Nagrody Nobla

Artykuły na ten temat

Nierówności są w cenie

Nobel z ekonomii: Nierówności są w cenie

Anna Zachorowska-Mazurkiewicz
Amerykańska ekonomistka, badaczka historii aktywności zawodowej i międzypłciowej luki płacowej Claudia Goldin została trzecią kobietą w historii uhonorowaną…

Przeprawa przez bezsilność. Kim jest Jon Fosse, laureat Literackiej Nagrody Nobla 2023

Igor Kierkosz
Dawno nie mieliśmy pisarza, który zamiast na diagnozy czy morały, byłby tak bezgranicznie otwarty na zwykłe życie. Po to, żeby znaleźć najważniejsze – nitki…

Telewizor z Noblem? Nagrodę z chemii przyznano za kropki kwantowe

Wojciech Brzeziński
Szwedzka Akademia przyznała Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za badania nad kropkami kwantowymi. Stanowią one podstawę nowoczesnych wyświetlaczy, ale mogą też…
Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Sztokholm, 3.10.2023 / fot. JONATHAN NACKSTRAND/AFP/East News

Nobel z fizyki za rzucenie światła na atomy

Łukasz Lamża
W jednej sekundzie mieści się mniej więcej tyle attosekund, ile sekund mieści się w całej historii Wszechświata. Laureaci Nagrody Nobla z fizyki pokazali, jak…

Medyczny Nobel za szczepionki mRNA

Bartosz Kabała
Ponad 70 proc. populacji globu przyjęło przynajmniej jedną dawkę szczepionki przeciwko wirusowi SARS-CoV2. Duża część to szczepionki oparte o technologię, za…
Zdjęcie w tle: Viktor Hanacek / picjumbo.com

Jak wzruszają się psy [Miesiąc w nauce]

Łukasz Lamża
A także: Pierwsza udana detekcja samotniczej czarnej dziury, sztuczna inteligencja bawiąca się w chemika i naukowe noble. Na przegląd naukowych wydarzeń…
Carolyn R. Bertozzi w swoim domu w Kalifornii, 5 października 2022 r. / Andrew Brodhead/Associated Press/East News

Noble 2022. Nobel za chemiczne Lego

Michał Gikowski
„Nie chodzi o komplikowanie spraw, ale o pracę z tym, co łatwe i proste”. Tak Johan Aqvist, przewodniczący komitetu przyznającego Nagrodę Nobla z chemii,…
Anton Zeilinger, jeden z laureatów Nagrody Nobla z fizyki. Fot. HANS KLAUS TECHT/AFP/East News /

Noble 2022. Nobel z fizyki wbrew Einsteinowi

Michał Gikowski
Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznała najważniejszą nagrodę w fizyce naukowcom, którzy udowodnili, że wielki fizyk był w wielkim błędzie, jeśli idzie o…
Ogłoszenie laureata Nagrody Nobla z medycyny i fizjologii, Sztokholm 3 października 2022 r. Fot. JONATHAN NACKSTRAND/AFP/East News /

Nagrody Nobla 2022: znamy pierwszego laureata

Łukasz Kwiatek
Nagroda Nobla z medycyny lub fizjologii po raz pierwszy trafiła w ręce naukowca, którego najbardziej interesują ludzie nieżyjący od dziesiątek tysięcy lat.…
Laureaci Nagrody Nobla 2021: (od lewej) Ardem Patapoutian, David Julius, Giorgio Parisi, Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, David W.C. MacMillan oraz Benjamin List / NIKLAS ELMEHED / NOBEL PRIZE OUTREACH

Noble 2021

Mariusz Gogól, Bartosz Kabała, Tomasz Miller
Podstawy nauki o klimacie, ważne receptory w skórze, nowa metoda syntezy związków. Nagrodzone odkrycia kojarzą się ciepło. Na dobre i złe.
Dwoje dziennikarzy, laureaci Pokojowej Nagrody Nobla: Maria Ressa z Filipin i Dmitrij Muratow z Rosji / FOT. SAAC LAWRENCE / AFP / East News /

Dziennikarski Nobel

Wojciech Jagielski
Dwoje dziennikarzy – Maria Ressa z Filipin i Dmitrij Muratow z Rosji –zostało laureatami tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla.
Ogłodzenie laureatów Nagrody Nobla z fizyki, Sztokholm 5 października 2021 r. Fot. JONATHAN NACKSTRAND/AFP/East News /

Noble 2021: znamy nagrodzonych w dziedzinie fizyki

Tomasz Miller
Tegoroczną Nagrodę Nobla z fizyki przyznano za przełomowy wkład do naszego rozumienia złożonych układów fizycznych, ze szczególnym uwzględnieniem osiągnięć w…
Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Sztokholm, 4 października 2021 r. Fot. JONATHAN NACKSTRAND/AFP/East News /

Nagrody Nobla 2021: Poznaliśmy laureatów w dziedzinie fizjologii i medycyny

Bartosz Kabała
Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymali David Julius i Ardem Patapoutian za odkrycie receptorów czucia temperatury i dotyku.
Paul R. Milgrom i Robert B. Wilson / NIKLAS ELMEHED / NOBEL MEDIA

Klątwa zwycięzców

Rafał Woś
Komitet przyznający ekonomiczne Nagrody Nobla od dawna nie nadąża za tym, co w tej dziedzinie najciekawsze i najbardziej aktualne.
Rafał Woś / FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Nobel coraz bardziej ślepy

Rafał Woś
Ta nagroda od lat nie nadąża za tym, co w ekonomii najciekawsze i najbardziej aktualne. Dlaczego?
Ilustracja Niklas Elmehed. Nobel Media /

Nobel za czarne dziury

Tomasz Miller
Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki podzieliło między siebie troje badaczy, którzy przekonali nas o istnieniu czarnych dziur.
Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Sztokholm, 5 października 2020 r. Fot. Nobelprize.org / YouTube /

Noble 2020: znamy laureatów w dziedzinie medycyny

Bartosz Kabała
Przyznanie przez Komitet Noblowski nagrody za odkrycie HCV w roku 2020, gdy cały świat zmaga się z pandemią koronawirusa, można odczytywać jako napawający…
Olga Tokarczuk / Copyright © Nobel Media 2019. Rys.: Niklas Elmehed

Literacki Nobel dla Olgi Tokarczuk

Grzegorz Jankowicz, Michał Kuźmiński
Jest pisarką zaangażowaną, czy raczej - angażującą. O twórczości noblistki opowiada krytyk literacki Grzegorz Jankowicz.
Członkowie Komitetu Noblowskiego ogłaszają laureatów w dziedzinie fizyki, Sztokholm, 8 października 2019 r. / Fot. JONATHAN NACKSTRAND / AFP / EAST NEWS /

Noble 2019: Wielki Wybuch i planety

Sebastian Szybka
Nagrodę Nobla z fizyki przyznano w tym roku za „wkład w nasze zrozumienie ewolucji Wszechświata i miejsca Ziemi w kosmosie”.
Murray Gell-Mann, 2007 r. / ASLU / ULLSTEIN BILD / GETTY IMAGES

Literat w świecie kwarków

Michał Eckstein
Zawdzięczamy mu teorię wyjaśniającą budowę jąder atomowych. Murray Gell-Mann, fizyk, noblista, zmarł 24 maja.
/ ALAIN WANDIMOYI / AFP / EAST NEWS // FRANCOIS LENOIR / REUTERS / FORUM

Pokojowy Nobel: przeciw gwałtom wojennym

ŻyM
Kiedy w 1999 r. Denis Mukwege, ginekolog i działacz społeczny, ufundował w kongijskim Bukavu szpital, myślał, że posłuży on pacjentkom z powikłaniami ciąży.

Najnowsi nobliści

Bartosz Kabała, Marcin Bójko, Mirosław Dworniczak
Immunoterapia przeciwnowotworowa, sterowana ewolucja enzymów i przeciwciał, laserowe narzędzia – to osiągnięcia, których twórców uhonorowano w tym roku Nagrodą…

Wszystkie mózgi, duże i małe

Anna Dziewit-Meller
Jeden z tegorocznych Noblistów, Gerard Mourou, w rozmowie z dziennikarzami, Paryż, 2 października 2018 r. / Fot. Christophe Ena / AP Photo / East News /

Nobel za pęsetę i nożyk ze światła

Marcin Bójko
Tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki przypadła w udziale trójce naukowców, którzy opracowali narzędzia przydatne w warsztacie każdego majsterkowicza. Nie byle…
Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, Sztokholm, 1 października 2018 r. / Fot. Fredrik Sandberg /TT / AP / East News /

Nobel za terapię nowotworową

Łukasz Lamża
Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymała para immunologów, którzy odegrali w ostatnich dekadach kluczową rolę w powstaniu tzw.…

Droga do neo-Nobla

Tomasz Fiałkowski
Po skandalu, który sparaliżował szwedzką Akademię i doprowadził do odwołania tegorocznej edycji literackiego Nobla, powstała Nowa Akademia i tymczasowa nagroda…

Alternatywny Nobel?

Leonard Neuger
Wiemy już, że w 2018 r. literacka Nagroda Nobla nie zostanie przyznana, a jeśli w ogóle, to z rocznym opóźnieniem. Będzie Nobel alternatywny.

Literacki Nobel: kryzys sztokholmski

Tomasz Fiałkowski
Nagrody Nobla w dziedzinie literatury tej jesieni nie będzie!
Prof. Richard H. Thaler wśród studentów University of Chicago w dniu ogłoszenia informacji o Nagrodzie Nobla, 9 października 2017 r. / SCOTT OLSON / GETTY IMAGES

Leniwy noblista

Radosław Zyzik
Badania Richarda H. Thalera dotyczące procesów podejmowania decyzji zmieniły sposób myślenia o ekonomii, polityce publicznej, finansach i prawie.

Niepewna ręka rynku

MR
Laureatem nobla z ekonomii został Richard H. Thaler, amerykański ekonomista badający wpływ emocji ludzkich na funkcjonowanie gospodarki.
Kazuo Ishiguro / Fot. Alastair Grant / AP / EASTNEWS

Literacki Nobel dla Kazuo Ishiguro

Wojciech Drąg
Wbrew oczekiwaniom bukmacherów, tegorocznym laureatem nie został ani znacznie bardziej poczytny Haruki Murakami, ani znajdująca się u szczytu popularności…
Fot. Jonathan NACKSTRAND / AP / EASTNEWS

Noble 2017, Chemia: dobry obraz jest cenniejszy niż tysiąc słów

Mirosław Dworniczak
Za dokonania w dziedzinie kriomikroskopii elektronowej, pozwalające na precyzyjne „fotografowanie” biomolekuł, wyróżnieni zostali Jacques Dubochet, Joachim…
Fot. JONATHAN NACKSTRAND / AFP / EASTNEWS

Noble 2017, Fizyka: za fale grawitacyjne

Łukasz Lamża
Laureatami zostali Rainer Weiss (pierwsza połowa nagrody) oraz Barry C. Barish i Kip S. Thorne (druga połowa). Ilustruje to nie tylko milowy krok w rozwoju…
JONATHAN NACKSTRAND / AFP / EASTNEWS

Noble 2017: Laureaci z Medycyny i Fizjologii

Anna Bartosik
Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young zostali uhonorowani za „odkrycie mechanizmów molekularnych kontrolujących rytm okołodobowy (z ang.…
/ ALEX HOFFORD / EPA / PAP

Śmierć noblisty

Tomasz Fiałkowski
W strzeżonym przez funkcjonariuszy bezpieki szpitalu w Shenyang zmarł Liu Xiaobo – chiński pisarz, obrońca praw człowieka, więzień polityczny, laureat…
/ Fot. Jessica Gow / AFP / EAST NEWS

Gala noblowska w Sztokholmie

TP
Zgodnie z zapowiedzią Bob Dylan nie był obecny w sobotę 10 grudnia na uroczystości wręczenia Nagród Nobla.
Kartonowy wizerunek przedstawiający Boba Dylana przed hotelem w Sztokholmie, w którym zatrzymują się laureaci Nagrody Nobla, 08.12.2016 r. / / Fot. Yomiuri Shimbun /AP/FOTOLINK/EASTNEWS

Dylan nie ma nam nic do powiedzenia

Grzegorz Jankowicz
Mieliśmy nadzieję, że podczas sobotniej noblowskiej gali Bob Dylan przemówi do nas słowami krytyki lub pociechy, że potępi lub pokrzepi, że udzieli wywiadów,…
Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos / / Fot. Fernando Vergara/AP/FOTOLINK/EASTNEWS

Nobel wsparcia dla Kolumbii

Szymon Opryszek
Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos został laureatem tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla za wysiłki na rzecz zakończenia wojny domowej.
Prof. Thors Hans Hansson wyjaśnia odkrycie tegorocznych noblistów za pomocą precla. Sztokholm, 4 października 2016 r. / Fot. Anders Wiklund / EAST NEWS

Obwarzanek nie może mieć pół dziury

Marcin Bójko
FIZYKA: David J. Thouless (połowa), F. Duncan M. Haldane i J. Michael Kosterlitz (druga połowa wspólnie) za teoretyczne odkrycia topologicznych przejść…
Prof. Ohsumi ze zdjęciami komórek, w których zachodzi proces autofagii / Fot. Kyodo News / EAST NEWS

Komórkowe porządki

Anna Bartosik
MEDYCYNA: Yoshinori Ohsumi za odkrycie mechanizmu autofagii
Gala wręczenia Nagrody Ignobla. Fot: AP Photo/Michael Dwyer /

Antynoble przyznane!

Łukasz Lamża
Nagrody Ignobla to… hm, w zasadzie nikt do końca nie wie, co to.
Sofia Kowalewska na zdjęciu wykonanym prawdopodobnie około 1880 r. / Fot. HERITAGE IMAGES / GETTY IMAGES

Matematyka jest kobietą

Sylwia Frołow
Jako pierwsza kobieta otrzymała tytuł profesora. Aby to osiągnąć, Sofia Kowalewska przeszła bardzo długą drogę.
/ Fot. Tomasz Wiech

Conrad Festival: Spotkanie ze Swietłaną Aleksijewicz

Michał Sowiński
Spotkanie z noblistką prowadzone przez Wacława Radziwinowicza, zgodnie z przewidywaniami, zgromadziło tłumy miłośników prozy białoruskiej pisarki.
Wnętrze japońskiego detektora Super-Kamiokande, gdzie prowadzi badania Takaaki Kajita, jeden z laureatów tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki. / Fot. Shohei Suzuki / AFP / EAST NEWS

Osiem medali

Marcin Bójko
Leki dla milionów, oscylacje nieuchwytnych cząstek i przybornik do naprawy DNA – to prace, które w tym roku zdobyły najwyższe wyróżnienia w nauce.
Przedszkole w Prypeci, 2010 r. W tych okolicach mieszkają bohaterowie książki Noblistki „Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości” / Fot. Konrad Wesołowski / EAST NEWS

Aleksijewicz: reporterka stąd

Wojciech Jagielski
To z pewnością pewien rodzaj uhonorowania literatury faktu, sygnał, że nie jest to jakiś podlejszy gatunek.
Swietłana Aleksijewicz, maj 2014 r. / Fot. Ulf Andersen / GETTY IMAGES

Ocalenie

Jerzy Franczak
Laureatka tegorocznego literackiego Nobla mówi o sobie, że jest „artystą, socjologiem, duchownym, psychoanalitykiem, historykiem i dziennikarzem”.
Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za rok 2015. / / Fot. AFP PHOTO / FETHI BELAID

Tunezja: Nobel za dialog

Marcin Żyła
Werdykt Norweskiego Komitetu Noblowskiego przypomina sceptykom, że demokrację i islam można ze sobą pogodzić.
Tomas Lindahl, Paul Modrich i Aziz Sancar, laureaci nagrody Nobla z chemii 2015 / / AFP/JUSTIN TALLIS/DUKE PHOTOGRAPHY/MEGAN MORR/UNC SCHOOL OF MEDICINE/MAX ENGLUND/EAST NEWS

Komórkowy warsztat DNA

Marcin Bójko
Noblem z chemii podzielą się trzej naukowcy, którzy odkryli metody serwisowania nici DNA znajdujących się w żywych komórkach. Bez substancji, których działanie…