pamięć

Artykuły na ten temat

Uczestnicy zjazdu starych samochodów w drodze na paradę, Westminster Bridge, Londyn, listopad 2022 r. // Fot. Wiktor Szymanowicz / Anadolu Agency / Getty Images)

Jak powstają wspomnienia? Nowe badania wskazują na mechanizm uszkodzeń i naprawy DNA

Łukasz Kwiatek
W badaniach nad pamięcią neurobiolodzy często przyglądają się strukturze zwanej hipokampem, o której wiemy, że ma związek z uczeniem się. Znamy też historie…
Marta Madejska autorka ksiazki pt "Aleja włókniarek" / Fot. Marcin Stępień / Agencja Wyborcza.pl
MATERIAŁ PARTNERA

Troska i trwanie. Dwanaście lat przygody z archiwistyką społeczną w Łodzi

Marta Madejska
Archiwistyka społeczna może pomóc nam się nauczyć, jak być społecznością. Dokumenty nie tylko opowiadają historię, są przede wszystkim świadectwem życia.
Anna Goc z ks. Adamem. Kraków, wrzesień 2022 r. / / GRAŻYNA MAKARA

Wracam do siebie. Rozmowa z ks. Adamem Bonieckim

Grażyna Makara, Ks. Adam Boniecki, Anna Goc
KS. ADAM BONIECKI: Pan Bóg jest w moim życiu ciągle. Może tylko dyskretniejszy, niż był przedtem.
/ ANNA GUTKOWSKA / MATARIAŁY PRASOWE

23 lipca w Warszawie pojawią się pierwsze Stolpersteiny, czyli kamienie pamięci

Beata Chomątowska
Są trzy. Niewielkie betonowe kostki z metalową płytką. Na nich imiona, nazwiska i daty urodzeń i śmierci trzech kobiet zamordowanych w Warszawie w 1942 r., o …
Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Szlachetność Ulmów załatwi wiele spraw

Zuzanna Radzik
Rekonstrukcja wizerunku kobiety z epoki paleolitu oparta na szczątkach ze stanowiska Abri Pataud w południowo-zachodniej Francji. Autorką rekonstrukcji jest Élisabeth Daynès. / / ENTRESSANGLE / E. DAYNES / EAST NEWS

Praduszki. Co łączy neandertalczyka i pamięć o zmarłych

Andrzej Muszyński
W budce fotograficznej wykonałem autoportret, który miał podpowiadać, jak wyglądałbym jako neandertalczyk. Nie dostrzegłem żadnych różnic. Obsługa…

Przywracanie pamięci o cywilach Warszawy

Piotr Kosiewski

Na pamiątkę

Kard. Grzegorz Ryś
To, co spożywasz, musi być świeże. Taka musi być też pamięć paschalnego posiłku.
/ URSZULA DĄBROWSKA DLA „TP”

Misterium mostu

Krzysztof Czyżewski, Marcin Żyła
Krzysztof Czyżewski: Dobra pamięć nie ma swojego państwa ani lobby, nie stawia się jej pomników ani nie uczy o niej w szkołach. I nie znajdziesz dla niej…
/ DMITRY BELYAKOV / MATERIAŁY PRASOWE

Przepisana przeszłość

Anna Łazar
W „Pamięci pamięci” nie znajdziemy ani nadmiernej żałoby, ani nostalgii, chociaż to najczęstsze tropy organizujące myślenie o rodzinnej przeszłości. Autorka…
Coroczny Marsz Pamięci – w rocznicę początku akcji likwidacyjnej warszawskiego getta. Wstążki Pamięci pod siedzibą Żydowskiego Instytutu Historycznego z imionami zamordowanych, 22 lipca 2018 r. / GRZEGORZ KRZYŻEWSKI / REPORTER

Świat pozwala

Hanna Krall, Anna Goc
Hanna Krall, reporterka: Pomysł, że istnieje tylko dobro, jest szkodliwy, nie przygotowuje na spotkanie ze złem. A ludzie powinni być przygotowani.
Protesty „w obronie krzyża” na Krakowskim Przedmieściu, Warszawa, 3 sierpnia 2010 r. / ANDRZEJ STAWIŃSKI / REPORTER

Dekada katastrofy

Dariusz Kosiński
Choć w teatrze posmoleńskim spuszczono kurtynę, do zakończenia i podsumowania dramatu daleko.
Na okładce: zwiedzający w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. / WOJCIECH STRÓŻYK / REPORTER

Pytania o pamięć

Marek Zając
Przeszłość nieubłaganie oddala się i stygnie, zmienia w suchą wiedzę. Z reguły jeszcze tylko pokolenie wnuków ma emocjonalny stosunek do historii dziadków.…
/ VINCENT TRUCHET / BIOS-PHOTO / EAST NEWS

Gigantyczna pamięć

Łukasz Kwiatek
Jeszcze sto lat temu amerykański herpetolog John Van Denburgh określał największe gatunki żółwi lądowych jako „żywe skały” – zwierzęta „powolne w poruszaniu…

Żyrardowskie wiatraki

Anna Dziewit-Meller
Podobno w ogóle nie ma czegoś takiego jak naprawdę wiarygodne wspomnienie z przeszłości, jest wyłącznie zbiór domniemań i interpretacji, z których niewiele…
Produkowany w Mielcu samolot Lim-2 zdobi osiedlowy park w Katowicach, 1979 r. / HUCK FISHMAN / GETTY IMAGES

Przekleństwo pamięci

Michał Paweł Markowski
Jest mądrzejsza od nas i wymazuje to, co niepotrzebne. Jest też od nas głupsza i zachowuje nikomu niepotrzebne drobiazgi. Pamięta, co chce pamiętać, i traci to…
Żołnierze Brygady Świętokrzyskiej, 1945 r. / / UTCON COLLECTION / ALAMY STOCK PHOTO / PAP

Patron na manowcach

Michał Okoński
Prezydent objął patronat nad 75. rocznicą powołania Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Przeciw tej decyzji protestują weterani AK, a rabin Michael Schudrich uznaje…
Johannes Mallow ćwiczy zapamiętywanie układu 52 kart / CLAUDIO VERBANO

Pamięć zarabia na piwo

Johannes Mallow, Łukasz Lamża
JOHANNES MALLOW, dwukrotny mistrz świata w sportach pamięci: Dziękuję Ci Boże Nik, że użyłeś swej mocy, by dać mi czek, żebym mógł polecieć do Nowego Jorku.…
Kristen Stewart i Julianne Moore jako córka i matka w filmie „Motyl Still Alice”. Moore gra profesor lingwistyki, która zapada na chorobę Alzheimera. / JOJO WHILDEN / KILLER FILMS

Bakterie, zęby i alzheimer

Mariusz Gogól
Nauka nie zapomina o demencji. Mamy kilka hipotez dotyczących jej przyczyny. Najnowsza mówi o bakteriach rezydujących w jamie ustnej.
/ RADEK POLAK

Na łące pamięci

Michał Okoński
Mogę tu mieszkać, bo ich wszystkich nie ma – mówi Monika Sznajderman. Po czym sprawia, że zaczynają znowu być. I wraca spokój.
/ JACEK MARCZEWSKI / AGENCJA GAZETA

Po muchomorach

Gabriela Muskała, Katarzyna Kubisiowska
GABRIELA MUSKAŁA, aktorka: Kiedy zdarzały się przebłyski świadomości, babcia wołała: „Boże, nie zabieraj mi pamięci! Pozwól mi wiedzieć, że żyję, pozwól mi…
Bug w okolicach Drohiczyna / K.K. WODECKA / EAST NEWS

Bug pamięci

Andrzej Stasiuk
W podtopionej łódce stało lusterko wody. I nic. Ani ruchu, ani dźwięku. Ramię rzeki ocierało się o wypłukane przed tysiącleciami wnętrze ziemi.
Przed Pałacem Prezydenckim, Warszawa, 13 kwietnia 2010 r. / ADAM LACH / NAPO IMAGES / FORUM // MONTAŻ „TP”

Wieczny nieodpoczynek

Dariusz Kosiński
Wraz z ostatnią miesięcznicą skończy się największe przedstawienie polityczne współczesnej Polski. Ale wytworzona przez nie wspólnota wyobraźni trwać będzie…
/ TOMASZ PACZOS / FOTONOVA

Pomniki smoleńskie: a gdzie cokół?

Piotr Kozanecki
Rozstrzygnięto konkursy na pomniki smoleńskie.
Pomnik Stanisława Wokulskiego na dworcu kolejowym w Skierniewicach / MARIAN ZUBRZYCKI / FORUM / MARIAN ZUBRZYCKI / FORUM

Ukryte życie pomników

Dariusz Kosiński
Jak sama nazwa wskazuje, służą upamiętnianiu. Postawiono je przeciw wszechwładzy śmierci. Te krzyże i figury potrafią jednak naszą pamięć obezwładnić.
Uroczystości pogrzebowe Danuty Siedzikówny „Inki” i Feliksa Selmanowicza „Zagończyka”. Gdańsk, sierpień 2016 r. / Fot. Marek Michalak / EAST NEWS

Umarli wracają na tabletach

Marcin Napiórkowski
Wszyscy dziś pytają: „Co mówią do nas umarli?”. Rzadko jednak przyglądamy się temu, jak i przez kogo do nas przemawiają. Jaki repertuar mediów, relikwii czy…
Szachy w Parku Izmajłowskim, Moskwa / Fot. Oleg Nikishin / GETTY IMAGES

Mózg na skakance

Krzysztof Cipora
Treningi poznawcze stają się coraz popularniejszym produktem na rynku tzw. rozwoju osobistego. Badania sugerują jednak, że ich skuteczność jest znikoma lub…
Zdjęcie ze zbiorów Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie /

Nędza od święta

Wojciech Nowicki
Te fotografie pokazują, czego brakuje w naszej zbiorowej pamięci, w życiu po prostu. Szklane negatywy Zylberberga to wiadomość wydobyta z muru po latach.
ILUSTRACJA FREE PICK / WWW.FLATICON.COM /

Nostalgiczny mózg: święta według psychologii

Mateusz Hohol
Widok choinki i zapach wigilijnych dań budzą wspomnienia, w świątecznej atmosferze obrazy sprzed lat stają przed oczami jak żywe. Jak to działa?
Gunter Demnig, autor projektu Stolpersteine / Fot. Lubos Pavlicek / CTK / PAP

Potykacze pamięci

Beata Chomątowska
Mają tylko 10 na 10 cm. Betonowe kostki z metalową płytką. Na niej kilka słów i cyfr. W chodniki europejskich miast wmurowano ich już 48 tysięcy. Czy jest na…
Kadr z gry Dota 2 / / materiały producenta

90-latku, pograj na komputerze

Łukasz Lamża
Korzystanie z komputera, w tym granie, okazuje się skutecznie przeciwdziałać np. zaburzeniom pamięci.

To margines

Ks. Adam Boniecki
Mam nadzieję, że ostatni raz piszę o krzyżu z Krakowskiego Przedmieścia. Niewątpliwie my, czyli środki przekazu, mieliśmy udział w podtrzymywaniu całej tej…
Krzyż pod pałacem prezydenckim, lipiec 2010 r. / fot. Tomasz Gzell / PAP /

Miejsce przed Pałacem

Konrad Kucza-Kuczyński
Na Krakowskim Przedmieściu nie może stanąć kolejny pomnik. Warto natomiast dyskutować o miejscu pamięci - nienaruszającym elementów założenia przestrzennego…
Pomnik wszystkich ofiar katastrofy prezydenckiego samolotu powinien stanąć na Krakowskim Przedmieściu, między kościołem Wizytek a hotelem Bristol. Albo przy przebudowywanym placu Na Rozdrożu, przed budowanym tam Muzeum Historii Polski / mapa: Google Earth /

Pogubione ślady

Piotr Kosiewski
Dobrze pamiętam głosy przestrzegające przed negatywnymi skutkami budowania zbiorowej pamięci na traumie i kulcie śmierci. Odpowiedzią nie może być jednak…

Puste miejsce

Adam Ostolski
Oficjalna pamięć jest kompromisem, który odzwierciedla aktualną równowagę sił. Nigdy nie jest nam z góry dana. I nie jest nam dana raz na zawsze.

Nieuchronność mitu

Dariusz Gawin
Większość społeczeństwa jest niechętna wojnie o krzyż, ale nie podziela niechęci rządzących do wyraźnego upamiętnienia 10 kwietnia. Mitu nie można wyprzeć i…