Jest upalny czerwcowy dzień roku 2019. Gdy wchodzę do domu pani Anastasiji – urodzonej w 1923 r. mieszkanki Barysza na Tarnopolszczyźnie, w rejonie (powiecie) Buczacz – moja ukraińska współpracowniczka, która wcześniej rozmawiała z panią Anastasiją, patrzy na mnie wymownie i bezgłośnie szepcze: „Tylko się nie odzywaj”.

Życzę więc jedynie po ukraińsku dobrego dnia, uśmiecham się i potakuję. Wprawdzie mówię płynnie po ukraińsku, ale moje twarde polskie „l” mogłoby zdradzić, że jestem Polką. A obecna przy rozmowie córka Anastasiji zaczyna właśnie podejrzliwie dopytywać, dlaczego tak nas interesują ci Żydzi i Polacy? – Nie możecie pytać o naszą historię, o ukraińską? A pani to w ogóle Ukrainka, bo takie ciemne i kręcone te włosy? – pyta.

Koleżanka, by potwierdzić swoją ukraińskość, zaczyna opowiadać historię swojej babci, łączniczki w UPA, ale atmosfera robi się gęsta....