Artykuły na temat: Stary Testament

Kobieta i mężczyzna

Paweł Śpiewak
Pierwszy powstał isz, mężczyzna, a z jego żebra powstała kobieta, isza, która później nazwana została Ewą, czyli życiem lub dawcą życia.

Narodziny mowy

Paweł Śpiewak
Na początku było słowo, poucza jeden z wielkich Nowego Testamentu. Jest to podstawowa prawda.

Piekarz, garncarz, artysta

Paweł Śpiewak
Człowiek jest jedyną istotą stworzoną z lepkiego połączenia wody i ziemi.

Stworzenie człowieka

Paweł Śpiewak
W pierwszej opowieści o Stworzeniu człowiek jest ostatnim dziełem Boga.

Ład kosmiczny i ład moralny

Paweł Śpiewak
Dwie opowieści o Stworzeniu zapisane w pierwszych częściach Tory zdają się być różne i nie do pogodzenia.

Dwie historie Stworzenia

Paweł Śpiewak
W Torze mamy do czynienia z dwiema paralelnymi historiami Stworzenia. Pierwszą organizuje opowieść o powstaniu ziemi i niebios.

Realizm ksiąg mądrościowych

Paweł Śpiewak
Księgi mądrości zawierają wiele rad czysto pragmatycznych. Uczą, jak się odnaleźć w konkretnych sytuacjach i jaką miarę w nich zachować.

Bałwochwalstwo

Kard. Grzegorz Ryś
Kiedy zaczynamy lekturę 15. rozdziału Pierwszej Księgi Samuela, nic nie zapowiada upadku Saula. Oto król wyruszył na wojnę z Amalekitami, zwołał ponad 200-…

Żywa mądrość

Paweł Śpiewak
Powstawały kolejne Księgi, zmieniały się czasy, umierali prorocy, ale pozostawało w literaturze mądrościowej oczekiwanie, że człowiek dzięki swej wiedzy o Bogu…

Rozumiejący rozum

Paweł Śpiewak
Izrael nie posiada jednego słowa na określenie ludzkiego intelektu. Musimy o tym pamiętać, czytając księgi mądrościowe czy Koheleta.

Szukając złotej zasady

Paweł Śpiewak
Kohelet powiada: „I włożyłem całe swoje serce w badanie i dociekanie wszystkiego, co stworzone pod niebem” (Koh 1, 13).

Bóg przenika istnienie

Paweł Śpiewak
Bóg przenika całe istnienie, ożywia je i porusza. Ale nasze myślenie, nasz język, poznanie są na tyle ograniczone, że nie jesteśmy w stanie Go pojąć.

Granice wiedzy

Paweł Śpiewak

Co jest dobre dla człowieka

Paweł Śpiewak
To tytułowe pytanie przenika Księgę ­Koheleta. Swój wykład Kaznodzieja buduje wokół fundamentalnych pojęć: marność, trud, los, mądrość, głupota. Powracają te…

Marność nad marnościami

Paweł Śpiewak
Słowa „a wszystko marność nad marnościami” są fundamentem poematu Koheleta. Wyznaczają granice ludzkich wysiłków, przyjemności i zaszczytów.

Kto napisał Księgę Koheleta

Paweł Śpiewak
„Słowa Koheleta, syna Dawida, króla w Jerozolimie” – tak zaczyna się księga.

Kohelet i kanon

Paweł Śpiewak
Księga Koheleta powstała tuż przed tym, jak Izrael znalazł się pod hellenistycznym panowaniem (330 r. p.n.e.). Dwa wieki później jej fragmenty znalazły się w…

Przekład Koheleta

Paweł Śpiewak
Niemal 30 lat po śmierci po­­etki Anny Kamieńskiej ukazał się wydobyty z rękopisów jej przekład Księgi Koheleta (dzięki prof. Wojciechowi Kruszyńskiemu).

Sukot i Kohelet

Paweł Śpiewak
Tora i tradycja ściśle łączą święto Sukot (obchodziliśmy je w zeszłym tygodniu) z wyjściem z Egiptu. Jest to święto pielgrzymie – wierni niegdyś udawali się do…

Księga ironii

Paweł Śpiewak
Czas pożegnać się z Księgą Jonasza – opowieścią o zbuntowanym proroku, który wbrew sobie przyniósł dwa arcyważne przesłania.

Jom Kipur

Paweł Śpiewak
Siódmego miesiąca roku, w miesiącu Tiszri, zaczął się już nowy rok – 5780.

Znak zapytania

Paweł Śpiewak
Księga Jonasza kończy się przypowieścią:

Daty

Kard. Grzegorz Ryś
Dobrze jest nie przegapić w tekście biblijnym otwierającej go daty, zwłaszcza wtedy, gdy mamy ochotę ją pominąć, gdyż nie wywołuje w nas oczywistych skojarzeń.

W cieniu rycynowego drzewa

Paweł Śpiewak
Bóg wybaczył mieszkańcom Niniwy. Uwierzył w ich skruchę. Cofnął dekret o zniszczeniu miasta.

Syndrom Jonasza

Paweł Śpiewak
Jeszcze raz przypomnę słowa proroka Jonasza: „Wiedziałem bowiem, że Ty jesteś Bogiem łaskawym, miłosiernym, cierpliwym i pełnym łaski, który żałuje…

Pamiętliwy Bóg

O. Wacław Oszajca SJ

Bóg Jonasza

Paweł Śpiewak
Jonasz wybrał Boga z Księgi Liczb, który inaczej niż ludzie nie podlega zmianom, nie myli się, nie żałuje swoich wyborów.
Paweł Śpiewak /

Zmienny Bóg

Paweł Śpiewak
Bóg zmienił zdanie, użalił się nad mieszkańcami Niniwy i nie zesłał na nich nieszczęścia.

Post w Niniwie

Paweł Śpiewak
Czterdzieści dni miał trwać post. O tej liczbie wspomina się w Księdze 146 razy. To słuszna miara dla próby możliwej przez ludzi do uniesienia.

Słowa Jonasza

Paweł Śpiewak
Imię Jonasz oznacza „gołąb”. Gołąb kojarzy się z arką Noego i jednym z najważniejszych symboli Izraela.
Prorok Balaam na grzbiecie oślicy, detal z drzwi bazyliki Świętego Zenona w Weronie, XII wiek. / A. DAGLI ORTI / DEA / GETTY IMAGES

Powaga oślicy Balaama

Albert Gorzkowski
Choć nie zawsze je zauważamy, ironia i satyra są narzędziami chętnie wykorzystywanymi w Starym i Nowym Testamencie. Często zajmują miejsce krytyki – służą…

Złoty gołąb

Paweł Śpiewak
„Skrzydła gołębicy pokrywają się srebrem / A pióra jej skrzydeł mienią się złotem” (Ps 68, 14).

Kruk i gołąb

Paweł Śpiewak
Arka Noego unosiła się na wodach potopu miesiącami. Kiedy zaczęły ustępować, najpierw wysłał Noe kruka – padlinożercę, „który wylatywał i wracał, aż wyschły…

Noe i Jonasz

Paweł Śpiewak
Te dwie opowieści łączy woda. Woda pełna niebezpieczeństw, ukrytych stworzeń, niezwykłych głębin. Jest to żywioł obojętny na los ludzi.

Pokuta Niniwy

Paweł Śpiewak
Straszne musiały być grzechy Niniwy, skoro Bóg wysłał proroka ostrzegając mieszkańców przed całkowitą katastrofą.
Cinzia Parnigoni restauruje rzeźbę Michała Anioła „Dawid”, Florencja, październik 2006 r. / FRANCO ORIGLIA / GETTY IMAGES

Król i pasterz, grzesznik i wzór

Dr hab. Andrzej Kluczyński, Ignacy Dudkiewicz
Dr hab. ANDRZEJ KLUCZYŃSKI: Badania historyczne nad czasami Dawida są wciąż pełne dziur. O nim samym wiemy tylko z Biblii. Ale czy rekonstrukcja historii…

Jonasz w Niniwie

Paweł Śpiewak
Jonasz po raz wtóry usłyszał nakaz Boga, by wzbudzić w Niniwie skruchę i czekać na wybaczenie.

Dziękczynienie i pokuta

Paweł Śpiewak
Jonasz modlił się w brzuchu wielkiej ryby. Jest to zastanawiające, gdy pamiętamy, jak niezrozumiale zachowywał się na morskim statku uciekając przed Bogiem.

Modlitwa Jonasza

Paweł Śpiewak
Modlił się Jonasz do Pana z wnętrzności ryby: „Wzywałem Pana w swej niedoli i odpowiedział mi z głębi, z krainy umarłych wołałem o pomoc i wysłuchał mojego…

Trzy dni oczekiwania

Paweł Śpiewak
Autorzy Biblii to sobie upodobali: trzy dni.

Trzy dni

Paweł Śpiewak
Jonasz na trzy dni i trzy noce utkwił w brzuchu wielkiej ryby. Na trzy dni modlitw i medytacji, nim został wypluty i znalazł się w Niniwie.

W brzuchu wielkiej ryby

Paweł Śpiewak
Z Biblii nie dowiemy się, jak wyglądała wielka ryba. Nie wiemy też, co czuł Jonasz, gdy znalazł się w środku jej wielkiego brzucha. Ulgę? Panikę? Obojętność?

Wielka ryba

Paweł Śpiewak
Kimże jest ten stwór posłuszny Bogu, zrobiony jeszcze w czasach stwarzania świata?

Burza

Paweł Śpiewak
Gdy tylko Jonasz znalazł się na statku płynącym do Tarszisz, wybuchła straszna burza. Marynarze czuli, że przyczyna znajduje się na statku.

Hineni – oto jestem

Paweł Śpiewak
Ostatni album Leonarda Cohena otwiera kołysanka dla cierpienia. Pisał ją poeta gotowy na odejście z tego świata.

Wezwanie

Paweł Śpiewak
„Pan skierował do Jonasza, syna Amittaja, te słowa: »Wstań, idź do Niniwy – wielkiego miasta – i upomnij ją, albowiem nieprawość jej dotarła przed moje…

Jonasz, prorok oporny

Paweł Śpiewak
Księga Jonasza jako jedna z niewielu ukazuje Boga Izraela jako troszczącego się o los nie-Żydów.

Jom Kipur i Księga Jonasza

Paweł Śpiewak
Dlaczego Księgę Jonasza czytamy po południu w święto pojednania, w Jom Kipur?