Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Początkowo była to uszczypliwa reakcja społeczności naukowej na pseudonaukę; potem z każdym rokiem w coraz większym stopniu po prostu naukowe bachanalia – okazja do ubrania się w strój kurczaka, rzucania papierowym samolocikami na scenę w trakcie wykładu albo głośnego przerywania przynudzającym mówcom. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że w tym radosnym przedsięwzięciu tradycyjnie patronują zupełnie najzwyczajniejsi Nobliści.
Stąd dochodzi do scen niezwykłych, kiedy to Nagrody Ignobla za „wybitne” badania – nad siłami występującymi w trakcie wleczenia owcy po trawie; nad tym, czy można wytresować gołębie, aby rozpoznawały dzieła Picassa; albo z czego składają się kłębuszki materiału występującego naturalnie w ludzkich pępkach – są wręczane przez laureatów Nagrody Nobla.
Trzej Nobliści wręczający nagrodę Ignobla za wynalazek biustonosza, który może zostać zdemontowany do postaci dwóch masek gazowych, zostali poproszony o publiczne przetestowanie wynalazku. I tak doszło do prawdopodobnie najbardziej niezwykłej sceny w historii nauki, kiedy to trzech Noblistów – Orhan Pamuk (Literatura), Wolfgang Ketterle (fizyka) i Paul Krugman (ekonomia) oraz jedna Ignoblistka (Elena Bodnar) wspólnie pozowali na scenie z twarzami połowicznie zakrytymi miseczkami dwóch zdemontowanych staników…
I co o tym myśleć? Za komentarz niech posłuży po prostu lista tegorocznych laureatów. To sto razy lepsze niż Noble!
Uwaga więc. Nagrody Ignobla w 2016 roku otrzymali:
- Biologia Rozmnażania: śp. Ahmed Shafik, za badanie wpływu noszenia poliestrowych, bawełnianych i wełnianych spodni na życie seksualne szczurów.
- Ekonomia: Mark Avis ze współpracownikami, za ocenę postrzeganej osobowości skał, z perspektywy marketingowej.
- Fizyka: Gabor Horvath ze współpracownikami, za odkrycie, dlaczego konie o białym umaszczeniu są najmniej atakowane przez muchy końskie, i za odkrycie, dlaczego ważki czują zgubne przyciąganie do czarnych nagrobków.
- Chemia: Volkswagen, za rozwiązanie problemu nadmiernych emisji zanieczyszczeń przez samochody poprzez automatyczne elektromechaniczne wytwarzanie mniejszych emisji, gdy tylko samochody są testowane.
- Medycyna: Christoph Helmchen ze współpracownikami, za odkrycie, że jeśli nas swędzi po lewej stronie ciała, można sobie ulżyć, patrząc w lustro i drapiąc się po prawej stronie ciała (i vice versa).
- Psychologia: Evelyne Debey z kolegami, za zapytanie tysiąca kłamców, jak często kłamią, i za zadecydowanie, czy wierzyć ich odpowiedziom.
- Nagroda Pokoju: Gordon Pennycook ze współpracownikami, za ich uczone badanie zatytułowane „On the Reception and Detection of Pseudo-Profound Bullshit” („O odbiorze i wykrywaniu pseudo-znaczących bzdur”)
- Biologia: nagroda dzielona dla Charlesa Fostera, za życie pośród dzikiej przyrody jako, w różnych okresach, borsuk, wydra, jeleń, list i ptak; oraz dla Thomasa Thwaitesa za stworzenie protez kończyn, które pozwalały mu na poruszanie się jak kozioł i spędzenie czasu pośród wzgórz w towarzystwie tych zwierząt.
- Literatura: Fredrik Sjoberg, za swoje dzieło autobiograficzne w trzech tomach o przyjemnościach kolekcjonowania much, które umarły, i much, które jeszcze nie umarły.
- Percepcja: Atsuki Higashiyama i Kohei Adachi, za badanie, czy rzeczy wyglądają inaczej, jeśli się pochylimy i oglądamy je między własnymi nogami.
