Europa środkowa

Artykuły na ten temat

Protest przeciwko rządowemu planowi likwidacji Prokuratury Specjalnej. Bratysława, 19 grudnia 2023 r. / Fot. Radovan Stoklasa / Reuters / Forum

„Nie chcemy skończyć jak Węgry” – mówi „Tygodnikowi” pisarz Michal Hvorecký, uczestnik protestów na Słowacji

Patrycja Bukalska
Po świątecznej przerwie do pracy wracają słowaccy posłowie, aby obradować nad kontrowersyjnymi zmianami forsowanymi przez rząd Roberta Fica. A na ulice wracają…
/ JOE KLAMAR / AFP / EAST NEWS

Powrót zimy

WP
Pierwszy tydzień kwietnia mijał w Europie Środkowej pod znakiem nawrotu zimy.
Na okładce: transparent podczas Aksamitnej Rewolucji w Pradze pokazywał emocje demonstrujących / NAF DEMENTI

Jak Michaił Gorbaczow przegrał Europę Środkową

Łukasz Kamiński
Jego celem nie był rozpad, lecz ocalenie Związku Sowieckiego. Ceną, jaką był gotów za to zapłacić, była „finlandyzacja” Europy Środkowej. Ale 30 lat temu…
Demonstracja w Pradze, 11 grudnia 1989 r. 18 dni później bohater tłumówfaktycznie został prezydentem Czechosłowacji. / KHOL PAVEL / CTK / PAP

Havlowe dzieci, Havlowe wnuki

Patrycja Bukalska
– Idąc na spotkania do szkół, czuję się jak stary partyzant. Ale to trzeba robić – mówi 72-letnia Petruska Sustrova, przed 1989 r. opozycjonistka, potem…
Chorwaccy piłkarze witani w Zagrzebiu, 17 czerwca 2018 r. / SANDRA SIMUNOVIĆ / XINHUA / EAST NEWS

Ukryte pod szachownicą

Dariusz Kałan
Futbol przyciąga radykałów. Na Bałkanach, gdzie pamięć konfliktów etnicznych jest świeża, gospodarka stoi w miejscu, a historia wywołuje wielkie spory, widać…
Obchody 100-lecia odzyskania niepodległości przez Litwę, aleja Giedymina, Wilno, 16 lutego 2018 r. / SEAN GALLUP / GETTY IMAGES

Toast za niepodległość

Dominik Wilczewski
Szukając sojuszników, Litwa nie zapomina o Polsce. Choć atmosfera w naszych relacjach w ostatnich latach była zła, dziś powoli zmienia się na lepsze.
W centrum Bratysławy, 26.02.2018 r. / FOT. VLADIMIR SIMICEK / AFP/EAST NEWS

Po zabójstwie dziennikarza Słowacja wrze

Patrycja Bukalska
Śmierć Jána Kuciaka, 27-letniego słowackiego dziennikarza i jego narzeczonej Martiny Kušnírovej może doprowadzić do upadku rządu i wcześniejszych wyborów.
W centrum Bratysławy, 26.02.2018 r. / FOT. VLADIMIR SIMICEK / AFP/EAST NEWS

Strzały na Słowacji

Patrycja Bukalska
Ján Kuciak, 27-letni dziennikarz, został zastrzelony razem ze swoją partnerką Martiną Kušnírovą. Zdaniem szefa policji, była to egzekucja. Ta śmierć…
Romskie getto w Předlicach, przedmieściu Uścia nad Łabą, Czechy, 2017 r. / JANA PLAVEC

Lęki środkowej Europy

Patrycja Bukalska
Czesi czują się w swym kraju bezpiecznie jak nigdy. Ale ich politycznymi wyborami rządzi strach: przed uchodźcami i imigrantami. Zjawisko to rozlało się po…

Przechadzka dla przerażonych

Zuzana Schreiberová, Jan Dítko, Patrycja Bukalska
ZUZANA SCHREIBEROVÁ I JAN DÍTKO, Wielokulturowe Centrum Praga: Stosunek do muzułmanów czy Romów służy budowaniu negatywnej tożsamości Czechów – oni mają…
Na poboczu. Spotkanie z Andrzejem Stasiukiem/ Fot. Hasenien Dousery

Pobocze Europy

Michał Sowiński
„Chciałem jeździć, nie obchodziło mnie nic innego” – mówił Andrzej Stasiuk podczas Festiwalu Conrada, wspominając swoje podróże autostopem w młodości.
Z flagą Socjalistycznej Republiki Słowenii (kiedyś części Jugosławii) i marszałkiem Tito na koszulce: podczas demonstracji przeciwko korupcji wśród polityków. Lublana, 2013 r. / Fot. Jure Makovec / AFP PHOTO / EAST NEWS

Jugo retro

Damian Buraczewski
Choć od uzyskania przez Słowenię niepodległości minęło 25 lat, nostalgia za Jugosławią i marszałkiem Tito jest silna – zwłaszcza w średnim pokoleniu.
Prezydent Andrzej Duda i zespół ludowy Sołonczanka podczas spotkania z rumuńską Polonią. Bukareszt, listopad 2015 r. / Fot. Jacek Turczyk / PAP

Nowe życie Międzymorza

Piotr Oleksy
Region Europy Środkowej nabiera znaczenia w polskiej polityce, a idea sojuszu państw między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym znów jest nośna. Czy jest…

Europa Środkowa: przyszłość przeszłości

Wojciech Pięciak
Najpierw demonstranci domagali się wolności, demokracji i ukarania winnych poprzedniego reżimu. Wkrótce potem, gdy reżim zaczął się chwiać, przyszła kolej na…

Uczyłem się od Polaków

Roland Jahn
ROLAND JAHN, nowy szef "niemieckiego IPN": Kontynuując dziś rozliczenia z komunizmem, powinniśmy stale mieć przed oczami pytanie: dlaczego to robimy…

Buntownik z polską flagą

Joachim Trenkner
Choć od upadku NRD minęły 22 lata, rozliczenia z komunizmem są w Niemczech nadal prowadzone. Gwarantuje to nie tylko prawo, ale też nowy szef "…

Laureaci Nagrody Kustosz Pamięci Narodowej 2011

Adam Borowski

Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej

Przez kilkadziesiąt lat rządzący Polską komuniści tworzyli własną wersję historii, opartą na kłamstwie.

Kustosz Pamięci Narodowej 2002-2010

Rok 2002

Historia (ciągle) trudna

Łukasz Kamiński
Dziedzictwo komunizmu do dziś ciąży nad państwami Europy Środkowo-Wschodniej. Żadna z wielu prób jego rozliczenia nie zakończyła się pełnym sukcesem.

Wspólnie o historii

Wojciech Pięciak
Po 1989 r. wszystkie kraje Europy Środkowej stanęły wobec pytania, jak postąpić z archiwami tajnych służb. Czy i jak zinstytucjonalizować rozliczenia z…

Ciąg dalszy trwa?

TP
Rumunia

Naród najbliższy...

Ks. Adam Boniecki
... a jednocześnie daleki. Bliski, bo "za miedzą", a także dzięki historii. Wspólnej, a przecież często odmiennie ocenianej. Np. o tym, że chrzest Litwa…

Nigdy się nie poddałem

Valdas Adamkus
Valdas Adamkus

Dwadzieścia dat z historii Litwy

Wilno, styczeń 1991 r. Demonstranci broniący parlamentu przed sowieckimi żołnierzami /

Śpiewem i krwią

Jacek Borkowicz
Byłem 13 stycznia 1991 r. pod wileńską wieżą telewizyjną, gdy sowieccy komandosi masakrowali jej obrońców. Widziałem płaczących Litwinów, gdy w budynku…

Litwa w pigułce

„Znowu jesteśmy młodym narodem"

Egidijus Aleksandravičius
Wilno, kompleks gotycki z XV i XVI wieku

Małe jest piękne

Dalia Grybauskaite
Dalia Grybauskaite /fot. Komisja Europejska

Między Wschodem a Zachodem

Jacek J. Komar
Litwin, który większość życia spędził w USA, i Rosjanin, który od 20 lat mieszka na Litwie - czyli Valdas Adamkus i Wiktor Uspaskich - to dwie postacie, które…

W cieniu Rosji

Agata Łoskot-Strachota
Najbliższe miesiące mogą przynieść poważne wyzwania dla bezpieczeństwa energetycznego Litwy. Przyczyna to zawirowania dookoła prywatyzacji rafinerii w…

Litwa.lt

Joanna Hyndle
W świat Litwy wirtualnej najwygodniejsza droga prowadzi internautę przez wrota obszernego i podzielonego tematycznie katalogu litewskich stron internetowych:…

Podziemny głos Kościoła

Wojciech Pięciak
W ZSRR był to fenomen bez precedensu: od roku 1972 do 1989 na Litwie, czyli w ówczesnej Litewskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, ukazywało się…

Jak służąc Bogu, przechytrzyć KGB

Abp Sigitas Tamkevičius
Abp Sigitas Tamkevičius
Na Górze Krzyży koło Szawli; zgromadzono tu tysiące krzyży przynoszonych przez ludzi w przeciągu lat /fot. KNA-Bild /

Gwałtowna „europeizacja"

Ruta Tumenaite z Wilna
Przystosowanie do nowej wolnej rzeczywistości, odkrywanie nowych form kościelnego życia, kłopoty ze sobą i z nowoczesnym świeckim społeczeństwem - tak można w…
Tradycyjne krzyże na grobach Kurów, mieszkańców mierzei /fot. J. Rogoża /

„Czar tej ziemi..."

Jadwiga Rogoża
"Ten skrawek ziemi ma swój charakter - nie przypochlebia się nikomu, nie można go uznać za kanon piękna, a jednak potrafi zawładnąć sercem - tak Tomasz…
Bliny z mięsem i cepeliny z twarogiem /fot. P. Bukalska /

Nie tylko kołduny

Patrycja Bukalska
"Aby cenić litewskie pieśni i potrawy, trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławy - pisał Adam Mickiewicz w "Panu Tadeuszu, w księdze szóstej…
Piłkalnia w Kiernowie /fot. archiwum /

Minus Wilno. Notatki z podróży

Jacek Borkowicz
Litwa to nie tylko Wilno. To także miasteczka i wsie, z których każda ma swoją historię i teraźniejszość. Dla Polaków to dziś ziemia niemal nieznana.

Europa Środka - Litwa

Patrycja Bukalska, Wojciech Pięciak
prezydent Litwy Valdas Adamkus opowiada, jak walczył w antysowieckiej partyzantce po 1945 roku, a także o tym, dlaczego ostatnie 10 lat to najlepszy czas w…

Spełnione marzenie

Patrycja Bukalska
Prezydent USA George W. Bush, prezydent Słowacji Ivan Gašparovič i prezydent Rosji Władimir Putin w Bratysławie

Legenda ze słowackich gór

Ladislav Ballek
Każdy naród ma własny wzór ducha i czynu, postać, która go inspiruje, prowadzi. My, Słowacy, także z tego względu nie rezygnujemy z naszego Janosika. On jest…
Zamek na wzgórzu nad Dunajem i widok na socjalistyczne osiedla na drugim brzegu (fot. KNA-Bild) /

Moja Blava

Patrycja Bukalska
Urok bez blichtru, zabawa bez komercji, ciepło nawet w mroźne dni. Bratysława pozbierała pozytywne cechy metropolii i małej mieściny, gubiąc gdzieś wady…

W cieniu Większej Siostry

Tomasz Grabiński
Zapewne tylko najwięksi polscy miłośnicy literatury pięknej byliby w stanie wymienić nazwisko choćby jednego słowackiego autora. Nie ma w tym jednak nic…
Koloman Sokol, "Matka z dzieckiem" /

Sen Kolomana Sokola

Patrycja Bukalska
Jeden jedyny raz w życiu Lydia Sokol poszła sprzedać obraz męża. Była zdesperowana, brakowało pieniędzy. Od marszanda usłyszała, że obraz jest piękny, cudowny…

„Zjednoczenie wolnych krajów"

Patrycja Bukalska
PATRYCJA BUKALSKA: - Jak ocenia Pan pierwsze półtora roku Słowacji w Unii Europejskiej? Spodziewał się Pan, że będzie lepiej, czy przeciwnie: poczuł Pan ulgę?…
Dziewczyna ze słowackiego Spiszu /

Zwarci i rozproszeni

Jacek Borkowicz
Przeciętny Polak wie niewiele o zamieszkałej w jego kraju mniejszości słowackiej, a zgoła nic o mniejszości polskiej na Słowacji. Nasza wiedza w tej materii…
Vypražany syr w wersji "fast food" /

Vypražany syr z burczakiem do popicia

Patrycja Bukalska
"Kiedy jako dziewiętnastolatka wychodziłam za mąż za młodego mężczyznę, który nazywał się Eduard Kukan, nie przypuszczałam, jakie ciekawe, barwne i »…
Chata Téryego w Tatrach Słowackich /

Turysto, zwolnij!

Marek Grocholski
Nie będę pisać o wielogwiazdkowych hotelach, nowoczesnych ośrodkach narciarskich ani o znanych zabytkach. Nie dlatego, żeby nie były warte odwiedzenia. Ale…