badania kosmosu

Artykuły na ten temat

Sir Roger Penrose w Instytucie Nauki i Technologii. Austria, 21 maja 2015 r. / Fot. Hans Klaus Techt / APA / AFP / East News

Sir Roger Penrose o swojej drodze do zrozumienia rzeczywistości. Wywiad z fizykiem, który jak nikt wcześniej opisał wszechświat

Marta Bielińska, sir Roger Penrose
Sir Roger Penrose: Nazwa „Wielki Wybuch” była żartem. Jej twórca uważał, że to fatalna teoria, i chciał ją ośmieszyć.
Sonda Voyager 1

Voyager 1: ta podróż dopiero się zaczyna

Marcin Żyła
Szykujemy się właśnie do pożegnania z najbardziej oddalonym wysłannikiem ludzkości.
Mgławica Koński Łeb (Horsehead Nebula) - pierwsze zdjęcie wykonane przez teleskop Euclid / fot. ESA / materiały prasowe

Ciemna misja Euklidesa. Co widać przez nowy kosmiczny teleskop?

Sebastian Szybka
Do słynnego teleskopu Jamesa Webba dołączył w 2023 roku w przestrzeni kosmicznej teleskop Euclid. Jego zadaniem jest rozwikłanie zagadki ciemnej materii i…
Najciemniej pod gwiazdą

Co wypatrzył Teleskop Webba?

Wojciech Brzeziński
Kosmolodzy mają nową zagwozdkę: czy obiekty wypatrzone przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba są prastarymi galaktykami, czy może hipotetycznymi gwiazdami…

Pomruki wszechświata. Podejrzeliśmy galaktyki tańczące w rytmie fal grawitacyjnych

Tomasz Miller
Cztery zespoły astrofizyków ogłosiły przełomowe wyniki kilkunastoletnich poszukiwań tzw. nanohercowych fal grawitacyjnych. Równie niezwykły jak samo zjawisko…

Zdobyliśmy dowód, że ważne dla życia molekuły występują w kosmosie

Łukasz Kwiatek
Chemicznie jest dość niepozorną cząsteczką – składa się z czterech atomów węgla i wodoru oraz dwóch azotu i ­tlenu – ale może pełnić ważną funkcję. Uracyl jest…
NASA/JPL /

Wulkany na Wenus? Wyjaśniłyby wiele zagadek

Michał Gikowski
Wenus nie jest tak martwa, jak się wydawało. Piekielna bliźniaczka Ziemi daje oznaki życia. Geologicznego, nie biologicznego.
Fot. Pixabay /

Która godzina na Księżycu?

Tomasz Miller
Wbrew pozorom to pytanie nie jest ani łatwe, ani czysto akademickie.

Pyłki dużo obiecujące

Łukasz Lamża
Wschód księżyca przy wyspie Wight, 13 lipca 2022 r. / / GRAHAM WIFFEN / EAST NEWS

Wspaniałe pustkowie. Księżyc, jakiego nie znacie

Łukasz Lamża
Spośród księżyców Układu Słonecznego nasz jest jednym z najnudniejszych. Ale i tak go kochamy – i znów chcemy po nim chodzić.
Kosmiczne Klify (Mgławica Carina) – jedno z pierwszych zdjęć teleskopu Jamesa Webba. / NASA.GOV

Kosmos w erze Webba

Sebastian J. Szybka
Wiemy już, że nowy kosmiczny teleskop robi piękne zdjęcia – tak doskonałe, że zachwyt nad nimi może przesłonić nam główny cel istnienia instrumentu.
Gromada galaktyk SMACS 0723 na pierwszym, historyczny zdjęciu z teleskopu Webba, które jest zarazem najdalej sięgającym i najostrzejszym obrazem dalekiego Wszechświata / / NASA

Politycy do teleskopów! Stawiszyński patrzy na najgłębsze zdjęcie Wszechświata

Tomasz Stawiszyński
Od kontemplacji tych obrazów powinny rozpoczynać się obrady parlamentów świata.
Miesiąc w nauce / zdjęcie w tle: Xavier Coiffic / Unsplash

Łukasz Lamża: czym pachnie wilgotna ziemia? [Miesiąc w nauce]

Łukasz Lamża
A także: czy jamniki mają inną osobowość niż bassety? Czy da się sterować z orbity naziemnym łazikiem? I czy spełnią się najczarniejsze scenariusze klimatyczne…
/ ADRIANA MANRIQUE GUTIERREZ / NASA

Teleskop wystrzelony w kosmos

WB
„Witaj w domu, Webb!” – napisał administrator NASA Bill Nelson: warta 10 mld dol. misja kosmicznego teleskopu rozpoczęła się śpiewająco.
/ DESIREE STOVER / NASA

Czas na Webba: zmiana warty w kosmosie

Wojciech Brzeziński
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba będzie najbardziej precyzyjnym obserwatorium w historii.
Tak mogłoby wyglądać niebo z powierzchni planety Kepler-10b / DANA BERRY / KEPLER MISSION / NASA

Kosmiczny bestiariusz

Wojciech Brzeziński
Astronomowie wykryli już niemal 5 tysięcy planet pozasłonecznych. Na wielu panują ekstremalne warunki. Ale kandydatek na „drugą Ziemię” nie brakuje.
Bolid sfotografowany nad Parkiem Stanowym Black Mesa w Oklahomie przez astronoma amatora Howarda Edina we wrześniu 2008 r. / HOWARD EDIN / OKLAHOMA CITY ASTRONOMY CLUB / NASA

Gwiazdka z nieba

Anna Łosiak
Mogą być groźne, bywają piękne i bardzo użyteczne. Meteoryty wykorzystujemy przynajmniej od tysięcy lat. Dzisiaj coraz częściej w podobnym celu jak w…

Awaria na ISS: początek końca stacji?

Wojciech Brzeziński

Kosmos znowu do nas zamrugał

Łukasz Lamża
/ NASA

Ten trzeci

Wojciech Brzeziński
Astronauta Michael Collins, pilot modułu dowodzenia misji Apollo 11, zmarł w ubiegłym tygodniu w wieku 90 lat.
/ NASA

Lot nad Marsem

Wojciech Brzeziński
Wyczyn marsjańskiego śmigłowca ­Ingenuity, który w ubiegłym tygo­dniu już po raz drugi wzbił się w powietrze, nieco przyćmił inne wydarzenie, do którego doszło…
Namibia – biwak pod Drogą Mleczną, marzec 2020 r. / EDWIN REMSBERG / VWPICS / GETTY IMAGES

Problemy z ekspansją

Sebastian Szybka
Nowe obserwacje nie pasują do tego, co wiemy o kosmosie. Astronomiczna pomyłka czy zapowiedź naukowej rewolucji?

Magnetyzm czarnej dziury

Tomasz Miller
Słynne pierwsze zdjęcie supermasywnej czarnej dziury – a właściwie jej ciemnej sylwetki okolonej świecącym dyskiem rozgrzanej materii – zyskało właśnie nowe…
Symulacja lądowania na Marsie łazika Perseverance, które z sukcesem odbyło się 18 lutego. / NASA / JPL-CALTECH

W marsjańskim zwierciadle

Wojciech Brzeziński
Łazik Perseverance ma poszukać śladów życia. Ale nawet jeśli ich nie znajdzie, pomoże nam zrozumieć fundamentalne procesy zachodzące na planetach. Także na…
/ BARCROFT MEDIA / GETTY IMAGES

Koniec Arecibo

Wojciech Brzeziński
Był legendą. Gwiazdą kina i obserwatorem gwiazd. I właśnie umiera.

Wilgotna gleba na Księżycu

Wojciech Brzeziński
#DOM Cykl Krzysztofa Storego w Podkaście Powszechnym

#DOM (3): Czy zamieszkamy w kosmosie?

Krzysztof Story, Mateusz „Matt” Harasymczuk
Od pierwszego i ostatniego lotu Polaka w kosmos właśnie mijają 42 lata. Mateusz „Matt” Harasymczuk: „To zdecydowanie za długo”.
Podkast Powszechny / cykl Miesiąc w nauce

Luty w nauce

Łukasz Lamża
Niebywale inteligentne trzmiele, nanocząstki wnikające w guzy nowotworowe, maleńcy galaktyczni posłańcy i gigantyczne wirusy. A także poszukiwanie idealnego…
/ TWITTER

Księżyc w wersji mini

Kacper Wierzchos, Wojciech Brzeziński

Potomstwo jednej asteroidy

Łukasz Kwiatek
466 mln lat temu w Układzie Słonecznym doszło do ogromnej kolizji: szeroka na 150 km asteroida uderzyła w inny kosmiczny obiekt i rozpadła się na miliardy…
/ NASA / JPL-CALTECH / SWRI / MSSS / KEVIN M. GILL

Kolizja Jowisza

ŁK

Falujący naleśnik Drogi Mlecznej

Łukasz Lamża
Dzięki badaniom polskich astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego ujrzeliśmy właśnie z nową klarownością kształt naszej Galaktyki.
/ NASA

Zbuntowane gwiazdy

David H. Levy, Wojciech Brzeziński
David H. Levy, astronom: Dwadzieścia pięć lat temu patrzyliśmy przez wszystko, co mieliśmy. Przez tydzień cała planeta obserwowała, jak nasza kometa bombarduje…
Deszcz meteorytów nad chińskim Obserwatorium Ming’antu w regionie Xilin Gol, 2018 r. / BARCROFT MEDIA / GETTY IMAGES

Asteroidy atakują

Anna Łosiak
Od kilkudziesięciu lat przygotowujemy się na kosmiczną katastrofę. Obserwujemy niebo, zbieramy meteoryty i badamy kratery uderzeniowe. Ale duża asteroida…
/ SPACE TELESCOPE SCIENCE INSTITUTE OFFICE OF PUBLIC OUTREACH

Eta Carinae

Sebastian Szybka
Niezwykłe zdjęcie teleskopu Hubble’a ujawnia tajemnice jednej z najjaśniejszych gwiazd.
Pierwsza w historii fotografia czarnej dziury / / fot. Event Horizon Telescope Collaboration

Zobaczyć czarną dziurę

Sebastian Szybka
Einstein nie wierzył w ich istnienie. Teraz astronomowie pokazali jedną z nich na fotografii. 10 kwietnia 2019 r. zobaczyliśmy kraniec Wszechświata i naszej…
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna już ponad 20 lat krąży po orbicie. / nasa

Kosmos bliski

Piotr Stankiewicz
Stacje orbitalne są astronomicznie drogie i nie doprowadziły do żadnego spektakularnego odkrycia. Ale trudno sobie wyobrazić, byśmy mogli z nich zrezygnować.
Wschód Ziemi widziany z Księżyca, 24 grudnia 1968 r. / NASA

Ziemia jest planetą

Michał Kuźmiński, Nicole Stott
NICOLE STOTT, astronautka i malarka: Ten widok, gdy go już raz ujrzysz, staje się częścią ciebie. Widać stamtąd, że nie ma czegoś takiego jak druga strona…
Autoportret Opportunity, który łazik wykonał przy użyciu panoramicznej kamery / NASA/JPL-Caltech/Cornell /

Śmierć łazika

Marcin Bójko
Opportunity nie znalazł małych zielonych ludzików. Ale udowodnił, że na powierzchni Czerwonej Planety woda była na tyle długo, że mogło się w niej rozwinąć…
Astronom Dale Gardner na tle uszkodzonych satelitów, odzyskanych i zapakowanych do ładowni promu Discovery podczas misji STS-51-A, 1984 r. / NASA

Kosmos tanio sprzedam

Wojciech Brzeziński
Nadchodzą trudne czasy dla astronomów. Przestrzeń kosmiczna wkrótce zaroi się od turystów, dzieł sztuki i reklam.
Księżycowy łazik chińskiej sondy Chang’e 4. / ICHPL IMAGINECHINA / EAST NEWS

Walka na niebie

Wojciech Brzeziński
Międzynarodowa rywalizacja o podbój Układu Słonecznego wkracza w nową fazę. Na prowadzenie w tym wyścigu wysunęli się Chińczycy.
/ NASA

Ciemnej strony nie ma

ŻyM
Niektóre ciała niebieskie Układu Słonecznego / WIKIPEDIA

Układ osobliwości

Piotr Stankiewicz
Mgławice księżycowe, rodziny asteroid, naturalne satelity o wyglądzie „Gwiazdy Śmierci”. W Układzie Słonecznym nie brakuje interesujących obiektów – a ciągle…
Zwietrzały piasek kryjący warstwy skał osadowych w marsjańskim kanionie Ganges Chasma. / NASA / JPL-CALTECH / UNIVERSITY OF ARIZONA

Wszystkie kolory piasku

Anna Łosiak
Wydmy można znaleźć na powierzchni Ziemi, Marsa i Wenus, ale też małych i zimnych ciał, takich jak księżyce Saturna czy Pluton. Dlaczego właściwie powinno nas…
Warstwy lodowych osadów na południowym biegunie Marsa: ich zabarwienie zależy od ilości pyłów w lodzie / ESA/ROSCOSMOS/CASSIS/ CC BY-SA 3.0 IGO

Ledwie płyn, ale płyn

Łukasz Lamża
Na Marsie odkryto wodę w stanie ciekłym. Tym razem chyba naprawdę.
Część systemu LOFAR – stacja w pobliżu Exloo w Holandii. / LOFAR / ASTRON / WIKIPEDIA.ORG

Ciemne wieki wszechświata

Sebastian Szybka
Co się działo, gdy nie świeciły jeszcze pierwsze gwiazdy? Nowa technologia wkrótce umożliwi nam spojrzenie w okrytą mrokiem przeszłość.
Wizualizacja statku kosmicznego ITS zbliżającego się do Marsa / / SpaceX

Milion ludzi na Marsie

Wojciech Brzeziński
Wariactwo? Tak! Nierealne? Bynajmniej. Kolonizacja Czerwonej Planety może się zacząć już za sześć lat. Czy naprawdę zaczyna się nowy, międzyplanetarny rozdział…
/ Źródło: NASA

Ta inna Europa

Wojciech Brzeziński
Na powierzchni jednego z najbardziej fascynujących obiektów Układu Słonecznego – Europy, lodowatego księżyca Jowisza – potwierdzono obecność fontann na…