Boże Narodzenie

Artykuły na ten temat

Fot. Smolina / Adobe Stock

Jak przeżyć dobre Święta [Tematy Tygodnika]

Michał Kuźmiński, Piotr Sikora
Boże Narodzenie – „ten szczególny czas”, jak słyszymy w reklamach. Czas, od którego oczekujemy, że przyniesie pokój, miłość i radość. A to nie zawsze się udaje.
Pomarańcza nabita goździkami pomóc miała m.in w leczeniu dżumy. / Pixel-Shot / Shutterstock

Gdy przeziębienie leczono piernikiem

Michał Kuźmiński, Aleksander K. Smakosz
Aleksander K. Smakosz, farmaceuta i popularyzator: Ten wypiek do XX wieku był medykamentem. A pomarańcza nabita goździkami miała chronić przed dżumą. W świecie…
Wassim Ibrahim. fot. Jacek Taran

Jak mogła brzmieć muzyka pasterzy, gdy rodził się Jezus?

Jacek Taran, Michał Kuźmiński, Wassim Ibrahim
WASSIM IBRAHIM, kompozytor: Melodia Palestyny jest związana z tańcem. Radosna. Ale też ma trochę nostalgii. Niesie dobre, bliskie uczucia. I łatwo się ją gra…
/ ANDREY VOLOKHATIUK / ADOBE STOCK

Świerk, drzewo odważne

Krzysztof Story
Rosną u nas od ponad 2,5 miliona lat, dużo dłużej niż gatunek ludzki. A ich szum będzie prawdopodobnie brzmiał jeszcze po naszym odejściu.
Pokłon Trzech Króli, obraz malarza niderlandzkiego Hugona van der Goesa / DOMENA PUBLICZNA /

Dary

Piotr Sikora
Uroczystość Objawienia Pańskiego, łączona z postaciami mędrców ze Wschodu, zachęca do wyjścia poza opłotki własnej tradycji religijnej.
Gdańsk, 6 stycznia 2019 r. / ŁUKASZ DEJNAROWICZ / FORUM / ŁUKASZ DEJNAROWICZ / FORUM

Nadzieją się cieszą

Dariusz Kosiński
W styczniu Orszak Trzech Króli przejdzie ulicami już po raz dwunasty. Jest wielomilionowym świętem, przekraczającym granice Polski. Przekształcił wzniosłość…
Guido da Siena "Adoracja Magów”, 1280r r. / EAST NEWS /

Epifania

Piotr Sikora
Komu się Bóg objawia? Magom. Ludziom, którzy nie zadowalają się naskórkiem życia i nie zatrzymują tylko na powierzchni zjawisk.
Trzej Królowie w drodze do Betlejem, Leopold Kupelwieser, 1825 r. Pałac Liechtenstein, Wiedeń / / akg-images/EAST NEWS

Objawienie Pana

Piotr Sikora
Obraz wędrówki Mędrców ze Wschodu jest niezwykle poruszający. Może jednak odwrócić naszą uwagę od istoty dzisiejszego święta – tego, jak się objawia nam Bóg.

Cztery humory

Maciej Müller
Elementy rzeczywistości harmonizują, tworząc spójny i doskonały system - pisała Hildegarda z Bingen. Człowiek może zakłócić ten system, choćby źle się…
Siostra Małgorzata Chmielewska. Zochcin, grudzień 2011 r. / fot. Grażyna Makara /

Czyszczenie wulkanów

Marcin Żyła, Grażyna Makara
Nad Zochcinem powoli zapada zmrok. Rzędy słupów elektrycznych wetknięte w kikuty nieskoszonej trawy przypominają tortowe świeczki. Jakby przed Świętami zbliżał…
/ Fot. Helen King / CORBIS

Napełnić można tylko to, co puste

Ks. Alfons Józef Skowronek
Adwent oznacza uprzątnięcie rupieci z wysypiska naszych oczekiwań, stworzenie przestrzeni dla działania Boga po to, abyśmy nie przegapili Jego podarunków.

Jak przetrwać święta: poradnik

Piotr Sikora
Mit Bożego Narodzenia głosi, że to czas pojednania, szczęścia i miłości. Tymczasem dla wielu wrażliwych ludzi jest to czas psychicznie bardzo trudny.
Madonna z Dzieciątkiem, ok. 1480-1485. Z kolekcji Museu de Arte de São Paulo / HERITAGE IMAGES / GETTY IMAGES

Boska zabawa

Piotr Sikora
Boże Narodzenie to święto Boga jako Dziecka. A dzieci często wcale nie są takie, jakimi chcieliby je widzieć dorośli.
Kolędnicy z gminy Kościelisko. 22 grudnia 2018 r. / PIOTR KORCZAK / REPORTER

To, co ludzkie i zarazem Boskie

Ks. Dariusz Piórkowski, Artur Sporniak
KS. DARIUSZ PIÓRKOWSKI, jezuita: Skoro Bóg stał się człowiekiem, człowiek powinien być drogą Kościoła. Ale to wciąż do nas nie dotarło.
Karta z flamandzkiego rękopisu Godzinek (Spinola Hours), ok. 1510-1520, J. Paul Getty Museum, Ms. Ludwig IX 18 (83.ML.114), fol. 125v / J. PAUL GETTY MUSEUM / DOMENA PUBLICZNA

Dudy pasterzy

Magdalena Łanuszka
Pasterze w średniowiecznej sztuce nie są uosobieniem niewinności. Żadni z nich prostaczkowie o czystych sercach ani sielankowi pastuszkowie z szopki.
Czerwona kapusta kiszona i dwa rodzaje kimchi: z kapusty pekińskiej i rzodkwi. / NATASHA BREEN / UNIVERSAL IMAGES GROUP / GETTY IMAGES

Kiszenie: Siła stwórcza

Michał Kuźmiński
Mamy renesans kiszonek. Wróciły na polskie stoły przez drugą stronę świata. Przeszły długą drogę, od ubogich przetworów do modnego superfood. Bo kwaśny to nasz…
/ JOANNA RUSINEK

OPOWIEŚĆ WIGILIJNA: Wilczek

Radek Rak
Wilczku, wilczku, pójdź do paśniku. Jak nie przyjdziesz teraz, to nie przychodź nigdy.
Na Podlasiu przetrwała wielowiekowa tradycja adwentowej gry na ligawkach. Trojanówka, grudzień 2015 r. / SŁAWOMIR OLZACKI / FORUM

Adwent. Sztuka czekania

Piotr Sikora
Adwent ujawnia paradoks życia: tylko akceptacja rzeczywistości umożliwia prawdziwą jej zmianę.

Zuzanna Radzik: Świąt waszych nie cierpię

Zuzanna Radzik
Wlokę się ku adwentowi z niechęcią. Choć tak zwykle lubię to radosne oczekiwanie, dziecięcą ekscytację, nie choinką i prezentami, tylko kontemplowaniem…
Kluski z makiem, jedno z dań podczas krakowskiej wigilii dla osób bezdomnych i potrzebujących na Rynku Głównym, grudzień 2019 r. / fot. Jan Graczyński / East News

Niech żyją kluski!

Paulina Nawrocka-Olejniczak, Paweł Bravo, Michał Kuźmiński
Choć wydają się tak proste, jak mało co niosą moc znaczeń, skojarzeń i wspomnień. W naszej kuchni, domach – i w naszej kulturze. Teraz, gdy w większości domów…
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana

Sztuka Powszechnie Nieznana (22): Lew, Słońce i Boże Narodzenie

Magdalena Łanuszka
Już w starożytności lew był uznawany za króla zwierząt, oraz postrzegany jako zwierzę o symbolice solarnej, czyli powiązanej ze słońcem. Ponieważ według…
Ks. Adam Boniecki i Katarzyna Kubisiowska w studiu Podkastu Powszechnego / fot. Grażyna Makara

Ks. Adam Boniecki na Boże Narodzenie

Katarzyna Kubisiowska, Ks. Adam Boniecki
ODCINEK SPECJALNY: Ksiądz Adam Boniecki opowiada Katarzynie Kubisiowskiej o najlepszym prezencie, jaki dostał i o tym, jakie prezenty sam daje. O tym, jakie…
/ IL. KASIA KOZAKIEWICZ

OPOWIEŚĆ WIGILIJNA | On

Andrzej Stasiuk
Miał na nogach białe adidasy. Chlupało w nich. Dżinsy były ciemnogranatowe. Z nasiąkniętej puchówki ciekło. Trochę cuchnął. Jak się leży parę dni w wodzie,…
Gdynia, grudzień 2021 r. / PRZEMEK ŚWIDERSKI / REPORTER

Wołanie wilka

Dariusz Kosiński
Najbardziej niematerialna i zarazem najtrwalsza, najściślej narodowa i nieuznająca granic, najskuteczniejsza i najdelikatniejsza – polska Wigilia. Daje nam co…
/ JACEK TARAN

Baśń o kamiennej duszy

Radek Rak, Michał Okoński
RADEK RAK, pisarz: Czuję, że wszyscy potrzebujemy mitu. I że mogę się nim dzielić w obfitości. Tylko co będzie, jak kiedyś moja córka powie: „tato, ja tego…

Zimowa piosenka dla tego, który cierpi

Brenda Hillman
Seul, Korea Południowa, grudzień 2020 r. / YONHAP / EPA / PAP

I stało się ciałem

Piotr Sikora
Boże Narodzenie to święto Boskości, której z uniwersalnej, kosmicznej perspektywy prawie nie widać. Boskości, która jest właśnie tu.
Geografię pierogów z farszem kształtował Jedwabny Szlak i Imperium Mongolskie / Lech Mazurczyk // Źródło: Rachel Laudan, „Cuisine & Empire. Cooking in World History”, Unieversity of California Press 2013, s. 145 / Lech Mazurczyk // Rachel Laudan, „Cuisine & Empire. (...)”

Lepienie świata

Michał Kuźmiński
Kto by pomyślał, że pierogi na wigilijnym stole zawdzięczamy mędrcom ze Wschodu.
La Joya w stanie Teksas, USA maj 2021 r. / ANADOLU AGENCY

Złota nitka

S. Anna Bodzińska, Maciej Müller
S. ANNA BODZIŃSKA, teolożka: Jezus przychodzi na świat w Bet-Lechem, co oznacza Dom Chleba. Chleb to coś, bez czego trudno żyć. Bóg rodzi się więc tam, gdzie…
Borys Fiodorowicz „Cicha Noc”, 2021 r. /

Rzeczy

Marcin Żyła
U mnie w pracy stoją worki na ubrania. Pod biurkiem znajduję buty w nie moim rozmiarze. Kiedyś myślelibyśmy o ubraniach, czy są ładne. Teraz zastanawiamy się…
Gaza, Palestyna, lipiec 2014 r. / ASHRAF AMRA / ANADOLU AGENCY / GETTY IMAGES

Granice naszych granic

O. Nikodemus Schnabel OSB, Karolina Przewrocka-Aderet
O. NIKODEMUS SCHNABEL OSB, wikariusz patriarchalny dla migrantów i azylantów w Izraelu: Troje uchodźców do Egiptu staje się błogosławieństwem dla ludzi. To…
/ ELECTA / MONDADORI PORTFOLIO / GETTY IMAGES

Madonna z okładki

Magdalena Łanuszka
Wizerunki Matki Boskiej karmiącej podkreślały ludzką naturę Chrystusa, a sama Maria nie jest tu już królową, lecz kobietą z ludu. Na malunku z naszej okładki…
Warszawa, grudzień 2021 r. / ADAM BURAKOWSKI / REPORTER

Z Jego światłem

Ryszard Koziołek
Jak co roku wyruszymy, by szukać mądrości płynących z opowieści o dziecku urodzonym po drodze. Bo światło ludzkiej prawdy jest sztuczne, nienaturalne; jest…
/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Pójdźmy wszyscy

Ks. Adam Boniecki
No i wyruszyliśmy do tego Betlejem. Może nawet nie za bardzo wiedzieliśmy, dokąd ruszamy, bo żaden anioł w tej sprawie się z nami nie komunikował.
/ JACEK TARAN

Dwunasty zawodnik

Joanna Sadzik, Przemysław Wilczyński
ROZMOWA | JOANNA SADZIK, szefowa Stowarzyszenia Wiosna: Trzeba pomagać z sercem i z rozumem. Pomoc bezrozumna jest wtedy, gdy pomagam tak, jak ja chcę, a nie…
/ SARA TM / ADOBE STOCK

Wcielenie i jedzenie

Paweł Bravo
Około sześćdziesiąt złotych za kilo uszek z grzybami musi średnio wydać krakus lub warszawiak w tym sezonie bożonarodzeniowym. Tak przynajmniej wynika z moich…
Zamknięte z powodu pandemii koronawirusa sklepy w Betlejem, grudzień 2020 r. / fot. HAZEM BADER / AFP / East News

Opowieści z pustego Betlejem

Karolina Przewrocka-Aderet
Dzisiejsze miasto Betlejem jest domem dla ponad 30 tys. Palestyńczyków: w większości muzułmanów, lecz także i chrześcijan. Rozbudowa żydowskich osiedli i coraz…
/ IL. JOANNA RUSINEK

OPOWIEŚĆ WIGILIJNA | Tylko echa

Marcin Żyła
Te miejsca i czas istnieją – jak dziwny rok, który przecież zdarzył się naprawdę. Ale żeby się do nich dostać, trzeba się wyprzeć logiki, zawiesić racjonalne…
/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Serce papieża

Ks. Adam Boniecki
Życzę nam wszystkim w te Święta, żebyśmy lepiej rozumieli. Wtedy rozstąpią się mroki świata, nadzieja rozświetli twarze, dalecy staną się bliscy, a bliscy –…
W Bazylice Narodzenia Pańskiego w Betlejem. / ZVONIMIR ATLETIC / EYEEM / GETTY IMAGES

Wiecznie bliskie narodziny

Piotr Sikora
Boże Narodzenie nie jest tylko świętem wzruszającej historii. Wracamy przez nią też do siebie, do ciała, do życia tu i teraz – gdzie właśnie rodzi się Bóg.
Szopka bożonarodzeniowa w portowej kawiarni Corto w Rijece. Chorwacja, grudzień 2020 r. / / GORAN KOVACIC / PIXSELL / FORUM

Przez szczelinę świata

O. Tomasz Biłka, Artur Sporniak
O. TOMASZ BIŁKA, dominikanin: Na pytanie, gdzie się Bóg rodzi, odpowiadam: nie tam, gdzie się Go spodziewamy.
/ MIGNON STEPHANE / GETTY IMAGES

Równy gość

Zofia Bartoszewicz
Przynosiłam opowieść wigilijną do kolejnego domu w kolejną Wigilię. Teraz zanoszę ją do wielu domów naraz.
Giovanni Bellini „Madonna z dzieciątkiem ze św. Katarzyną i Marią Magdaleną”, ok. 1490 r., Gallerie dell’Accademia w Wenecji / / DIDIER DESCOUENS / DOMENA PUBLICZNA

Religia osieroconych

Ryszard Koziołek
Dwie twarze tego samego wykluczenia: Maria i niemal ukamienowana Maria Magdalena. W oczach opinii publicznej jedna jest winna, bo pozwoliła się uwieść; druga,…
/ WESTEND61 GMBH / ALAMY / BEW

Jaka ty tu jesteś piękna

Justyna Dąbrowska, Michał Okoński
JUSTYNA DĄBROWSKA: Wiele kobiet ma przekonanie, że ich łono jest gdzieś bardzo daleko. Że to jest jakby nie ich, że ktoś inny tym zawiaduje. A to jest takie…
Józef z wiertłem i pułapką na myszy. Część środkowa i prawe skrzydło Tryptyku Mérode, ok. 1427–1432 r., Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku / / DOMENA PUBLICZNA

Nogawice świętego Józefa

Magdalena Łanuszka
Średniowieczna sztuka z opiekuna Zbawiciela robiła pantoflarza, nieudolnego ojca, niedołężnego starca, a nawet seksualnego frustrata i głupca. Dlaczego?
Fadi Kattan przy stoisku Um Nabil na targu w Betlejem. / / CORINNA KERN / LAIF / FORUM

Betlejem na talerzu

Karolina Przewrocka-Aderet
Kuchnia palestyńska to kombinacja kultur, produktów i ich sezonowości. Kombinacja ziemi, słońca i wody. Ale wiele przypraw zawdzięcza polityce – mówi Fadi…
/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Boże Narodzenie będzie

Ks. Adam Boniecki
Trochę czasu zostało nam jeszcze do Świąt, ale ministerialne dyrektywy i lęk przed zakażeniem sprawiły, że już teraz dopadł nas niepokój: spotkamy się czy się…

Pasterka na stadionie?

Artur Sporniak