Dom zalążkiem Kościoła

17.05.2021

Czyta się kilka minut

W ramach rekolekcji ekumenicznych dla małżeństw mieszanych wyznaniowo czytałem z ich uczestnikami opis Pięćdziesiątnicy zawarty w Dziejach Apostolskich (Dz 2, 1-13). W trakcie lektury samo wydarzenie przedstawiło mi się nieco inaczej niż „zawsze”.

W dzień Pięćdziesiątnicy z Wieczernika wyszła wspólnota, w której bezdys­kusyjnie widzimy „zalążek Kościoła”. Zwykle identyfikujemy ową wspólnotę jako Dwunastu – tych, którzy w Kościele wzięli na siebie urząd apostolski. Zapewne słusznie. Nie będzie jednak nadużyciem zobaczyć też w wychodzących z Wieczernika tych, którzy nieco ponad pięćdziesiąt dni wcześniej weszli do niego, aby spożywać Paschę. Wtedy musimy spojrzeć na nich jako na rodzinę. Pascha była wszak celebracją rodzinną („niech się każdy postara o baranka dla rodziny, o baranka dla domu. Jeśliby zaś rodzina była za mała do spożycia baranka, to niech się postara o niego razem ze swym sąsiadem, który mieszka najbliżej jego domu”, Wj 12, 3n). Zalążek Kościoła stanowią więc ludzie, których połączyły nie tylko więzy wspólnie podejmowanego urzędu, ale również takie, które można opisać jako więzy rodzinne – domowe.

Przez cały okres wielkanocny czytamy Dzieje Apostolskie. Jesteśmy świadkami narodzin Kościoła w kolejnych miejscach. W każdym z tych opisów jak refren pojawia się słowo „dom”. Pierwszy Kościół z pogan powstaje w domu Korneliusza w Cezarei Nadmorskiej; pierwszy Kościół w Europie (!) powstaje w domu Lidii, a drugi – zaraz potem – w domu bezimiennego strażnika więzienia w Filippi. Pierwszym Kościołem w Koryncie staje się dom Kryspusa, przełożonego tamtejszej synagogi. Słowo „dom” jest też refrenem listów Pawłowych: Kościół w ­Rzymie to dom Pryski i Akwili (zob. Rz 16 oraz 1 Kor 16), w Laodycei Kościołem jest dom Nimfy, a w Kolosach dom Filemona (Flm 1, 2).

„Domem” jest w pierwszym rzędzie rodzina, czego najlepiej dowodzą powracające (również jak refren) zdania: „przyjął/przyjęła wiarę i chrzest wraz z całym swoim domem”. Mowa jest więc nie o posesji, tylko o mężu, żonie, dzieciach (tak, chrzczono dzieci), niewolnikach czy służbie. Kościół rodzi się w domu – z niego czerpie wszystkie istotne dla siebie pojęcia. Dom dostarcza nam doświadczenia – nie tylko teoretycznych desygnatów takich słów jak „brat” i „siostra” (tak nazywamy siebie w Kościele), „Ojciec” (Imię Boga objawione nam przez Jezusa) i „Matka” (jak nazywamy Kościół).

„Domus Ecclesiae” (dosł. „Dom Kościoła”) to nie jedynie termin z archeologii chrześcijańskiej potrzebny dla opisania najdawniejszych „świątyń” chrześcijańskich. To raczej pojęcie wzywające nas do poważnej refleksji pastoralnej – aż po pytanie, czy nie próbujemy budować Kościoła obok albo nawet wbrew tej logice lub dyscyplinie, jaką Pan wpisał w powstawanie Kościoła już u jego początków. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Kardynał, arcybiskup metropolita łódzki, wcześniej biskup pomocniczy krakowski, autor rubryki „Okruchy Słowa”, stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego”. Doktor habilitowany nauk humanistycznych, specjalizuje się w historii Kościoła. W latach 2007-11… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 21/2021