Przede wszystkim dziękuję ks. Profesorowi za wymyślenie "fikcji teologicznych" ("eksperymenty myślowe"), które moim zdaniem otwierają katolickie myślenie na naukę, tworząc coś w rodzaju bezpiecznego Sanktuarium. Tym razem mamy w tym zakresie np. Wielowcielenie, bardzo interesujące. Mam natomiast poważny problem z tytułową tezą wywiadu. Takie zjawiska jak "fale prawdopodobieństwa (...) zakrzywienie czasoprzestrzeni czy czarne dziury" sprawiają wrażenie "czarodziejskich" (albo wręcz mistycznych) może po prostu dlatego, że nauka wchodzi w zakresy coraz bardziej odległe od naszego codziennego doświadczenia? Być może - jak sugeruje w swych książkach David Deutsch - właściwym kontekstem pytania o "oczarowanie", które dotyczy przecież człowieka, są wyewoluowane sposoby poznania, które muszą zawierać ograniczenia środowiskowe i "skrzywienie na przetrwanie"? Dlaczego akurat teolog miałby tu "wyczytać coś dla siebie", a nie np. antropolog, wychodzący od nauki, tj. teorii ewolucji? A przede wszystkim: ks. Profesor krytykował "inteligentny projekt" w taki sposób: "Jest bardzo wiele rzeczy, które przewyższają nasze zdolności rozumowania, ale nie wolno nam się poddać, musimy zawsze poszukiwać racjonalnych wyjaśnień. To jest podstawowe założenie metody naukowej. Jeżeli łamiemy to założenie i powiadamy: Tę dziurę trzeba wypełnić Panem Bogiem, to popełniamy metodologiczny błąd. Sądzę również, że jest to błąd teologiczny". I teraz: czy teolog, który uzna te "tajemniczo racjonalne" fale prawdopodobieństwa, zakrzywienie czasoprzestrzeni czy czarne dziury za ślady Boga - nie będzie przypadkiem "wypełniał Bogiem" współczesnych dziur w naszej wiedzy naukowej?

Interesujący wywiad i spojrzenie na współczesne potrzeby intelektualne. Mam nadzieję że kiedyś projekt utworzenia czegoś w rodzaju instytutu "teologii nauki" dojdzie do skutku. Poza tym niecierpliwością czekam na nową publikację ks Hellera.

żywiąc szacunek i podziw dla ks. prof. za jego wiedzę ścisłą jednocześnie w pewnym stopniu współczuję roli, jaką się [Bóg jeden wie dlaczego] podejmuje odgrywać: godzenia ognia z wodą, wiary z rozumem, kosmologii z bajkologią - widzę w takich przypadkach ewidentny d e f e k t któregoś ze zwojów istoty szarej, a już co najmniej bolesny skutek jakichś traumatycznych doświadczeń z przeszłości - ksiądz pewnie tego nie zauważa, ale wygląda dosyć żałośnie ta jego r o z k r o c z o n a interpretacja

Nie podejmuję próby przekonania Szanownego Pana do zmiany poglądów. Pozwolę sobie tylko zasugerować głęboki namysł nad przemyśleniami Księdza Profesora w miejsce płytkiej krytyki. Nie wiem jak Szanowny Pan, ale ja nie przestałem się uczyć :) Pozdrawiam serdecznie.

od ładnych paru dekad rozmyślam o świecie wokół, rzeczywiście niewielka szansa na rewolucję w moich poglądach - nawet na ekstra oświecenie nie mogę liczyć, bo ileż można... [p.s. Gabriela Lazarek - proszę zapamiętać to nazwisko]

To postępowa fryzjerka z niedużego miasteczka, jej specjalność - fryzura "czar komsomolca". Próbowała też sił jako "artystka" podrabiająca rysunki dziecięce.

dla których kto nie z nimi, tego p i ę t n o w a ć

Jakby katechizmu radzieckiego nie znał i ludu bożego i zatwardziałego cepami nie okładał ile wlezie, ino jako niedźwiadek zakopiański do fotek z bliźnimi służył .

Drogi Przyjacielu. Po wielomiesięcznym śledzeniu Twoich komentarzy zastanawiam się, po co w ogóle czytasz TP. Może oszczędź sobie frustracji i 8 złotych tygodniowo? Przekaż je np. dla organizacji charytatywnej, niekoniecznie katolickiej. Będziesz szczęśliwszy. Pozdrawiam.

Drogi Przyjacielu. Po wielomiesięcznym śledzeniu Twoich komentarzy zastanawiam się, po co w ogóle czytasz TP. Może oszczędź sobie frustracji i 8 złotych tygodniowo? Przekaż je np. dla organizacji charytatywnej, niekoniecznie katolickiej. Będziesz szczęśliwszy. Pozdrawiam.

"Nauka wprost o Panu Bogu nie może powiedzieć niczego – zabrania jej tego jej własna metodologia". --- Metodologia nauki zabrania wypowiadania się o bogach w kontekście miałkości dowodów na istnienie i cechy takowych bóstw, a nie z żadnych powodów zasadniczych. Na ten moment wszystkie znane nam "dowody" wyglądają dokładnie tak, jak wyglądałyby, gdyby bóstwa stanowiły wymysł kulturowy człowieka. Z drugiej strony jest możliwe takie ujawnienie się bóstw, aby mogły one stać się przedmiotem badań naukowych. Że się tak nie dzieje, jest to efektem 1. braku chęci, 2. braku mocy, albo - co wyjściowo najbardziej prawdopodobne - 3. nieistnienia żadnych bóstw.

"Mnie odpowiada taka interpretacja, że jest to grzech każdego z nas – wada natury ludzkiej, która została skażona być może rzeczywiście jakimś wyborem na początku naszej historii". --- Skoro można bez żadnych dowodów postulować odpowiedzialność ludzi za niedoskonałość ich natury, to równie dobrze można nadal postulować, że wina dokonała się dosłownie za sprawą jabłka i węża. Takie stawanie w rozkroku to przejaw intelektualnego braku odwagi.

"Grzech pierworodny to jedyny dogmat w Kościele katolickim, który empirycznie można potwierdzić. Wojny, morderstwa, również głupota człowieka – domagają się jakiegoś wyjaśnienia". --- Wojny, morderstwa i głupota ludzka nie stanowią żadnego empirycznego potwierdzenia dogmatu o grzechu pierworodnym. Pokazują one niedoskonałość ludzkiej natury, ale nie rozstrzygają tego, czy odpowiada za nią sam człowiek, jakieś bóstwo, czy też po prostu gra przyczynowości i przypadku.

'Mamy zakrzywienie czasoprzestrzeni czy czarne dziury. Wszystkie te „rzeczy” da się matematycznie dokładnie opisać, a z tych opisów wynikają przewidywania, które dokładnie zgadzają się z wynikami pomiarów. Świat jest zadziwiający!' --- Czy gdyby wszechświat był słabiej matematycznie opisywalny (czy to w ogóle logicznie możliwe?) i mniej przewidywalny, to stanowiłby gorszą pożywkę dla teologicznych spekulacji? Mało prawdopodobne, biorąc pod uwagę to, ile ich powstało w czasach, kiedy nowożytna nauka jeszcze nie istniała. Dlaczego więc odkrywana racjonalność świata miałaby w jakiś sposób szczególny wspierać prawdziwość religijnych koniektur? Nie ma takiego powodu.