Bóg o czterech twarzach

Wśród pamiątek z Krakowa zdarzają się figurki Światowida. To kopie kamiennego posągu o czterech twarzach, który w XIX w. wydobyto z płynącej na terenie dzisiejszej Ukrainy rzeki Zbrucz.
 / CC BY-SA 4.0
/ CC BY-SA 4.0

Oryginalna rzeźba znajduje się w krakowskim Muzeum Archeologicznym. Przyciąga nie tylko miłośników historii Słowian – zdarza się, że w przestrzeni ekspozycji modlą się i medytują współcześni poganie. W 1968 r. Światowida postawiono u stóp Wawelu. Także i ten posąg włączany jest w cykl prasłowiańskich świąt i neopogańskiego kultu – świadczą o tym pozostawiane przy nim zioła, kupałowe wianki czy znicze. Z kolei podczas świąt narodowych na figurze pojawia się czasami biało-czerwona szarfa albo patriotyczny kotylion – tak słowiańskie dziedzictwo włączane jest w wizję narodowej wspólnoty. W oryginalnym kontekście ta datowana na IX w. figura miała znaczenie sakralne i wiązała się z przedchrześcijańskimi religiami Słowian. Intrygująca forma obelisku – z czterema postaciami, których twarze skierowane są ku czterem stronom świata – może przywoływać skojarzenia z axis mundi, porządkującą przestrzeń osią kosmiczną. Łączy ona podziemia z nieboskłonem, niczym kompas wyznacza kierunki.


PRZERYWNIKI KRAKOWSKIE  – ZOBACZ WIĘCEJ >>>


CC BY-SA 4.0

 

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru Nr 28/2019

Artykuł pochodzi z dodatku „Kraków. Antropologie dziedzictwa