

Fikcja najdoskonalsza

Grzegorz Jankowicz
Wyobraźcie sobie świat, w którym dzieją się rzeczy nie do objaśnienia za pomocą naukowych teorii. Nigdy ich nie zrozumiemy.