Noble 2017, Chemia: dobry obraz jest cenniejszy niż tysiąc słów

Za dokonania w dziedzinie kriomikroskopii elektronowej, pozwalające na precyzyjne „fotografowanie” biomolekuł, wyróżnieni zostali Jacques Dubochet, Joachim Frank i Richard Henderson.

04.10.2017

Czyta się kilka minut

Fot. Jonathan NACKSTRAND / AP / EASTNEWS
Fot. Jonathan NACKSTRAND / AP / EASTNEWS

Mikroskopia elektronowa znana jest od niemal stulecia, ale dopiero prace tegorocznych laureatów, wykonane w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, pozwoliły na uzyskanie bardzo precyzyjnych trójwymiarowych obrazów pojedynczych cząsteczek o znaczeniu biologicznym, takich jak białka i wirusy. Istotnym elementem tej techniki jest błyskawiczne zamrażanie badanej próbki do niemal -200 stopni Celsjusza. Dzięki temu woda otaczająca biomolekuły nie ma szans na krystalizację, ale przekształca się w postać szkła, powodując zatrzymanie wszystkich cząsteczek dokładnie tam, gdzie były w chwili, gdy próbka była ciekła. Dzięki temu możliwe jest bezproblemowe naświetlenie próbki strumieniem elektronów z różnych stron, zebranie uzyskanych obrazów, a następnie, po obróbce komputerowej, uzyskanie bardzo precyzyjnych obrazów pojedynczych cząsteczek. Co ważne – uzyskiwane obrazy pokazują te cząsteczki niejako w akcji, co pozwala na stworzenie czegoś w rodzaju filmu demonstrującego to, co dzieje się w żywym organizmie. Jednym z najnowszych osiągnięć techniki kriomikroskopii elektronowej jest precyzyjny obraz wirusa Zika, który pozwala na znaczne ułatwienie pracy uczonym próbującym znaleźć efektywną metodę walki z nim.

Warto podkreślić, że efekty pracy tegorocznych laureatów będą miały olbrzymie znaczenie w wielu dziedzinach nauki – od chemii, przez biochemię i biologię molekularną, do medycyny i fizjologii.


CZYTAJ WIĘCEJ: NAGRODA NOBLA 2017 >>>

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]