Historia

Po pacyfikacji strajku w kopalni Wujek. Katowice, 16 grudnia 1981 r. / AUTOR NIEZNANY / ŚLĄSKIE CENTRUM WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI

Termopile na Brynowie

Zbigniew Rokita
WYDARZYŁO SIĘ 16 GRUDNIA 1981 r. | Była to największa zbrodnia stanu wojennego. Dziś masakra na Wujku to jedna z niewielu kart polskiej historii wieku XX,…
Hala montażowa samochodu marki warszawa w FSO na Żeraniu. Model ten produkowany był na licencji sowieckiego auta pobieda. Warszawa, 1954 r. / JERZY BARANOWSKI / PAP

Żerań ruszył

Hubert Wilk
Pierwsza w powojennej Polsce fabryka aut, która powstała 70 lat temu, miała wydobyć kraj z motoryzacyjno-technologicznej zapaści.
Członkowie brytyjskiej formacji pomocniczej tzw. Czarno-Brązowymi i brytyjscy żołnierze w Dublinie podczas wojny o niepodległość, 1921 r. / SEAN SEXTON / GETTY IMAGES

Irlandzkie stulecie

Peadar de Burca
Sto lat temu, 6 grudnia 1921 r., podpisano traktat tworzący państwo irlandzkie. Dla Irlandczyków był to koniec jednego konfliktu – i równocześnie początek…
Nina Morstin z dziećmi Barbarą i Władysławem przed dworem w Bieganowie, koniec lat 20. XX w. / ARCHIWUM RODZINNE AGNIESZKI MORSTIN

Koniec ziemiańskiego świata

Anna Wylegała
„Byliśmy jak obuchem rażeni.Jak drzewa, którym podcięto korzenie” – wspominała Maria Grodzicka, która po 1945 r. straciła dom we Wrzącej w Łódzkiem.
W latach 1941-44 w lesie w Ponarach z rąk Niemców oraz litewskich kolaborantów zginęło ok. 70 tys. Żydów (obywateli polskich) i kilka tysięcy wileńskich Polaków. Na zdjęciu: pomnik upamiętniający żydowskie ofiary. Ponary, 2013 r. / V. DOROSZ / ALAMY STOCK PHOTO / BE&W

W ponarskim lesie

Monika Tomkiewicz
80 lat temu osiedle pod Wilnem stało się ostatnim etapem na drodze tutejszych Żydów, a także Polaków, członków organizacji konspiracyjnych z Wileńszczyzny.
Partyzanci IV batalionu 1. Pułku Strzelców Podhalańskich AK przy grobie poległych kolegów, „Brzozy” i „Szarotki”. Ochotnica Dolna, 1944 r. / ZE ZBIORÓW RALPHA BROOKSA

Co mówią groby

Dawid Golik
Warto ich słuchać. Wiele z nich dopomina się, by opowiedzieć do końca historie leżących w nich ludzi. To nie zawsze możliwe, ale czasem wysiłek przynosi efekty.
Tomasz Appel jako marynarz niszczyciela ORP „Krakowiak” podczas II wojny światowej. / ARCHIWUM RODZINNE AUTORA

Tomek z „Krakowiaka”

Piotr Sauter-Zawadzki
Był chłopakiem ze sztetla, marynarzem na słynnym niszczycielu, na koniec emigrantem. A przez całe życie poetą: Tomasz Appel, wcześniej Apfel.
Muzeum Wojska Polskiego, fragment ekspozycji dotyczący wojen XVII w. - na ścianie obraz Stanisława Batowskiego - bitwa pod Chocimiem 1621 / fot. Krzysztof Chojnacki/East News /

Polak-katolik na szańcach

Maciej Müller
Pielęgnowana przez polski Kościół tradycja opowiadania o wielkich bitwach jest bliska Homerowej: walczący na ziemi ludzie są wspierani przez patronów z nieba.
Luwr około roku 1890. / LIBRARY OF CONGRESS

Nasz człowiek w Luwrze

MIROSŁAWA SIKORSKA, Szymon Łucyk
MIROSŁAWA SIKORSKA, historyczka sztuki i dokumentalistka: Historię o Florentynie Trawińskim, który miał uratować to słynne muzeum podczas Komuny Paryskiej,…