Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
CZYM JEST GENIUS LOCI KRAKOWA? W jaki sposób miasto przeżywa swoją historię? Jak wpływają na nie instytucje i odgórne plany? Kiedy krakowianie zaczną pisać na murach: „Turyści do domu”? Mapy miasta, symboliczne geografie i zmieniający się kontekst, w którym interpretujemy Kraków, były przez ostatnie trzy lata przedmiotem badań etnograficznych prowadzonych w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. To jeden z pięciu projektów krajowych w ramach konsorcjum HERILIGION, które grupuje naukowców z różnych państw Europy.
DZIEDZICTWO: ŚWIĘTOŚĆ I SEKULARYZACJA. Wspólny projekt nosi nazwę „Procesy formowania dziedzictwa. Religia jako dziedzictwo oraz sakralizacja dziedzictwa we współczesnej Europie”. Jest on finansowany przez sieć HERA (Humanities in the European Research Area) w ramach programu „Użycia przeszłości” (Uses of the Past), realizowanego przez Komisję Europejską oraz ośrodki w 26 państwach Unii Europejskiej. Pomysłodawcą i koordynatorem konsorcjum HERILIGION jest prof. Oscar Salemink z Uniwersytetu Kopenhaskiego, z którym jako kierownicy zespołów krajowych współpracują Irene Stengs (Meertens Institute, Amsterdam; od 2018 r. pełni funkcję koordynatora), Clara Saraiva (Uniwersytet w Lizbonie), Ferdinand de Jong (Uniwersytet Wschodniej Anglii) i Anna Niedźwiedź (Uniwersytet Jagielloński).
WSPÓŁCZESNOŚĆ, CZYLI ZMIANA. Badacze konsorcjum HERILIGION skupiają się na społecznych wymiarach dziedzictwa, analizując to, jak różne społeczeństwa europejskie patrzą na przeszłość i w jaki sposób ją „sakralizują”. Które elementy z przeszłości budują narracje o współczesności oraz przyszłości? Gdzie i dlaczego powstają napięcia związane z obiektami i miejscami uznawanymi za „dziedzictwo religijne”?
CO DALEJ Z RYTUAŁAMI? Holenderska część projektu zajmuje się tradycjami religijnymi o „potencjale dziedzictwa”. Badacze analizują, co dzieje się z religijną przeszłością świąt i rytuałów w obecnym, zsekularyzowanym – choć historycznie opartym na religii – społeczeństwie. Zajmują się badaniem fenomenu popularności Bachowskiej Pasji wg św. Mateusza w społeczeństwie holenderskim, współczesnymi multimedialnymi przedstawieniami wielkopiątkowymi oraz zwyczajami związanymi z Dniem św. Marcina.
RÓŻNORODNOŚĆ RELIGII. W Portugalii naukowcy skupili się na czterech miejscach, gdzie religijne i świeckie podejście do dziedzictwa nachodzi na siebie, i gdzie obecne są różne tradycje religijne (chrześcijaństwo, islam, religie afrobrazylijskie, New Age). W Sintrze, sanktuarium w Fatimie, Mértoli i Mourarii zajmują się paradoksami, które wynikają ze współistnienia różnych dyskursów – religijnych oraz świeckich.
PIENIĄDZE I SEKULARYZACJA. Również brytyjska część projektu skupiła się na konkretnych lokalizacjach. W miejscowościach Norwich i Bury St Edmunds naukowcy badają, co w czasach postsekularnych dzieje się z dziedzictwem budowli religijnych. Ważny jest kontekst lokalny – odnowa katedr, opactw i kościołów jest w Wielkiej Brytanii finansowana w dużej mierze z pieniędzy publicznych. W związku z tym rośnie presja, aby odnawiane zabytki były dostępne do „użytku świeckiego”. Naukowcy zajmują się tym, jak polityka konserwatorska wpływa na sakralny wymiar starych religijnych budowli.
ZARZĄDZANIE DZIEDZICTWEM RELIGIJNYM. Z kolei w Danii konsorcjum HERILIGION skupia się na dziedzictwie wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO – kurhanach, kamieniach runicznych i kościele z Jelling, katedrze w Roskilde oraz Christiansfeld, związanym historycznie z Kościołem Braci Morawskich. W każdym z tych miejsc funkcjonują aktywne wspólnoty protestanckie. Badacze analizują relacje pomiędzy religijnymi wspólnotami a instytucjami zajmującymi się zarządzaniem dziedzictwem oraz promocją turystyki. ©℗
Więcej informacji: www.heriligion.eu
