Tygodnik Powszechny TP 47/2015

Data wydania:
Numer wydania:
47
Rok wydania:
2015

Edytorial

/

Nie daj Boże ich zwycięstwa

Ks. Adam Boniecki
​Terroryści z 13 listopada osiągnęli swój cel: wzbudzili strach. Nie tylko w Paryżu, ale w całej Europie. Bo im właśnie chodzi o nasz strach: o to, żeby nikt…

Obraz tygodnia

Słuchajcie Franciszka

O. Józef Puciłowski OP
„Jezus pragnie wyrwać swoich uczniów – każdej epoki – z ciekawości dat, prognoz, horoskopów i skupia naszą uwagę na dniu dzisiejszym historii” – mówił papież…

Kultura w skrócie

TP
8 – 15 listopada

Kościół w skrócie

TP
8 – 15 listopada

Kraj w skrócie

TP
8 – 15 listopada

Unia radomska

Jan Wróbel
W nawale ważnych wiadomości ze świata mogli Państwo przeoczyć informację, że lotnisko w Radomiu (tak, w tym sławnym Radomiu) straciło jedynego przewoźnika,…
Próba prasowa spektaklu "Termopile Polskie" w reżyserii Jana Klaty na scenie im. Jerzego Grzegorzewskiego we Wrocławskim Teatrze Polskim Na zdjęciu Jan Klata / / Fot. PAP/Maciej Kulczyński

Niebezpieczny precedens

Kalina Błażejowska
W Krakowie ma się zacząć ­kontrrewolucja kulturalna: grupa prawicowych działaczy pod kierunkiem fotografa Stanisława Markowskiego, przy wsparciu radnego PiS i…
Artur Sporniak / / Fot. Grażyna Makara

Na razie 
bez porozumienia

Artur Sporniak
W Poznaniu odbyła się trzydniowa międzynarodowa konferencja „Stop nadużyciom seksualnym”, na którą przyjechały osoby wykorzystywane seksualnie przez księży.
Anna Goc / / Fot. Grażyna Makara

Okrągły stół i hejt

Anna Goc
Prokuratorzy włączeni w edukację obywatelską, szkolenia dla sędziów, przyspieszenie procedur identyfikacji sprawców – to niektóre z pomysłów uczestników…
Pierwsze posiedzenie Sejmu VIII kadencji. Warszawa 12.11.2015 r. / / Fot. Bartosz Krupa/East News

Polska w nowych rękach

Paweł Reszka
Rząd Beaty Szydło pierwszą poważną wpadkę zaliczył, 
zanim zdążył powstać. A w tle skończyła się era Ewy Kopacz.
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Dwa dni po zamachu, 15 listopada 2015 r. / Fot. Daniel Ochoa de Olza / AP / EAST NEWS

Europa: między zwątpieniem i odnową

Olaf Osica
Jesteśmy znów uczestnikami wojny cywilizacji. Znów, gdyż zimna wojna przed 1989 r. też była konfliktem wartości: świata wolnych ludzi ze światem ludzi…
Policjant eskortujący ocalałego z zamachu w paryskim klubie Bataclan, 13 listopada 2015 r. / Fot. Philippe Wojazer / REUTERS / FORUM

Modlitwa za Paryż

Szymon Łucyk
Stolica Francji podnosi się po serii zamachów, najkrwawszych w minionej dekadzie w Europie. Pewna epoka się skończyła, a wojenne realia to już nie tylko Syria…
Pacyfka z wieżą Eiffla – symbol solidarności z Francją – w nepalskim Katmandu, 15 listopada 2015 r. / / Fot. PRAKASH MATHEMA / AFP / EAST NEWS

Ten drugi zamach

Marcin Żyła
O bliźniaczym ataku w Bejrucie, do którego doszło dzień przed tym w Paryżu, informowano mało. O wielu innych nie dowiadujemy się w ogóle.
Ocaleni z masakry w sali koncertowej Bataclan, Paryż, 14 listopada 2015 r. / / fot. Polaris/East News

Normalność mimo wszystko

Piotr Kosiewski
Mimo zagrożenia Francuzi starają się funkcjonować tak, aby nie zwyciężyła logika narzucona przez terrorystów.

Czytania

Czytania liturgiczne

TP
22 – 29 listopada
/ Fot. Domena Publiczna

Widzenia

TP
Bp Grzegorz Ryś / / Fot. Grażyna Makara

Przymus?

Kard. Grzegorz Ryś
Jak błyskawica, gdy zabłyśnie, świeci od jednego krańca widnokręgu aż do drugiego, tak będzie z Synem Człowieczym w dniu Jego.
O. Wacław Oszajca SJ /

Sukces dobra

O. Wacław Oszajca SJ
Dlaczego o Bogu myślimy wciąż tak, jakbyśmy żyli w świecie przedkopernikańskim, a Ziemia znajdowała się w centrum kosmosu?
Paweł Śpiewak / / Fot. Grażyna Makara

Rozbite tablice

Paweł Śpiewak
W semickim imperium akadyjskim (istniejącym w latach 2334–2193 p.n.e.) stwierdzenie „rozbić tablice” oznaczało unieważnić lub wręcz odrzucić jakąś umowę lub…

Kraj

Ryszard Terlecki, Jarosław Kaczyński i Mariusz Błaszczak na pierwszym posiedzeniu Sejmu VIII kadencji. 13 listopada 2015 r. / Fot. Stanisław Kowalczuk / EAST NEWS

Forza Polonia

Paweł Śpiewak
Czy realizacja projektu narodowo-socjalno-prorozwojowego jest możliwa? Najłatwiej oczywiście sięgać po słowo „naród”, próbując jednocześnie zakrywać realne…
Młodzież Wszechpolska przeciw uchodźcom. Plac Zamkowy, Warszawa, lipiec 2015 r. / Fot. Rafał Guz / PAP

Marina i jej dwie Polski

Aleksandra Warecka
Podeszła, żeby przyjąć zamówienie, wtedy za oknem coś huknęło. Klientka zażartowała: „Czy to już uchodźcy atakują?”. Odparowała: „Nie wiem, kto to, ale ja też…
Galeria handlowa Supersam w Katowicach, 8 października 2015 r. / Fot. Henryk Przondziono / FOTO GOSC / FORUM

Podatek Merkurego

Paweł Wrabec
PiS planuje wprowadzić dodatkowy podatek od handlu w sklepach wielkopowierzchniowych, by zwiększyć dochody budżetowe. Chce też wesprzeć w ten sposób polskich…

Wiara

/ Fot. H. Armstrong Roberts / GETTY IMAGES

Religijny nie znaczy hojny

Piotr Sikora
Badania sugerują, że religijność przeszkadza w rozwoju altruizmu. Warto jednak postawić wobec nich kilka pytań.
Papież Franciszek przyjmuje gości w swoim dwupokojowym mieszkaniu w Domu Świętej Marty. Watykan, listopad 2013 r. / Fot. Antonello Nusca / POLARIS / EAST NEWS

Krótka opowieść o ludzkiej ułomności

Piotr Kowalczuk
Afera VatiLeaks 2, obok najdzikszych spekulacji na temat chciwości papieskiego dworu, zasiała ziarno niepokoju o to, czy papieskie reformy idą w dobrą stronę.…
Uroczystość zaprzysiężenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Sejm, 6 sierpnia 2015 r. / Fot. Wojtek Laski / EAST NEWS

Trudne przestawianie zwrotnicy

Zbigniew Nosowski
Pełnię władzy przejęła partia chętnie się odwołująca do tradycji katolickiej. Wcześniej Synod na temat rodziny zaapelował o odnowę Kościoła. Jakie wyzwania…

Świat

Demonstracja antyputinowskiej opozycji, Moskwa, 20 września 2015 r. / Fot. Pavel Golovkin / AP / EAST NEWS

Rozbitkowie z placu Błotnego

Grzegorz Szymanowski
Opozycja jest osłabiona. Ci, którzy trzy lata temu protestowali przeciw Putinowi, uciekają w prywatność lub emigrują.
Pogrzeb w Silvan: chłopczyk trzymający zdjęcie to syn jednego z zabitych cywilów. / Fot. Witold Repetowicz

„Kurdystan” poszła w bój

Witold Repetowicz
Unijni politycy jak gdyby nigdy nic negocjują z Ankarą, w nadziei, że zatrzyma ona imigrantów z Bliskiego Wschodu. A tymczasem rozkręca się wojna: między…
Na kilka dni przed zwycięstwem: zwolennicy opozycji z plakatem Aung San Suu Kyi, birmańskiej noblistki. Rangun, 4 listopada 2015 r. / Fot. Romeo Gacad / AFP / EAST NEWS

Birma: ostrożna euforia

Aleksandra Kłosińska
Pierwsze od 25 lat częściowo wolne wybory wygrała opozycja. Czy wojskowi podzielą się z nią władzą? Zadecydują następne miesiące.

Historia

Msza św. w kościele pw. Jana Chrzciciela, celebrowana przez metropolitę lwowskiego Mieczysława Mokrzyckiego. Mościska, 4 listopada 2015 r. / Fot. Jakub Garstecki

Pobojowisko pod Lwowem

Agnieszka Dobkiewicz
Będzie to jeden z największych, położonych poza granicami obecnej Rzeczpospolitej, cmentarzy żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli we wrześniu 1939 r.

Nauka

Układ nagrody na kursie

Artur Sporniak
Co zrobić, by mądry, lecz nie emocjonujący wykład po kilkunastu minutach nie zaczął nas nudzić? Krakowskie Centrum Kopernika znalazło na to sposób.
/ Fot. Colin Anderson / GETTY IMAGES

To on nami kręci

ASk
Na jego trop wpadli przez przypadek w 1953 r. dwaj amerykańscy uczeni, James Olds i Peter Milner, którzy za pomocą wszczepionych w mózgi elektrod próbowali…

Kultura

My, one

Lektor
Jeśli tytuł nowej książki Andrzeja Stasiuka kogoś zaintrygował – a zapewne miał zaintrygować – wyjaśniam: odsyła do Ciorana. Jest żartem i zarazem nie jest.
„Straszny dwór” w reżyserii Davida Pountneya. Scenografia Leslie Travers, kostiumy Marie-Jeanne Lecca. Warszawa, Opera Narodowa, premiera 8 listopada 2015 r. / Fot. Krzysztof Bieliński / TEATR WIELKI – OPERA NARODOWA

Kto za fraczek oddał pas?

Dorota Kozińska
W 150. rocznicę premiery „Strasznego dworu”, na 50-lecie odbudowy gmachu Teatru Wielkiego, operę wyreżyserował Anglik. Cudzoziemiec?!

Warto zobaczyć w TV

AP
21 – 27 XI
Kadr z filmu „Perłowy guzik” / Fot. MATERIAŁY DYSTRYBUTORA

Natura pamięta

Anita Piotrowska
Natchniony dokument Guzmána odpomina pisane krwią dzieje Chile.
Joanna Olczak-Ronikier / Fot. Daniel Malak / ZNAK

Spotkanie z sobą

Beata Chomątowska
Nowa książka Joanny Olczak-Ronikier to saga kilku pokoleń polskich obywateli, którzy określali się zarazem jako Polacy i jako Żydzi. Ta podwójna tożsamość w…
/ Fot. Przemysław Skrzydło / WINGPRESS / DLA „TP”

Nasza plemienna hipochondria

Mariusz Sieniewicz, Mariusz Sepioło
Mariusz Sieniewicz, pisarz: Czy istnieje na świecie bardziej zbolały naród? Choroba jest naszym totemem, a historia dziejami kolejnych zawałów i reanimacji.

Kraków

Nasz pasaż

KB
/ Fot. DZIEŁO POMOCY ŚW. OJCA PIO

Ucieczka w kino

Marta Abramczyk
Zwykła sala, projektor, krzesła, ekran. Dla członków Dyskusyjnego Klubu Filmowego „Loretanin” to prawie jak dom.

Felietony

Stanisław Mancewicz / / Fot. Grażyna Makara

O niecierpliwości

Stanisław Mancewicz
Oto skupmy się dziś na przyszłości, koniecznie odrzucając teraźniejsze smutki i histerie, a dzięki temu wywód ten będzie jaśniejszy i zrozumialszy.
Jan Klata /

Podawać się za kogoś innego i być w tym dobrym

Jan Klata
Życie to nie teatr. Ponoć życie to sport. Nie wiem jaki, co prawda (pewnie jakiś wytrzymałościowy), ale sport. Dlatego boli, kiedy ktoś gra nie fair.
Andrzej Stasiuk /

Naród wybrany

Andrzej Stasiuk
Niedobry naród. Zły naród i głupi. Powinien być inny. Powinien się zmienić, ale teraz jest już za późno. Zostawimy go i wyjedziemy do jakiegoś mądrzejszego…
Marek Zając / / Fot. Grażyna Makara

Pójście na całość

Marek Zając
Mój drogi Piołunie, często drwię z tego, jak bardzo Cieśla – Król pięknoduchów i naiwniaków Pan – oderwany był od twardych realiów życia.
Paweł Reszka / / Fot. Grażyna Makara

Bar w Treichville

Paweł Reszka
Nie uszedłem trzystu metrów. Zwinęła mnie policja.

Smaki

/ Fot. Wojciech Szatan dla „TP”

Dyskretny urok smrodu

Paweł Bravo
Wpadliśmy w łapy higienistów. Ani mi w głowie porównywać swoją dolę do tego, co spotkało rosyjskiego poetę za wiersz o kremlowskim góralu i za niewyparzony…

Dodatki w numerze TP 47/2015

Zostań Świętym Mikołajem

Okładka dodatku: Listy do Świętego Mikołaja /

Zostań Świętym Mikołajem

TP
Jak co roku podopieczni Hospicjum dla Dzieci im. ks. Tischnera, ich rodzeństwo, rodzeństwo tych, którzy już odeszli, pisali listy do Świętego Mikołaja. Pomóż…

Teatr Ogromny

/ il. Marcin Bondarowicz

Teatr Ogromny

TP
Dodatek specjalny na 250-lecie teatru publicznego
„Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego w reż. Michała Zadary w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie. Na zdjęciu od lewej: Kasandra/Chorus – Barbara Wysocka, Więzień – Andrzej Rozmus. Premiera: 13 stycznia 2007 r. / Fot. Ryszard Kornecki / STARY TEATR

Kłopotliwa rocznica

Dariusz Kosiński
Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, gdzie i jak teatr publiczny pojawi się w całej swojej sile i okazałości. Tym bardziej konieczna jest otwartość, cierpliwość…
W 1930 roku Juliusz Osterwa, z okazji 100. rocznicy wybuchu powstania listopadowego, opracował III akt „Kordiana” i pokazał go pod tytułem „Spisek koronacyjny”. Sam wystąpił w roli Kordiana. Teatr Narodowy w Warszawie / Fot. ZE ZBIORÓW ARCHIWUM ARTYSTYCZNEGO TEATRU NARODOWEGO

Wizje dyrektorów Narodowego

Tadeusz Kornaś
Teatr Narodowy jest jednym z wielu teatrów dramatycznych w Polsce. Teatr Narodowy jest teatrem wyjątkowym. To żadna sprzeczność.
Wojciech Bogusławski w tytułowej partii w operze Antonia Salieriego „Axur”. Rycina Friedricha Antona Lohrmanna z 1793 r. / Fot. Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej / BUW

Bogusławski – wiele twarzy

Patryk Kencki
Aby przedstawić ojca Sceny Narodowej, należałoby urządzić całą galerię jego podobizn. Ocalało ich kilka.
Jan Englert na próbach „Kordiana” Juliusza Słowackiego. Premiera: Teatr Narodowy w Warszawie, 19 listopada 2015 r. / Fot. Tomasz Urbanek / TEATR NARODOWY / EAST NEWS

Epolety i epitety

Jan Englert, Michał Mizera
Jan Englert, dyrektor artystyczny Teatru Narodowego: Mówi się o mnie: konserwatysta i akademik, ale proszę spojrzeć, kto w Narodowym wystawiał spektakle. I jak…
Zbigniew Raszewski (1925–1992) – historyk teatru i pisarz. Od 2006 r. działa Instytut Teatralny jego imienia; obecnie jego dyrektorem jest Dorota Buchwald / Fot. Krzysztof Gierałtowski

Próba świata

Dorota Buchwald, Paweł Płoski
Po kryzysie finansowym w 2009 r. w Islandii zapotrzebowanie na abonamenty teatralne wzrosło o 600 proc. Zamiast chleba ludzie kupowali bilety.
„Tęczowa Trybuna 2012” Pawła Demirskiego w reżyserii Moniki Strzępki. Teatr Polski we Wrocławiu, 2012 r. Na zdjęciu: scena zbiorowa ze spektaklu. / Fot. Magda Hueckel / TEATR POLSKI BYDGOSZCZ

Teatr, demokracja i zmiana

Agata Adamiecka-Sitek
Kolektywny sposób tworzenia i odbierania teatru sprawia, że może on stać się miejscem, w którym poszukuje się odpowiedzi na zapaść demokracji.
„Chopin bez fortepianu” Barbary Wysockiej i Michała Zadary w reż. Michała Zadary. Premiera: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, 23 marca 2013 r. Na zdjęciu: Barbara Wysocka / Fot. Natalia Kabanow / Centrala / AGENCJA ARTYSTYCZNA GAP

Teatr niepoliczalny

Jerzy Hausner, Piotr Rudzki
Jerzy Hausner: Nasza uczelniana Agencja Artystyczna jest przedsiębiorstwem społecznym. W jej ramach zrealizowaliśmy z Michałem Zadarą już kilka spektakli.…
„Romville” Justyny Pobiedzińskiej w reżyserii Elżbiety Depty, Teatr Polski w Bydgoszczy, 2015 r. / Fot. Monika Stolarska / TEATR POLSKI BYDGOSZCZ

Festiwal antysystemowy

Marcin Kościelniak
Teatr publiczny nie musi być wcale repertuarowy. Byle był żywy, czyli umykał konwencjom i kompromisom, na które jest skazany każdy teatr mieszczański. I byle…
Agata Puterko i Paweł Hajnos w scenie z instalacji „SPI>RA>LA”. Krystian Lupa (obraz z projektora) wygłasza monolog „I znowu się na coś strasznego zgodzimy”. Kraków, 4 listopada 2015 r. / Fot. Łukasz Popielarczyk / POP-UP

I znowu się na coś strasznego zgodzimy

Krystian Lupa
Monolog Krystiana Lupy z instalacji „SPI>RA>LA”.