Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Tomasz Polak udzielił wywiadu „Tygodnikowi”… Dla mnie to bardzo ważne, bo jeśli katolickie pisma zamieszczają wywiady z kimś, kto „był z nami” i odszedł, robią to (zwykle), by pokazać, że odejście jest błędem, że odchodząc nie miał racji, a wszystko, co ma teraz do powiedzenia, jest niewczesną zemstą. Tak nie jest w wywiadzie Bonowicza i Okońskiego. Pytają o racje, chcą zrozumieć. W końcu rozmawiają z człowiekiem, który był kiedyś jednym z najwybitniejszych i najuczciwszych umysłów polskiego Kościoła. Teraz jest wciąż taki, ale poza nim.
Tomasz Polak jest zbyt przenikliwy, by dał się nabrać na „podwójność konceptu wpisaną w każdego biskupa i każdego duchownego”: kochającego ojca i twardego przemocowca. I to jest doświadczenie wspólne, powszechne, ale czy wieczne? Tomasz Polak powiada: „system jest niereformowalny, bo wszystkie zmiany odbywają się na poziomie powłok: samo jądro jest nienaruszalne”. Tak uważa; jak będzie – zobaczymy, chociaż nie tak znowu zaraz. On uważa, że nienaruszalne jest „jądro systemu kościelnego”. Ja uważam, że mimo wszystkich błędów nienaruszalne jest przechowane w Kościele jądro wiary.
Równocześnie z rozmową z Tomaszem Polakiem czytałem niezwykłą książkę: rozmowy Piotra Żyłki z księdzem Manfredem Deselaersem „Niemiecki ksiądz u progu Auschwitz”. „Ja mam już prawie siedemdziesiąt lat, jestem od ponad trzydziestu lat w Oświęcimiu, prawie ćwierć wieku pracuję w Centrum” – opowiada. Mówi, że zaczyna się ostatni etap jego działalności i że chce się podzielić tym, co tu odkrył. Jest tu już długo i nic, ani dziwne podejście polskich władz kościelnych, ani dziwny stosunek do jego obecności w tym miejscu, nie zmienia jego spokojnego trwania. Ksiądz Deselaers po prostu wie, że to jest jego miejsce, i temu miejscu spokojnie służy. Ma wszelkie dane, żeby odwrócić się od wiary. I wszelkie – żeby się nie odwrócić. W wierze znajduje sens tego, co zdaje się totalnym absurdem.
JEŚLI BOGA NIE MA
PROF. TOMASZ POLAK, teolog: System kościelny zneutralizował impuls Jezusa, który odwracał hierarchie społeczne, a relacje między ludźmi naznaczał prostotą >>>>
Na niewielkiej przestrzeni, między Oświęcimiem a Poznaniem, żyje dwóch ludzi prawych, uczciwych, światłych i jednocześnie bardzo różnych: ks. Manfred Deselaers i Tomasz Polak. Da się z tym pogodzić. Nie musimy dociekać, który z nich ma rację. Wydaje mi się, że ks. Deselaers nigdy nie spotkał się z Tomaszem Polakiem, ale trudno mi powiedzieć, czy takiego spotkania do czegoś im i mi potrzeba. Ja spotkałem ich obu i teraz, kiedy piszę o rozmowie z jednym, mam w żywej pamięci tego drugiego. Oczywiście, ks. Manfred i jego praca są mi dzisiaj bliżsi niż praca Tomasza Polaka, ale przecież nigdy nie pozbyłem się jego dawnych książek i to, co dziś dla „Tygodnika” mówi, jest mi też jakoś bliskie. Z jednym wyjątkiem: przyszłości, jaką przepowiada. Ja wierzę w odrodzenie chrześcijaństwa, jestem go pewien.
Przewidywania – jak bywa z wiarą – mogą się okazać zbyt ciemne. Albo – przyznaję – zbyt jasne. W takim niepewnym czasie przyszło nam żyć. Ale ja wciąż myślę, że to jest dobry czas, kiedy coś umiera i coś się rodzi. Gdzie? Dla mnie jednak w takich ludziach jak ksiądz Deselaers.©℗
