Tygodnik Powszechny Nr 17/2023

Data wydania:
Numer wydania:
17
Rok wydania:
2023
 

Edytorial

/ GRAŻYNA MAKARA

Kościół, system i wiara

Ks. Adam Boniecki
Na niewielkiej przestrzeni, między Oświęcimiem a Poznaniem, żyje dwóch ludzi prawych, uczciwych, światłych i jednocześnie bardzo różnych: ks. Manfred Deselaers…

Obraz tygodnia

Indie są najludniejszym krajem świata

Bartek Dobroch
14 kwietnia populacja Indii wyprzedziła populację Chin.

Cud nad elewatorem

Marek Rabij
Import zboża z Ukrainy dostarczył PiS pretekstu do udzielenia wsi pomocy w zamian za poparcie w jesiennych wyborach. W ubiegłym roku rolnicy zagrali na zwyżkę…
Beata Potocka / ARCHIWUM PRYWATNE

Kto odpowie za dzieci

Beata Potocka, Przemysław Wilczyński

Minister Czarnek i stachanowcy

PW

Nowa młoda Polska

ŻyM

Kraj w skrócie

11–17 kwietnia

PKO BP, czyli bank naprawdę państwowy

Marek Rabij

Dwa fatalne sygnały

Wojciech Pięciak
Kiepskie miejsce i czas wybrał prezydent Francji, by podzielić się przemyśleniami na temat relacji między Europą a USA: akurat podczas podróży do Chin i akurat…
/ MOHAMED NURELDIN ABDALLAH / REUTERS / FORUM

Zamieszki w Sudanie

WP / REUTERS
Ostre walki wybuchły w Chartumie między sudańską armią a paramilitarną milicją RSF.

Mniej bukmacherów w angielskim futbolu

Michał Okoński
Potentaci sportowego przemysłu przyznali, że reklama hazardu nie jest niewinna.

Świeccy w Paderborn nie wybiorą biskupa

ASk
Watykan zablokował udział świeckich w wyborach biskupa archidiecezji Paderborn.

Kościół w skrócie

11–17 kwietnia

Układ zamknięty

Artur Sporniak
Mimo kościelnego wyroku uznającego winę nieżyjącego już kapłana, archidiecezja szczecińsko-kamieńska do dziś nie uznaje swojej odpowiedzialności wobec ofiar.

Watykańska szkoła zawodowa

Edward Augustyn
Kamieniarstwa, sztukatorstwa i stolarstwa będzie można się uczyć w Watykanie. Fabryka św. Piotra, założona pięć wieków temu do budowy największej bazyliki na…

Kultura w skrócie

11–17 kwietnia
Mrówki Anoplolepis gracilipes / CLAUDIO CONTRERAS / BE&W

Rywalizacja wśród genów

ŁK
Chimeryczne mrówki Anoplolepis gracilipes są ucieleśnieniem konfliktu między ­rodzicami.

Komu zawdzięczamy oko

Katarzyna Dziadowicz
Możliwość rozejrzenia się, dostrzeżenia niebezpieczeństwa i lokalizowania pożywienia z oddalenia ułatwiły życie naszym przodkom. Tak złożony narząd zmysłu jak…

Nowy mechanizm starzenia się organizmu

Michał Gikowski
Zbytnia szybkość skraca życie. Przynajmniej jeśli chodzi o kopiowanie genów. Bo nadmierny pośpiech prowadzi do powstawania kosztownych błędów.
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Przed Biblioteką Uniwersytetu Warszawskiego, kwiecień 2023 r. / / fot. Foto Olimpik / REPORTER

Algorytm inteligencki. 10 instrukcji na czas przyszły

Marcin Napiórkowski
10 instrukcji na czas przyszły
Westybul w Muzeum Archeologicznym w Neapolu. / FRANCESCO GUSTINCICH / ALAMY / BE&W

Gdzie są ludzie od postępu

Rafał Matyja
Uciekła na lepiej płatne posady, wypchnięto ją z polityki, oddała własne bastiony, wybrała seksowniejsze etykiety: profesjonalistów, klasy średniej. Czy …

Czytania

Krew

Małgorzata Kordowicz
Krew – siedlisko życia – chroni przed śmiercią. Ostatniej nocy przed wyruszeniem z Egiptu Dzieci Izraela posmarowały odrzwia swych domów krwią baranka…

Awers i rewers istnienia

O. Wacław Oszajca SJ
W opowiadaniu o spotkaniu w Emaus czytamy, że idący doń dwaj uczniowie, ale nie apostołowie, tak mocno dyskutowali o tym, co się ostatnio wydarzyło w …

Poznać Zmartwychwstałego

Kard. Grzegorz Ryś
Jezusa Zmartwychwstałego rozpoznajemy najpierw w każdym czynie miłości. To bardzo ważna lekcja.
/

Widzenia

Piotr Sikora
Wybrał Piotr Sikora

Czytania Liturgiczne

23 – 30 kwietnia

Kraj

Sławomir Mentzen (Nowa Nadzieja) i Krzysztof Bosak (Ruch Narodowy) podczas konwencji wyborczej Konfederacji. Warszawa, luty 2023 r. / ADAM CHEŁSTOWSKI / FORUM

Młodsi panowie u bram

Jacek Gądek
Schowali starych liderów, postawili na nowych. Już za jedno pokolenie mogą wyprowadzić Polskę z Unii Europejskiej.
Polonistka Anna Tomczyk chowa się w szafie podczas warsztatów teatralnych. Szczecin, 12 kwietnia 2023 r. / AGATA SZYMAŃSKA-MEDINA

Drugie piętro jest trzecie

Ula Idzikowska
Integracja młodych uchodźców nie przebiega gładko. Między uczniami dochodzi do przemocy, a część dzieci przestała chodzić do szkoły i nie wiadomo, co się z…
Dr hab. Paweł Kubicki / MATERIAŁY PRASOWE BIURA RPO

Pieniądze to nie wszystko

Przemysław Wilczyński, Paweł Kubicki
Zniknęli z mediów, ale problem nie zniknął. Najbliższe tygodnie zdecydują, czy władzy uda się prawdziwa transformacja systemu wsparcia najbardziej…
Po termo­modernizacj­i – ulica Lisia w Zielonej Górze, 2019 r. / BARTŁOMIEJ KUDOWICZ / FORUM

Drogo, by było tanio

Piotr Wójcik
Czeka nas masowa termomodernizacja budynków. Będzie kosztowała więcej niż dwuletni budżet całego kraju. Czy Polskę na to stać?

Wiara

Kadr z filmu "Papież Franciszek: pytania i odpowiedzi" / Disney+ /

Ukryte piękno

Edward Augustyn
Rozmówców Franciszka nie zadawalają okrągłe zdania. Są bezkompromisowi i bezceremonialni, zmuszają papieża do porzucenia gotowych odpowiedzi.
prof. Tomasz Polak / GRAŻYNA MAKARA

Jeśli Boga nie ma

Prof. Tomasz Polak, Wojciech Bonowicz, Michał Okoński
PROF. TOMASZ POLAK, teolog: System kościelny zneutralizował impuls Jezusa, który odwracał hierarchie społeczne, a relacje między ludźmi naznaczał prostotą.
W katedrze Notre Dame, Paryż, kwiecień 2019 r. / THOMAS DWORZAK / MAGNUM PHOTOS / FORUM

Doktryna z kapelusza

Zuzanna Radzik
Coraz więcej biskupów dopuszcza możliwość kapłaństwa kobiet. Czy czeka nas w Kościele rewolucja?

Świat

Jack Teixeira Fot. STEFANI REYNOLDS/AFP/East News /

Tajemnica Jacka Teixeiry

Agata Kaźmierska, Michał Gikowski
Czy do najpoważniejszego takiego incydentu w tym stuleciu doprowadził sfrustrowany 21-letni gracz internetowy?
Stacja ładowania samochodów elektrycznych w Shenzhen, 2019 r. / QILAI SHEN / PANOS PICTURES / FORUM

Elektryki zza wielkiego muru

Piotr Bernardyn
BYD, Xpeng, Nio – dla większości Europejczyków te nazwy marek chińskich aut brzmią enigmatycznie. Wkrótce może się to zmienić.
„Awdijiwka to Ukraina”: głosi napis przy wjeździe do miasteczka. Obok zawieszona kukła Putina. 8 kwietnia 2023 r. / ANTONINA PALARCZYK

Miasto ukrzyżowane

Antonina Palarczyk
Broniona od początku inwazji – a przedtem przez długie osiem lat, od początku wojny w Donbasie – wiosną tego roku Awdijiwka przypomina Warszawę z tamtej wiosny…
Rządowe billboardy przekonują, że kłopotom gospodarczym Węgier winne są „brukselskie sankcje”. Budapeszt, październik 2022 r. / FERENC ISZA / AFP / EAST NEWS

Co się dzieje z Węgrami

Andrzej Sadecki
Pod rządami Orbána Węgry stały się najsłabszym ogniwem Zachodu. Są dziś przystanią dla wszystkich, którzy krytykują pomoc dla Ukrainy.

Historia

Jochen Klepper, Beuthen an der Oder, marzec 1937 r. / MATERIAŁY PRASOWE

Noc się rozprasza

Mateusz Pojnar
Wiedział, że żona i córka zginą, bo są Żydówkami. Razem podjęli decyzję o samobójstwie. Bytom Odrzański, gdzie Jochen Klepper się urodził, odkrywa dziś tego…

Nauka

Obraz Williama Turnera „Now for the Painter (Rope) – Passengers Going on Board” z 1827 r. Wybuch wulkanu Tambora i towarzyszące mu zjawiska atmosferyczne wpłynęły na styl tego artysty. / THE PRINT COLLECTOR / EAST NEWS

Po końcu świata

Łukasz Kwiatek
Erupcja superwulkanu Toba na Sumatrze była jedną z największych katastrof naturalnych w dziejach Ziemi. I największą, jaką przeżyła ludzkość. Zresztą,…

Kultura

Afera nepalska

Magdalena Łanuszka
W jednym z najsłynniejszych muzeów świata do niedawna eksponowano rzeźby zrabowane ze świątyń Katmandu. Dla współczesnych mieszkańców Nepalu to bardziej…
Pierre Nora, Paryż, 1986 r. / JEAN-REGIS ROUSTAN / AFP / EAST NEWS

Pierre Nora: Historyk na ringu

Magdalena Nowicka-Franczak
Uprawianie historii w epoce upamiętniania jest wielką, coraz rzadszą sztuką. Polityczne walki o pamięć zbiorową odebrały historykom niewinność i naiwność. Ale…
KRYSTYNA CHOJNOWSKA-LISKIEWICZ (1936-2021), pierwsza kobieta na świecie, która samotnie opłynęła Ziemię na jachcie żaglowym. Na zdjęciu w Las Palmas, kwiecień 1978 r. / JAN MOREK / PAP

Pani Pirx

Paulina Reiter, Joanna Wiśniowska
Paulina Reiter: Dla mojej bohaterki, Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz, ważne było mieć w życiu cel i sens. A także wspólnota, dzielenie życia z innymi. Z mężem…
Kadr z filmu „Roving woman” / MATERIAŁY PRASOWE DYSTRYBUTORA

Cudze notesy. Film „Roving woman” wchodzi do kin

Anita Piotrowska
Debiut Michała Chmielewskiego uświadamia, że filmy o kobietach w drodze pozostają nie tylko gatunkiem rzadszym, ale i różniącym się od klasycznych męskich road…
/

Epizod zwany ludzkością. Lektor o „Okamgnieniu” Stanisława Lema

Lektor
Dwudziesty czwarty, jeśli dobrze liczę, tom nowej lemowskiej serii Wydawnictwa Literackiego ze świetnymi, prawdziwie odświeżającymi okładkami Przemka…

Felietony

Fot. Karol Paciorek /

Aaaaautentyczność sprzedam/kupię

Tomasz Stawiszyński
Aplikacji do nawiązywania znajomości regularnie przybywa, a wskaźniki samotności, depresji, rozpaczy, równie regularnie rosną.

Niewidzialnie

Wojciech Bonowicz
Najgorzej kiedy sam problem staje się niewidzialny. Kiedy mentalnie odesłany zostaje do „odpowiednich instytucji”. „Są służby, niech się tym zajmą”.

Wyjątkowy stanik

Jacek Podsiadło
Jak tylko Franklin powiedział, że rezygnując z wolności na rzecz bezpieczeństwa nie osiągnie się ani jednego, ani drugiego, ludzkość zaczęła główkować, ile też…
Działa, lecz pozornie / OLGA DRENDA /

Głupia dystopia

Olga Drenda
Jak wygląda głupia dystopia? Np. tak, że potencjalnie ulepszające coś wynalazki okazują się kontrproduktywne, kończą się zmarnowaniem dużych funduszy albo…
Fot. Grażyna Makara

Co będzie

Stanisław Mancewicz
Nad umęczoną planetą unoszą się nie tylko kłęby dwutlenku węgla z przemówień p. Morawieckiego, ale na dodatek, co chwilę wystrzeliwują w niebiosa pióropusze…

Smaki

Dynia Hokkaido / GRZEGORZ PUŁKOWNIK / ADOBE STOCK

Paweł Bravo: Przeklęty chleb

Paweł Bravo
Przeraża mnie ładunek nienawiści zawarty w tytułowych słowach. Jak to tak? Świętokradcze to jest, nie godzi się z rozmysłem poprzez słowne gwałty stawiać…

Zmysły

Kadr z filmu dokumentalnego „Alex Honnold: The Soloist VR”. Desert Gold, Nevada, 3 września 2021 r. / RENAN OZTURK / RED BULL / AFP / EAST NEWS

Człowiek, który uczy się bać

Marek Rabij
Gdy przy życiu trzymały go tylko opuszki palców wczepione w skałę, czuł, że naprawdę ma je w swoich rękach. A potem Alex Honnold, najbardziej utytułowany…