Reklama

Ładowanie...

Noble 2017: Laureaci z Medycyny i Fizjologii

Noble 2017: Laureaci z Medycyny i Fizjologii

02.10.2017
Czyta się kilka minut
Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young zostali uhonorowani za „odkrycie mechanizmów molekularnych kontrolujących rytm okołodobowy (z ang. circadian rythym)”.
JONATHAN NACKSTRAND / AFP / EASTNEWS
JONATHAN NACKSTRAND / AFP / EASTNEWS
O

Organizmy żywe zamieszkujące Ziemię muszą się dostosowywać do zmian wywołanych obrotami naszej planety. Rośliny, zwierzęta czy ludzie mają obecny w komórkach „zegar biologiczny”, który reguluje zmiany w cyklu dobowym. Ma on wpływ na takie kluczowe procesy jak uwalnianie hormonów, sen, zachowanie, metabolizm, ciśnienie krwi czy temperatura ciała. Skutki rozregulowania naszego „zegara biologicznego” odczuwamy na przykład w postaci jet-lagu, czyli podróży samolotowych do innych stref czasowych, a niektórzy nawet w trakcie sezonowych zmian czasu.  

Nagrodzeni w tym roku naukowcy, w latach 80-tych XX wieku, zbadali gen, który kontroluje normalny rytm dobowy. Produkt tego genu akumuluje się w komórkach w ciągu nocy, a następnie jest degradowany w dzień. Dalsze prace na muszkach owocowych doprowadziły do identyfikacji kolejnych genów, które wspólnie tworzą mechanizm zegara biologicznego. Co ważne, mechanizm odkryty u muszek jest uniwersalny dla wszystkich organizmów wielokomórkowych, w tym ludzi.

Obecnie wiemy, że geny wchodzące w skład „zegara biologicznego” regulują funkcjonowanie wiele innych genów w komórkach. Dzięki pionierskim badaniom tegorocznych laureatów rozwinęła się chronobiologia, dziedzina biologii badająca jaki wpływ mają cykliczne zmiany w środowisku na nasze zdrowie i samopoczucie.

Autor artykułu

Doktor biologii molekularnej i popularyzatorka nauki, autorka „Tygodnikowego” działu Nauka. Absolwentka kierunku biotechnologia medyczna na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie studiów...

Napisz do nas

Chcesz podzielić się przemyśleniami, do których zainspirował Cię artykuł, zainteresować nas ważną sprawą lub opowiedzieć swoją historię? Napisz do redakcji na adres redakcja@tygodnikpowszechny.pl . Wiele listów publikujemy na łamach papierowego wydania oraz w serwisie internetowym, a dzięki niejednemu sygnałowi od Czytelników powstały ważne tematy dziennikarskie.

Obserwuj nasze profile społecznościowe i angażuj się w dyskusje: na Facebooku, Twitterze, Instagramie, YouTube. Zapraszamy!

Newsletter

© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]