Stres, mózg i jelita: odkryto mechanizm choroby

Z powodu chorób zapalnych jelit cierpi w skali globu 10 mln osób.

05.06.2023

Czyta się kilka minut

Zapadalność na nieswoiste choroby zapalne jelit, przede wszystkim chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego, w ostatnich dekadach znacząco wzrosła. Naukowcy wiążą ten wzrost z upowszechnieniem się diety zachodniej, bogatej w mięso i produkty wysokoprzetworzone. I choć jest to problem przewlekły, to częste rzuty choroby oraz nieodwracalne uszkodzenia narządu uniemożliwiają funkcjonowanie.

Wśród znanych czynników, które wywołują rzuty choroby, są błędy dietetyczne, palenie tytoniu, a także stres. Zaostrzenie choroby zapalnej często obserwowane jest po traumatycznych wydarzeniach. Zespół badaczy z USA, Niemiec i Holandii opublikował w czasopiśmie „Cell” pracę szczegółowo wyjaśniającą biochemiczne mechanizmy stojące za wywoływaniem zapalenia jelita przez stres. Główną rolę odgrywają tu dwa układy nerwowe – centralny – czyli mózg – oraz jelitowy. Ogniwem spajającym te dwa, zdawać by się mogło, odległe organy są hormony sterydowe. W dużym uproszczeniu: przewlekły stres skutkuje zwiększoną produkcją steroidów, które poprzez komórki glejowe stymulują monocyty (komórki immunologiczne) do wywoływania reakcji zapalnej. Wyniki uzyskane z badań myszy, którym wykonywano m.in. kolonoskopię, potwierdzono badaniami endoskopowymi u ludzi i analizą danych z bazy UK Biobank. Nie dość, że przewlekły stres koreluje z zaostrzeniami nieswoistych chorób zapalnych jelit, to jeszcze w dziesięcioletniej perspektywie sprzyja zachorowaniu na nie osób wcześniej zdrowych.

Jednym z łączników między stresem a zapaleniem okazują się sterydy, które jednocześnie używane są w leczeniu chorób zapalnych jelit. Badacze podejrzewają, że mogą one odmiennie wpływać na jelita w krótkiej i długiej perspektywie.

Relacje i zależności między przewodem pokarmowym a mózgiem, nazywane osią mózg-jelito, są w ostatnich latach intensywnie badane. Istotny wpływ na zdrowie jelit ma więc nie tylko to, co jemy, ale też jak żyjemy.©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Lekarz, popularyzator wiedzy o medycynie i jej historii. Współpracuje z „Tygodnikiem” od 2018 r. Kontakt z autorem na twitterze: twitter.com/KabalaBartek 

Artykuł pochodzi z numeru Nr 24/2023