Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Choć w Polsce od 2010 r. obowiązuje całkowity zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci, w księgarniach nadal można kupić poradniki, których autorzy zalecają bicie w celach wychowawczych. Co jakiś czas przez media przelewa się fala oburzenia na autorów i wydawców kolejnych ujawnianych publikacji tego rodzaju – chrześcijan, którzy usprawiedliwiają przemoc boskimi nakazami i traktują dosłownie takie starotestamentowe wersety, jak np. „Nie kocha syna, kto rózgi żałuje, kto kocha go – w porę go karci” (Prz 13, 24). Z reguły są to poradniki wydane przed wejściem w życie zakazu bicia dzieci. Wciąż jednak wydawane są nowe, a do niechlubnego grona dołączyło wydawnictwo Trinity, którego właścicielem jest Paweł Bartosik, pastor Ewangelicznego Kościoła Reformowanego w Gdańsku.
Zabić znaczy zbić
Bartosik pisze na stronie wydawnictwa, że zależy mu na „wysokiej jakości publikowanych pozycji, które wypełnią rynek wydawniczy w Polsce wnikliwą, ciekawą myślą podaną we wciągającej, »smacznej« formie”. Jego „pasją jest wskazywanie na szerokie zastosowanie Dobrej Nowiny w codziennym życiu, a narzędziem ku temu są inspirujące książki”. Wśród aktualnej oferty znajduje się poradnik pt. „Do wychowywania w sprawiedliwości. Tematyczny przewodnik w biblijnym instruowaniu dzieci”, którego autorka, Pam Forster, pisze we wstępie do swojego niemal 400-stronicowego dzieła, że wychowuje swoje dzieci „z Biblią w jednej ręce i z rózgą w drugiej”.
Zawarta w publikacji interpretacja boskich nakazów dotyczących bicia dzieci jest rzeczywiście bardzo „wnikliwa i ciekawa”. Autorka nie ogranicza się bowiem do zacytowania kilku biblijnych wersetów o rózdze, jak autorzy innych dostępnych w Polsce poradników dla rodziców pragnących wychować dziecko zgodnie z wolą Bożą. Forster nie pisze, że Bóg każe bić dzieci, bo w Biblii są jakieś wersety o rózdze. Według niej dzieci, owszem, należy bić, ale przekonanie to czerpie z zupełnie innych fragmentów.
Każdy z 53 rozdziałów poradnika „zajmuje się jednym konkretnym obszarem złego zachowania w wychowaniu dzieci i zawiera wykaz wersetów na dany temat tak, aby nam, rodzicom, pomóc efektywniej nauczać i dyscyplinować nasze dzieci”. Np. w rozdziale „Upór – samowola” Forster powołuje się na taki oto fragment Księgi Powtórzonego Prawa (Pwt 21, 18-21): „Jeżeli ktoś ma syna upartego i krnąbrnego, który nie słucha ani głosu swojego ojca, ani głosu swojej matki, a choć oni go karcą, on ich nie słucha, to pochwycą go jego ojciec i matka i przyprowadzą do starszych jego miasta, do bramy tej miejscowości, i powiedzą do starszych miasta: »Ten nasz syn jest uparty i krnąbrny, nie słucha naszego głosu, żarłok to i pijak«. Wtedy wszyscy mężowie tego miasta ukamienują go i poniesie śmierć. Wytępisz zło spośród siebie, a cały Izrael to usłyszy i będzie się bał” (cytaty z Biblii Warszawskiej, z której korzystał wydawca).
Czytaj także: Mały Mikołajek dostał „w tyłek” tak, że przez dłuższy czas nie mógł siadać. Po latach pan Mikołaj wspomina to wydarzenie „z estymą” – fakt, że dorosły pobił dziecko, jest w opinii rzecznika praw dziecka godny szacunku.
Autorka interpretuje te wersety w następujący sposób: „Wierzymy, że lanie jest jednym z wielu sposobów dyscyplinowania, gdy mamy do czynienia z młodszymi dziećmi. Jeśli samowola i upór jest skierowany przeciwko rodzicom i ich poleceniom, dziecko buntuje się przeciwko Bogu i wyznaczonym przez niego władzom”. W 2021 r. rozpowszechnia się w Polsce poradnik, którego autorka zaleca bicie małych upartych dzieci, bo w Starym Testamencie jest napisane, że upartych synów (raczej niemałych, skoro pijaków) należy kamienować.
W rozdziale „Szyderca” autorka odsyła czytelników do wersetu: „Kto gardzi Słowem, ten ginie; lecz kto szanuje przykazania, temu będzie odpłacone” (Prz 13, 13), co w jej interpretacji znaczy: „Ukarz go klapsem” (sic!). W rozdziale „Okrucieństwo – znęcanie się” można natomiast przeczytać, że wersety Wj 22, 21-24 – w których, jak streszcza Forster, jest napisane, że „Kto uciska wdowę i sierotę, zostanie zabity przez Boga mieczem” – należy dziś interpretować w następujący sposób: „Wymierz dziecku karę cielesną”. Autorka zachęca tu również do bicia „okrutnych” dzieci („Jeśli okrutne dziecko uderza inne, ukarz je cieleśnie”), ponieważ... w Ewangelii według św. Mateusza jest napisane: „Wtedy rzecze mu Jezus: »Włóż miecz swój do pochwy; wszyscy bowiem, którzy miecza dobywają, od miecza giną«” (Mt 26, 52).
Biblia jako podręcznik pedagogiki
Paweł Bartosik od lat promuje bicie dzieci w imię Boga i robi to nie tylko jako duchowny, ale też – pedagog. Jak informuje na swoim blogu, skończył „magisterskie studia pedagogiczne na Uniwersytecie Gdańskim oraz studia doktorskie w zakresie pedagogiki i nauk o polityce”. Wprawdzie doktoratu nie obronił, ale i tak zdumiewa fakt, że po tylu latach kształcenia w dziedzinie pedagogiki nie przyjął do wiadomości, iż kary cielesne są nie tylko nieskuteczne, ale i szkodliwe. Bartosik udostępnia na stronie swojego zboru artykuł pt. „Łyżka edukacyjna”, którego autor, Douglas Wilson, zachęca do bicia dzieci drewnianą łyżką i zapewnia, że „drewno komunikuje wielką mądrość, zwłaszcza kiedy przyłożymy je do najmniej mądrej części dziecięcego ciała”. Pastor wielokrotnie pochwala też przemoc wobec dzieci na swoim blogu (pisząc m.in., że klaps to nie bicie oraz że „Bóg też niekiedy daje nam klapsy”).
LAURA PRIESTESS, autorka książki „Jedenaste nie dotykaj”: Gdy przestałam tłumić, że to, co robił mi ojciec, było przemocą seksualną pod przykrywką kar cielesnych, miałam ochotę wykrzyczeć moją krzywdę całemu światu. Także ludziom Kościoła.
Na początku zeszłego roku, gdy przez media przetaczała się fala oburzenia poradnikiem „Pasterz serca dziecka” Teda Trippa, zawierającym zachęty do bicia dzieci, gdański pastor poświęcił temu tematowi aż trzy teksty na blogu, w tym zatytułowany „Biblia JEST podręcznikiem pedagogiki – odpowiedź na nagranie pastora Michała Włodarczyka” (pastor Włodarczyk opublikował w serwisie YouTube film, w którym zdecydowanie potępił książkę Trippa i zapewniał, że Bóg wcale nie każe bić dzieci). Choć ten tytuł mówi właściwie wszystko, dodać warto, że według Bartosika „nasza egzegeza tekstów mówiących o »rózdze«, »karaniu«, »fizycznym karceniu«, musi być oparta na... samej Biblii. Nie wolno nam odczytywać biblijnych tekstów przez pryzmat współczesnych teorii pedagogicznych, które na piedestale stawiają człowieka w miejsce Boga”.
Niestety nie wyjaśnił, przez jaki pryzmat należy odczytać wersety o kamienowaniu i zabijaniu mieczem, by wynikiem egzegezy było zalecenie „wymierz dziecku karę cielesną” czy „ukarz go klapsem”. Niemniej żadne wyjaśnienie nie zmieni faktu, że w naszym kraju od dekady obowiązuje zakaz bicia dzieci, a Paweł Bartosik, wydając poradnik Forster, zachęca do łamania prawa. ©
