Wołyń

Artykuły na ten temat

Cmentarz w miejscowości Barysz, Ukraina. Czerwiec, 2019 r. / fot. Anna Wylegała

Ludobójstwo we wsi Barysz. Jak pisać o ukraińskich zbrodniach, gdy Ukraina walczy o przetrwanie?

Anna Wylegała
To ostatni dziś moment, by efekt pracy badawczej historyka mogli wziąć do ręki ludzie, którzy w latach 1944-45 byli dziećmi – i ocaleli z rzezi dokonanej w…
/ FOT. GRAŻYNA MAKARA

Kwestionowanie Wołynia nie ma sensu. Ale ważna jest też droga Ukraińców

Ks. Adam Boniecki
Pamięć, groby, pomniki i opisy przeszłości – jak najbardziej. Milczenie jest najgorszym sposobem.

Wołyń nadal boli

Artur Sporniak
Prezydenci Duda i Zełenski pojawili się na nabożeństwie w Łucku, zapalając znicze w ramach kościelnych polsko-ukraińskich obchodów 80. rocznicy rzezi wołyńskiej

Czy Kościoły w Polsce i w Ukrainie pomogą godnie upamiętnić ofiary rzezi wołyńskiej?

Artur Sporniak
Polski Kościół katolicki przemówił głosem ofiar zbrodni wołyńskiej. Ukraiński Kościół greckokatolicki schował się za symetrystyczną perspektywą, nazywając tę…
Miejsce po nieistniejącej wsi Kolonia Pokuta na Wołyniu, której ok. 49 mieszkańców zostało zamordowanych przez Ukraińców we wrześniu 1943 r. W lipcu 2018 r., w 75. rocznicę apogeum zbrodni wołyńsko-galicyjskiej – 11 lipca 1943 r. oddziały UPA zaatako / AGNIESZKA SNIEŻKO / EAST NEWS

Jak dziś rozmawiać o zbrodni wołyńskiej

Anna Wylegała
Polsko-ukraińskie relacje pozostają w cieniu tamtej nierozliczonej zbrodni, której apogeum nastąpiło 80 lat temu, w lipcu 1943 r. Nie można od niej uciekać.…
Myląca idylla: w pierwszych dniach wojny w podziemiach zamku w Dubnie przygotowano schrony dla mieszkańców. Wiosna 2022 r. / ANDRZEJ MUSZYŃSKI

Wołyń: Trumny przyjeżdżają codziennie

Andrzej Muszyński
Iwanna opowiada, jak jej znajomi w czasie wojny nadrabiają zaległości: uczą się własnej kultury, odkrywają literaturę. Dubno w roku 2022, w czwartym miesiącu…
Katarzyna Surmiak-Domańska, Warszawa, 27 maja 2022 r. / MACIEJ ZIENKIEWICZ DLA „TP”

Śni mi się nie mój strach. Rozmowa z Katarzyną Surmiak-Domańską

Anna Goc, Katarzyna Surmiak-Domańska
KATARZYNA SURMIAK-DOMAŃSKA, reporterka: Na rozmowę o rzezi wołyńsko-galicyjskiej nigdy nie ma dobrego czasu. Ale zawsze jest dobry czas, by mówić, jak zła…
Spośród licznych mogił, w których na zachodniej Ukrainie leżą ofiary Holokaustu, niewiele jest oznaczonych. Na zdjęciu: miejsce pamięci w Lesie Bronickim koło Drohobycza. / ANNA PIĘCIAK

Wybuchowy potencjał

MARTA HAWRYSZKO, Wojciech Konończuk
MARTA HAWRYSZKO, ukraińska historyczka: Jeden z moich przełożonych poradził mi, abym poczekała, aż wszyscy członkowie podziemia nacjonalistycznego wymrą, i…
Cmentarz w Baryszu, czerwiec 2019 r. / ANNA WYLEGAŁA

Wszyscy wiedzą, mało kto pamięta

Anna Wylegała
Podczas rzezi dokonanej przez UPA Polacy ginęli także na terenie Podola. Oto wędrówka śladami kilku miejsc. Oraz ludzi: Polaków i Ukraińców.
/ MATERIAŁY PRASOWE

Najlepsza fotograficzna książka na świecie

MOC
„Echo” Maksymiliana Rigamontiego ukazała się rok temu – właśnie została laureatem konkursu Pictures of the Year International.
Stawianie krzyża w Hucie Mydzkiej (Szklanej) na Wołyniu z inicjatywy Janusza Horoszkiewicza, pochodzącego z pobliskiej Huty Stepańskiej. W ciągu ostatnich ośmiu lat upamiętniono 41 miejscowości, których ludność została wymordowana przez UPA. Czerwiec 2011 / / JANUSZ HOROSZKIEWICZ

Amerykański historyk patrzy na Wołyń

Jared Mcbride, Wojciech Konończuk
JARED MCBRIDE: Odpowiedzialność OUN i UPA za zbrodnie przeciw Polakom i Żydom to sprawy powiązane. Celem tych formacji było „oczyszczenie” regionu nie tylko…

Problem Ukrainy z historią

Wojciech Konończuk
O polsko-ukraińskich ­dyskusjach historycznych napisano już niemal wszystko. Ale kilka refleksji wartych jest zaakcentowania dziś, w 75. rocznicę zbrodni…

Wołyńska Atlantyda

Wojciech Pięciak
Była to instytucja osobliwa, wręcz eksperyment edukacyjny i społeczny: zespół szkół w Krzemieńcu na Wołyniu, funkcjonujący w Polsce międzywojennej.
Oficerowie UPA w Karpatach Wschodnich. Od lewej: NN, dowódca sotni (kompanii) Dmytro Bilinczuk („Chmara”), NN, dowódca odcinka taktycznego „Huculszczyzna” Petro Mielnik (także pseudonim „Chmara”), dowódca sotni Iwan Kulik („Sirij”). Zdjęcie niedatowane. / CENTRUM BADAŃ UKRAIŃSKIEGO RUCHU WYZWOLEŃCZEGO WE LWOWIE

Pamięć z konsekwencjami

Tadeusz A. Olszański
75 lat temu powstała UPA – głosi ukraińska narracja historyczna. W istocie wyglądało to inaczej. Czym była UPA i jak się o niej dziś pamięta?

Wołyński postulat

Wojciech Pięciak
Na jakim fundamencie budować pojednanie polsko-ukraińskie? I czy powinniśmy czekać bezczynnie, aż konflikt pamięci między naszymi narodami sam się rozwiąże?
Kadr z filmu „Wołyń”/ / Fot. Krzysztof Wiktor / FILM.IT

Ukraińcy patrzą na „Wołyń”

Wojciech Konończuk
Żaden film w historii niepodległej Ukrainy nie wywołał tak wielkiej krytyki i negatywnych emocji jak dzieło Wojciecha Smarzowskiego.
Fot. Grażyna Makara

Дикість походить від людини

Katarzyna Kubisiowska, Wojciech Smarzowski
Войцех Смажовський, режисер: Колись православні священики святили бандерівські сокири на Волині, католицькі священики святили ножі хорватських усташів. На це…
Cmentarz żydowski w Humaniu na Ukrainie, wrzesień 2012 r. / Fot. Valeriy Melnikov / RIA NOVOSTI / EAST NEWS

Ukraińska niepamięć o Holokauście

Anna Wylegała, Wojciech Konończuk
Negatywne reakcje na niedawne wystąpienie prezydenta Izraela w parlamencie w Kijowie dowodzą, jak mało Ukraińcy wiedzą o czarnych kartach własnej historii.
Uroczystości pogrzebowe Danuty Siedzikówny „Inki” i Feliksa Selmanowicza „Zagończyka”. Gdańsk, sierpień 2016 r. / Fot. Marek Michalak / EAST NEWS

Umarli wracają na tabletach

Marcin Napiórkowski
Wszyscy dziś pytają: „Co mówią do nas umarli?”. Rzadko jednak przyglądamy się temu, jak i przez kogo do nas przemawiają. Jaki repertuar mediów, relikwii czy…
Kadr z filmu „Wołyń”: polsko-ukraińskie wesele / Fot. Krzysztof Wiktor / MATERIAŁY PRASOWE

Historia jako siła i balast

Marek Zając
Reanimowany niedawno spór o Jedwabne i debata wokół rzezi na Wołyniu odsłoniły smutną prawdę: większość Polaków woli być ślepa na jedno oko. Różni nas tylko to…
Pani Szura – jedna z bohaterek książki – z synem w rozmowie z Witoldem Szabłowskim. Wieś Sokół, niedaleko miejsca, gdzie stały Ostrowki Wołyńskie. / Fot. Marcin Jończyk / ZNAK

Iskra z wołyńskiego pożaru

Wojciech Konończuk
To książka-pomnik dla nieznanych bohaterów – zwykłych Ukraińców, którzy 70 lat temu nie dali się porwać zbrodniczej ideologii.
Kadr z filmu „Wołyń” / Fot. Krzysztof Wiktor / FORUM FILM

Matka Polka wołyńska

Anita Piotrowska
Heroiczna dziewczyna, przedzierająca się z dzieckiem na ręku przez historyczny zamęt, jest w tym filmie moralnym zwycięzcą. To ona pozostaje ikonicznym obrazem…
Dzieci ze schroniska w Pieskowej Skale, rok 1944 lub 1945. W tle zamek i Maczuga Herkulesa. / Fot. Materiały wydawcy

Listy z Pieskowej Skały

Wojciech Pięciak
Miały po kilka, kilkanaście lat. Widziały śmierć najbliższych. Ocalały, aby żyć z traumą i brzemieniem odpowiedzialności. Najmłodsi świadkowie i niedoszłe…
Jarosław Szarek, Gdańsk, sierpień 2016 r. / / Fot. Mateusz Ochocki / KFP / REPORTER

Nie umywamy rąk

Jarosław Szarek, Karolina Przewrocka-Aderet
Dr Jarosław Szarek, prezes IPN: W planach mamy publikację „Wokół Jedwabnego” po angielsku. Gdybyśmy chcieli ukrywać ciemne strony naszej historii, przecież…

Wołyń Smarzowskiego

Katarzyna Kubisiowska
Na planie „Wołynia”, październik 2014 r. / Fot. Krzysztof Wiktor / FORUM FILM

Wołyń ’43

Wojciech Pięciak
W przyszłym państwie ukraińskim miało nie być żadnych mniejszości, zwłaszcza Polaków.
/ Fot. Grażyna Makara

Dzikość idzie z człowieka

Katarzyna Kubisiowska, Wojciech Smarzowski
Wojciech Smarzowski: Kiedy księża prawosławni święcili banderowskie siekiery na Wołyniu, księża katoliccy święcili noże chorwackich ustaszy. Do tego zdolny…
/

Film „Wołyń”: czym się stanie?

Ks. Adam Boniecki
Wydarzenia sprzed ponad 70 lat nie budzą wątpliwości. Dokumenty, świadectwa tych, którzy przeżyli, opowieści przekazywane w rodzinach – wszystkie one mówią o…

Kontruchwała wołyńska

Wojciech Konończuk
Niespodzianką byłoby, gdyby parlament ukraiński nie odpowiedział na lipcowe uchwały Sejmu i Senatu RP, uznające zbrodnię wołyńską za ludobójstwo.
Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko z lotniczką i deputowaną Nadią Sawczenko oraz z wicepremier Iwanną Kłympusz-Cyncadze przed Pomnikiem Rzezi Wołyńskiej, Warszawa, 8 lipca 2016 r. / Fot. Marcin Obara / PAP

Cień Wołynia

Wojciech Pięciak
Polsko-ukraiński dialog historyczny zanika, a przyczyna leży głównie po stronie ukraińskiej. Mimo to Warszawa powinna nadal wspierać Kijów – to nasz polityczny…
/

Czy chcemy dalej walczyć ze sobą, czy chcemy pojednania?

Ks. Adam Boniecki
Temat wołyńskiej rzezi, zbrodni, tragedii czy ludobójstwa co roku, zwłaszcza w lipcową rocznicę, powraca.
/ Fot. Natalia Sycz dla „TP”

Oby nie spłonął czyjś dom

Paweł Reszka, Miron Sycz
Miron Sycz, działacz Związku Ukraińców w Polsce: Ukraińcy są albo niedługo będą przygotowani na to, żeby się uporać ze sprawą zbrodni wołyńskiej. To dla nich…

Wołyń: waga słów

Paweł Reszka
Tym razem zbrodnia na Wołyniu zostanie przez polski Sejm nazwana ludobójstwem. PiS złożył w Sejmie projekt uchwały w tej sprawie, w którym pada to słowo.
Paweł Reszka / / Fot. Grażyna Makara

Ukraińcy proszą o wybaczenie

Paweł Reszka
Politycy, duchowni, akademicy i literaci z Ukrainy napisali do polskich „pobratymców” z prośbą o przebaczenie zbrodni. Pierwsza reakcja na wyciągniętą dłoń…

AK kontra UPA

WP
Podróżując wzdłuż granicy polsko-ukraińskiej w jej środkowym odcinku – przez wschodnie gminy powiatów Hrubieszów, Tomaszów i Lubaczów – czasem można się poczuć…
Wołyń, luty 2015 r. / fot. Paweł Reszka

Smutny Wołyń

Paweł Reszka
To wojna biednych ludzi. Kto ma pieniądze, chce się wymówić od wojska. Sposoby są różne... Paweł Reszka pisze z Ukrainy.
Żołnierze ochotniczego batalionu OUN na froncie w Piskach koło donieckiego lotniska, styczeń 2015 r. / Fot. Piotr Apolinarski

Czarne i czerwone, jak ziemia i krew

Monika Andruszewska
Wśród ukraińskich oddziałów ochotniczych jest jeden, który nawiązuje do tradycji sprzed 70 lat. Żołnierzy batalionu OUN pytamy, co myślą o Polsce i historii.
Od lewej: Miejsce pamięci polskich mieszkańców Rudki zabitych przez UPA (zdjęcie z 2012 r.). Miejsce pamięci ukraińskich mieszkańców Sahrynia zabitych przez AK i BCh (zdjęcie z 2012 r.). / Fot. Wojciech Pięciak

W cieniu Wołynia

Grzegorz Motyka, Eliza Leszczyńska-Pieniak
Grzegorz Motyka, historyk: Antyukraińska ofensywa AK i BCh w powiatach Hrubieszów i Tomaszów w 1944 r. rzeczywiście wyprzedziła o kilka dni przygotowywane…
1) Budowa Kanału imienia prezydenta Mościckiego, Wołyń, 1929 r. 2) Widok na Bug w kierunku rzekomego ujścia Kanału Mościckiego, stan obecny / Fot. NAC i Adam Robiński

Kanał-widmo

Adam Robiński
Choć widnieje na większości map pogranicza polsko-ukraińsko-białoruskiego, Kanał Mościckiego nigdy nie powstał. A miał być ważną inwestycją II RP, by ożywić…
/ Fot. Maksymilian Rigamonti / PRESS CLUB

Rozdarcie

Paweł Reszka
Polsko-ukraińskie pojednanie musi polegać na zgodzie, że mamy różne pamięci historyczne. Poza tym Ukraińcy muszą najpierw pogodzić się z samymi sobą.

Skończmy z obchodzeniem klęsk

Krzysztof J. Nowakowski
„TP” 30/13

Wokół Zbrodni Wołyńskiej

Wojciech Pięciak
Są książki, które wiele mówią – także – o swoich autorach.

Warszawa, 11 lipca

Kinga Hałacińska
Po raz pierwszy w wolnej Polsce stowarzyszenia kresowe wyszły na ulice: przez Warszawę przeszedł ich Marsz Pamięci.

Źródło przebaczenia

Kard. Grzegorz Ryś
W 70. rocznicę ludobójstwa na Wołyniu powinniśmy pamiętać, że przebaczenie potrzebuje czasu, wysiłku, cierpliwości, zaangażowania i pracy. Ono jest możliwe –…

Wołyń 1943–2013

Wojciech Pięciak
Nigdy jeszcze w liczącej prawie ćwierć wieku historii wolnej Polski obchody rocznicy Zbrodni Wołyńskiej nie były tak intensywne...
/ Fot. Piotr Kosiewski

Wiele przed nami

Andrij Portnow, Tomasz Horbowski, Piotr Kosiewski
Andrij Portnow, historyk: Państwo ukraińskie powinno zainicjować powstanie międzynarodowej komisji ds. zbrodni wołyńskiej, która przeprowadziłaby badania…
Rok 2006: członkowie zamojskiego stowarzyszenia – dawni mieszkańcy Wołynia – stawiają krzyż na miejscu Kolonii Fundum, polskiej wsi wymordowanej przez UPA. Z prawej pochodząca z tej miejscowości Kamila Ostasz (dziś już nieżyjąca). / Fot. Leszek Wójtowicz

O krzyż na grobie

Eliza Leszczyńska-Pieniak
Polskie ofiary rzezi wołyńskiej często leżą w grobach anonimowych, nieoznaczonych, zapomnianych. Najwyższy czas to zmienić.
Modlitwa ekumeniczna przy pomniku ofiar: o. Lech Koszlaga z Kościoła rzymskokatolickiego i metropolita Michaił Zinczuk z Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Kijowskiego / Fot. Piotr Kosiewski

Przy grobach

Piotr Kosiewski
Polsko-ukraiński dialog był prowadzony dotąd przez polityków. Nareszcie włącza się do niego społeczeństwo obywatelskie.