Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Pokojową Nagrodę Nobla za rok 2015 otrzymał w tym roku Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego, koalicja pozarządowych organizacji, którą doceniono za „decydujący wkład w budowę pluralistcznej demokracji” w tym północnoafrykańskim kraju.
Organizacja powstała w 2013 roku, dwa lata po tzw. jaśminowej rewolucji, pierwszym epizodzie Arabskiej Wiosny, która pozbawiła władzy wieloletniego prezydenta Zina Al-Abidina Ben Alego. Przywódca, oskarżany o autorytarny styl rządów i ograniczanie swobód obywatelskich, schronił się w Arabii Saudyjskiej. Tunezja pogrążyła się jednak w wielomiesięcznym kryzysie, który zaprowadził kraj na krawędź wojny domowej (w zamachach zginęło m.in. dwóch prominentnych polityków).
Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego, w skład którego wchodzą cztery największe organizacje pozarządowe w kraju (związkowa UGTT, przemysłowa UTICA, prawnicza ONAT oraz zajmująca się ochroną praw człowieka LTDH), namówił wtedy przedstawicieli najważniejszych organizacji islamistycznych i świeckich do rozmów o przyszłości kraju.
W regionie, od kilka lat wstrząsanym rewolucjami i wewnętrznymi konfliktami zbrojnymi, była to niezwykła inicjatywa. W dodatku – zakończona sukcesem. Bo choć dwa dokonane w tym roku zamachy terorrystyczne (marcowy w Muzeum Bardo w Tunisie i czerwcowy na plaży w kurorcie Susa; zginęło w nich 60 osób) wciąż przypominają o zagrożeniu ze strony ekstremistów, zdecydowana większość tunezyjskich ugrupowań politycznych opowiada się dziś za kontynuacją dialogu. Tunezja uważana jest za jedyny kraj, w którym Arabska Wiosna osiągnęła swój cel: wprowadziła demokrację i swobody obywatelskie. W grudniu 2014 r. w pierwszych wolnych wyborach Tunezyjczycy wybrali nowego prezydenta – został nim 88-letni Al-Badżi Ka’id as-Sibs reprezentujący świecką partię Nidaa Tounes.
Norweski Komitet Noblowski (laureaci Pokojowej Nagrody Nobla, jako jedyni, są ogłaszani w Oslo) przypomniał, że Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego zrzesza organizacje reprezentujące różne sfery i wartości społeczne: życie zawodowe, opiekę społeczną, zasadę rządów prawa oraz ochronę praw człowieka. „Obdarzony wielkim autorytetem moralnym Kwartet pełnił rolę mediatora i czynnika sprawczego w pokojowym rozwoju demokracji w Tunezji”, czytamy w uzasadnieniu przyznania nagrody.
Zdaniem Komitetu Noblowskiego, wydarzenia ostatnich lat w Tunezji są precedensowe z kilku powodów. Po pierwsze, pokazują, że ruchy islamistyczne i świeckie mogą ze sobą współpracować i wspólnie dbać o przyszłość kraju. Po drugie, pokojowa transformacja potwierdza, że organizacje pozarządowe odgrywają kluczową rolę w procesie demokratyzacji państw, i że nawet w obliczu niesprzyjających warunków mogą doprowadzić np. do wolnych wyborów.
Komitet wyraził nadzieję, że nagroda dla Tunezyjskieo Kwartetu na rzecz Dialogu Narodowego stanie się „inspiracją dla tych wszystkich, którzy dążą do promowania pokoju i demokracji na Bliskim Wschodzie, Afryce Północnej i w innych częściach świata”.
