antropologia

Artykuły na ten temat

Kobieta z plemienia Awá, Maranãho, Brazylia, 2017 r. / SCOTT WALLACE / GETTY IMAGES

Upada jeden z mitów antropologii

ŁK
Obraz mężczyzny łowcy i kobiety zbieraczki zaczął się chwiać.
„Wiosenne porządki”, Shirley Markham / AMANDA WAITE / BEW

Pół godzinki dla siebie

Piotr Oczko, Monika Ochędowska
Dr hab. PIOTR OCZKO: Sprzątanie daje iluzję panowania nad rzeczywistością, nadaje jej bezpieczną strukturę. Ale też może stać się niebezpieczną metaforą.
/ ADOBE STOCK

Co praczłowiek miał na myśli

Prof. Bogusław Pawłowski, Łukasz Kwiatek
Prof. Bogusław Pawłowski, antropolog: Mózg to bardzo kosztowny organ. U dorosłego człowieka pochłania jedną piątą całej energii. Nie każdy organizm może sobie…

The HERILIGION Consortium

ŻyM
Akcja sadzenia drzew w Parku Krakowian, maj 2017 r. / MICHAŁ ŁEPECKI / AGENCJA GAZETA /

The City Starts to Breathe

Piotr Kozanecki
It was the last moment! In 2019, when people began to be really afraid of the effects of climate change, the green revolution got going in Kraków once and for…
/ JAN GRACZYŃSKI / EAST NEWS

A Tartar on Horseback

The Lajkonik – a rider on a wooden horse, carrying a mace and wearing a crescent-topped pointed hat – is among the most popular symbols of Kraków.
/ GETTY IMAGES

The Third Bugle Call

Krzysztof Story
Every year, Kraków is visited by 13 million tourists. Most of them go to see the Market Square. This is now their domain and the residents are moving out.
To mark the centenary of Polish independence in 2018, Anna (mother) and Rozalia (daughter) Malik created a nativity scene with female figures fighting for a free Poland / / GRAŻYNA MAKARA

Tinfoil in Your Blood

Doma Matejko
There is no better time than the beginning of summer to visit a Kraków family which makes nativity scenes, because that is when it all begins.
The Skarbnica bookshop, one of the oldest in Nowa Huta, closed in 2014 r. / /

Ennobled Barbarians

Renata Radłowska, Monika Golonka-Czajkowska
Monika Golonka-Czajkowska, ethnologist: The history of Nowa Huta is a complex one: an initially passive and thoughtless mass first became a victim and then an…

Kraków is Not Sarajevo

Marcin Żyła
The Traditional Rękawka Festival on the Krakus Mound, 23 April 2019 r. / / ARTUR WIDAK / NURFOTO VIA GETTY IMAGES

Looking Back at Krakus

Kamila Baraniecka-Olszewska
The Traditional Rękawka Festival is an example of how local heritage is shaped by practice. It showcases two versions of Kraków’s identity – one harking back…
The Grunwald Monument and the Mickiewicz (Market Square) and Kościuszko (Wawel Castle) Monuments are a coherent lecture on the history of Poland and Kraków /

Post-Glacial Landscape

Kazimierz S. Ożóg
Monuments to the Pope are an interesting study in a lack of inhibition and in consent to the surfeit, trashiness, and mindlessness of repetitive forms that are…
FOT. ANNA NIEDŹWIEDŹ /

Roses of a Saint

Until recently, few people in Kraków had ever herd of St Rita of Cascia (1381-1457).
/ DO LASU

Bells and carry-ons

Magdalena Wadowska, Michał Kuźmiński
Magdalena Wadowska, ethnologist and journalist: A city must be noisy. Even the sacred are not always silent.
On Heroes of the Ghetto Square, 2014. / BEATA ZAWRZEL / REPORTER /

Feet on the Aryan Side

Monika Ochędowska
What should be commemorated and to what extent – where is the boundary? We will look for answers while taking a walk through the former Kraków ghetto.
The Poor Clares of Grodzka treat the sounds of the street as a call to pray for those whose voices they hear; photo from 2008. / FOT. GRAŻYNA MAKARA /

A Street Seen From the Other Side

Alicja Baczyńska-Hryhorowicz, Bartosz Arkuszewski, Alicja Soćko-Mucha, Kaja Kajder, Anna Niedźwiedź
INTERVIEW WITH a group of ETHNOGRAPHERS: During a recent study, Grodzka Street – one of the oldest, but also one of the most crowded tourist streets in Kraków…

Mapping Meanings

Anna Niedźwiedź
The “Maps of the City: Heritages and the Sacred within Kraków’s Cityscape” exhibition is a narrative about symbolic geographies, the ambiguity of the division…
/ CC BY-SA 4.0

God of Four Faces

One of the many souvenirs from Kraków is a Światowid figurine. These figurines are miniature copies of a stone statue with four faces (the so-called Zbruch…
MUZEUM ETNOGRAFICZNE KRAKÓW /

Folk and National Costume

Kraków folk costume is simply the festive garb worn by peasants in the Kraków region. It later gained fame as the archetypical Polish national costume.
/ MAREK LASYK / REPORTER

Heritage Laboratory

Anna Niedźwiedź
What Kraków teaches us today is that memory and the references to the past which shape it are dynamic phenomena with many different trajectories, initiated by…
/ FOT. GRAŻYNA MAKARA

Boniecki: My Map of Kraków

Ks. Adam Boniecki
Much of my life has played out on the map of old Kraków, which always looks like a sophisticated stage set, whether under moonlight, at dawn, in the snow or…
/ DOLASU

Dzwony kabinówki

Magdalena Wadowska, Michał Kuźmiński
MAGDALENA WADOWSKA, etnolożka i dziennikarka: Miasto ma być gwarne. Nawet sacrum nie zawsze jest ciszą.
/ ANNA NIEDŹWIEDŹ

Róże świętej

Jeszcze niedawno o św. Ricie z Cascii (1387–1457) wiedzieli w Krakowie nieliczni.
Oś Pomnik Grunwaldzki – Mickiewicza (Rynek) i Kościuszki (Wawel) to spójny wykład o dziejach Polski i Krakowa. / JAN GRACZYŃSKI / EAST NEWS

Krajobraz po lodowcu

Kazimierz S. Ożóg
Pomniki papieża to ciekawe studium braku hamulców i zgody na przesyt, tandetę oraz bezmyślność obecną w formach powtarzalnych, tworzonych niedbale i w tempie…
Tradycyjne Święto Rękawki na kopcu Kraka, 23 kwietnia 2019 r. / artur widak / nurfoto via getty images

Oglądając się na Kraka

Kamila Baraniecka-Olszewska
Tradycyjne Święto Rękawki to przykład kształtowania lokalnego dziedzictwa przez praktykę. Pokazuje dwie opcje tożsamości Krakowa – tę odwołującą się do czasów…

Kraków to nie Sarajewo

Marcin Żyła
/

Moja mapa Krakowa

Ks. Adam Boniecki
Duża część mojego życia naniesiona jest na plan starego Krakowa, który w świetle księżyca, o świcie, w śniegu i w wiosennej zieleni – wygląda zawsze jak…
Bar mleczny przy placu Centralnym z zachowanym wystrojem wnętrz z lat 50. XX w., 2017 r. /

Barbaria wyszlachetniała

Monika Golonka-Czajkowska, Renata Radłowska
MONIKA GOLONKA-CZAJKOWSKA, etnolożka: Historia Nowej Huty jest skomplikowana: bierna i bezmyślna masa przeistoczyła się w ofiarę, a potem przeciwnika…
/ MAREK LASYK / REPORTER

Laboratorium dziedzictwa

Anna Niedźwiedź
Kraków uczy nas dziś, że pamięć i formujące ją odwołania do przeszłości to zjawiska dynamiczne, podążające w wielu kierunkach, inicjowane przez różne grupy…
Na stulecie niepodległości Anna (matka) i Rozalia (córka) Malik stworzyły szopkę z postaciami kobiet walczących o odrodzenie kraju. / GRAŻYNA MAKARA

Staniol we krwi

Doma Matejko
Nie ma lepszego momentu, aby odwiedzić krakowską rodzinę szopkarską niż początek lata. Bo wtedy wszystko się zaczyna.
/ MUZEUM ETNOGRAFICZNE KRAKÓW

Chłopski i narodowy

Strój krakowski to po prostu odświętny ubiór chłopów z okolic Krakowa. Zrobił zawrotną karierę stając się symbolem stroju narodowego.
/ CC BY-SA 4.0

Całożerca

Najstarsze krakowskie legendy spisane w początkach XIII w. przez Wincentego Kadłubka przywołują opowieść o „całożercy” – smoku, który u początku dziejów…
/ CC BY-SA 4.0

Bóg o czterech twarzach

Wśród pamiątek z Krakowa zdarzają się figurki Światowida. To kopie kamiennego posągu o czterech twarzach, który w XIX w. wydobyto z płynącej na terenie…
/ GETTY IMAGES

Trzeci hejnał

Krzysztof Story
Do Krakowa przyjeżdża 13 mln turystów rocznie. Większość z nich trafia na Rynek Główny. To miejsce jest dla nich. Mieszkańcy stąd uciekają.
Pompki rezerwistów pod „Adasiem”, 2000 r. / GRAŻYNA MAKARA /

Mapowanie znaczeń

Anna Niedźwiedź
Wystawa „Mapy miasta. Dziedzictwa i sacrum w przestrzeni Krakowa” to opowieść o symbolicznych geografiach, niejednoznaczności podziału między sacrum a profanum…
/ JAN GRACZYŃSKI / EAST NEWS

Tatar na koniu

Jeździec z buławą na drewnianym koniu, w wysokiej, zwieńczonej półksiężycem czapie, to jeden z najpopularniejszych symboli Krakowa.
Pompki rezerwistów pod „Adasiem”, 2000 r. / GRAŻYNA MAKARA

Z życia pomnika

Wystawę otwierały sceny rozgrywające się u stóp, a nawet na samym cokole pomnika Adama Mickiewicza na Rynku Głównym.
Akcja sadzenia drzew w Parku Krakowian, maj 2017 r. / / MICHAŁ ŁEPECKI / AGENCJA GAZETA

Miasto z oddechem

Piotr Kozanecki
To był ostatni moment! W 2019 r., kiedy na serio przestraszono się skutków zmian klimatu, w Krakowie na dobre zaczęła się zielona rewolucja.
Kraków z meleksa – jedna z narracji o mieście prezentowana na wystawie. / MARCIN WĄSIK

Podszewka ulicy

O mieście i jego mapach świetnie opowiadają ulice.

O konsorcjum naukowym HERILIGION

ŻyM
Ulica Grodzka. / MARCIN WĄSIK

Turyści i pielgrzymi

Od najstarszego drukowanego krakowskiego przewodnika sprzed 400 lat po obwożący dzisiejszych turystów meleks – tak wyglądała ostatnia część ekspozycji,…
Centrum Kongresowe i krzyż kościoła na Dębnikach. / MARCIN WĄSIK

Sacrum oczywiste?

Kraków jest usiany krzyżami wyznaczającymi miejsca świątyń chrześcijańskich.
Klaryski z Grodzkiej traktują dźwięki z ulicy jako przynaglenie do modlitwy za tych, których głosy słyszą. / GRAŻYNA MAKARA

Ulica z drugiej strony

Alicja Baczyńska-Hryhorowicz, Bartosz Arkuszewski, Alicja Soćko-Mucha, Kaja Kajder, Anna Niedźwiedź
Podczas niedawnych badań Grodzka – jedna z najstarszych, ale i najbardziej zatłoczonych i turystycznych krakowskich ulic – przemówiła różnymi głosami,…
Na placu Bohaterów Getta, 2014 r. / BEATA ZAWRZEL / REPORTER

Nogami po aryjskiej stronie

Monika Ochędowska
Gdzie przebiega granica tego, co i w jakim stopniu powinno być upamiętnione? Odpowiedzi poszukamy podczas spaceru po terenie dawnego getta w Krakowie.
Paszke: kobieta, która wybrała życie w roli mężczyzny. Thethi w Albanii, 1996 r. / Stuart Freedman / Corbis/ Getty Images

Zaprzysiężone dziewice trzymają się mocno

Agnieszka Rostkowska
Od czasu do czasu w prasie pojawia się wzmianka o śmierci „ostatniej zaprzysiężonej dziewicy”. Tymczasem na Bałkanach wciąż żyją kobiety, które złożyły…