Festiwal Conrada dzień II

Jaki powinien być prawdziwy reporter? Czy literatura może przywracać sprawiedliwość ofiarom historii? Dlaczego powinniśmy unikać pustosłowia? Kim właściwie był Bauman i co z jego myśli zostało do dziś? Na te pytania odpowiadali goście drugiego dnia Festiwalu Conrada.

20.10.2021

Czyta się kilka minut

 /
/

Drugi dzień Festiwalu Conrada rozpoczęła inauguracja Szkoły Redaktorskiej Krakowa Miasta Literatury Unesco, którą uświetniła swoim wykładem mistrzowskim Małgorzata Szejnert postać, bez której nie sposób wyobrazić sobie historii polskiego reportażu ostatnich dekad. Zaczęła pesymistycznie  mówiła o narastającym kryzysie w świecie reporterskim, który wynika bezpośrednio z upadku kolejnych instytucji demokratycznego państwa. W obliczu zmasowanej propagandy i nacisków obecnej władzy wielu reporterów rezygnuje z angażowania się w bieżące problemy polityczne i społeczne. Zamiast tego wybierają bezpieczniejsze formy, jak choćby reportaż historyczny czy biografię. Dlatego też przed młodymi ludźmi, którzy zastanawiają się nad wyborem kariery reportera, stoją poważne wyzwania. To właśnie im dedykowany był wykład, w którym Szejnert zawarła ponadczasową esencję reporterskiego etosu  dociekliwość w dążeniu do prawdy. 


CZYTAJ WSZYSTKIE MATERIAŁY I RELACJE Z FESTIWALU


Warianty prawdy | Churi | Jankowska

O opowieści, która powinna służyć przywracaniu pamięci i upominaniu się o sprawiedliwość, mówił także Iljas Churi. Libański pisarz w swoich powieściach nieustannie bada mechanizmy przemocy. Pyta, jak to możliwe, że ofiara tak łatwo może stać się oprawcą? Szczególnie widać to w wydanej niedawno po polsku powieści „Dzieci getta. Mam na imię Adam”, w której pokazane są bolesne losy Palestyńczyków po 1948 roku. Choć autor wprost mówił o kolonialnej polityce Izreala, nie chodziło mu o zajmowanie stanowiska w politycznym sporze, a raczej pokazanie skomplikowanych losów pojedynczych ludzi: ich cierpienia, ale też miłości, którą potrafili w sobie ocalić. Sporo opowiadał również o złożonym uniwersum kultury arabskiej  zarówno tej współczesnej, jak i historycznej. Podkreślał  wbrew orientalistycznym stereotypom  jej świecki charakter, wywodzący się jeszcze z czasów przedmuzułmańskich. Pojawił się także wątek spuścizny arabskiej wiosny. Churi studził nadzieje na szybką poprawę sytuacji politycznej na Bliskim Wschodzie, ale jednocześnie wskazywał na uparte trwanie przy życiu, instynkt przetrwania, który pozwala wciąż na nowo układać się z bolesną rzeczywistością. 

Światy literackie | Grynberg | Król

Bohaterem kolejnego filmu z cyklu „Światy literackie” był Mikołaj Grynberg. W rozmowie z Zofią Król opowiadał o swoim dążeniu do zwięzłości języka. „Im mniej słów, tym lepiej dla opowieści”, powtórzył kilka razy. Ta kondensacja komunikacji wiąże się jednocześnie z intensyfikacją samego słowa, które czytelnika powinno uwodzić od razu, bez zbędnych gier czy ozdób. Ma to szczególne znaczenie w przypadku jego prozy autobiograficznej, niosącej szczególny ładunek emocjonalny. W tym projekcie literacko-egzystencjalnym nie chodzi jednak o ascezę, niekończącą się redukcję aż do zamilknięcia. Wręcz przeciwnie  to wyraz niezwykłego szacunku dla samej komunikacji, w której, jak to określił, „zawiera się istota naszego istnienia”. Dlatego szkoda czasu i energii na puste przebiegi i popisy retoryczne. 


Czytaj teksty z trzeciego numeru Magazynu Conrad


Bezustanne wygnanie | Markowski, Wagner, Rosiak, Domosławski

Dzień zamknęła debata wokół postaci Zygmunta Baumana, który w ostatnim czasie doczekał się aż trzech nowych biografii. Ich autorzy  Izabela Wagner, Artur Domosławski i Dariusz Rosiak  zgodnie twierdzili, że losy tego wybitnego intelektualisty to jednocześnie opowieść o powojennej historii Polski i świata, ze wszystkimi jej wzlotami i upadkami. Postać Baumana, ze względu na jego polityczne zaangażowanie w latach 40. i 50., budzi do dziś wiele kontrowersji, co dobrze było widać w dalszej części debaty, gdy biografowie spierali się w ocenie jego postawy względem stalinizmu. Czy Bauman był komunistą, wierzącym w nowy porządek świata pod przywództwem ZSRR, czy raczej socjalistą, marzącym o sprawiedliwszym świecie, bez tłamszących ludzi nacjonalizmów? Ani lata badań, ani setki zapisanych stron nie rozstrzygną tego sporu. Pewne jest natomiast to, że dzięki Baumanowi znacznie lepiej rozumiemy płynną rzeczywistość późnej nowoczesności, która zapewne jeszcze długo będzie nam towarzyszyć. 


SPOTKANIA DO OBEJRZENIA NA:

FB Conrad Festival 

FB Tygodnik Powszechny 

kanale YouTube KBF 

platformie PLAY KRAKÓW

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
79,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Redaktor i krytyk literacki, stale współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”.