Rozmowa o korzyściach

Ograniczenie ochrony patentowej szczepionek przeciw COVID-19 niewiele pomoże pogrążonym w pandemii Indiom. Ale to bitwa, dzięki której świat może łatwiej wygrywać kolejne wojny z chorobami zakaźnymi.

10.05.2021

Czyta się kilka minut

Produkcja szczepionek BioNTech/Pfizer w Reinbek, Niemcy, 30 kwietnia 2021 r. / CHRISTIAN CHARISIUS / DDP IMAGES / FORUM /
Produkcja szczepionek BioNTech/Pfizer w Reinbek, Niemcy, 30 kwietnia 2021 r. / CHRISTIAN CHARISIUS / DDP IMAGES / FORUM /

USA wspierają inicjatywę Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na rzecz ograniczenia patentu na szczepionkę przeciwko SARS-CoV-2 – poinformował 5 maja Biały Dom. Decyzji natychmiast sprzeciwiły się amerykańskie firmy farmaceutyczne, ale już dwa dni później rzeczniczka niemieckiego BioNTech zapewniła, że do czasu zakończenia pandemii spółka nie podejmie działań prawnych przeciwko firmom łamiącym jej prawa patentowe do szczepionki Comirnaty (opracowanej razem z amerykańskim Pfizerem). Podobną obietnicę złożyła wcześniej amerykańska Moderna.

Czy jesteśmy więc świadkami przełamania impasu, w jakim znalazł się ogólnoświatowy program szczepień? Blisko 75 proc. wyprodukowanych dotąd szczepionek trafiło do 10 najbogatszych krajów. Ponad 50 państw nadal nie otrzymało oficjalną drogą ani jednej dawki, co pozostawia wirusowi SARS-CoV-2 przestrzeń pod kolejne, być może znacznie groźniejsze mutacje – bez względu na tempo szczepień w bogatym świecie. Inicjatywa COVAX, która pod auspicjami WHO miała zagwarantować najbiedniejszym państwom dostęp do preparatów, na razie może pochwalić się pojedynczymi sukcesikami; w krajach globalnego Południa szczepienia potykają się co rusz o słabość (a nawet niechęć) lokalnych administracji, wyzwania logistyczne związane z przechowywaniem szczepionek w tropikalnych temperaturach, ale przede wszystkim z brakiem samych preparatów. Około 1,3 mld dawek, które COVAX ma rozdysponować do końca roku, to kropla w morzu potrzeb.


CZYTAJ WIĘCEJ: AKTUALIZOWANY SERWIS SPECJALNY O KORONAWIRUSIE I COVID-19 >>>


– Wiele firm produkujących szczepionki na zlecenie koncernów farmaceutycznych ma fabryki w biednych krajach. Należy wykorzystać wszystkie moce produkcyjne – podkreśliła w rozmowie z Deutsche Welle Ellen ‘t Hoen, dyrektorka organizacji Medicines Law&Policy działającej na rzecz równego dostępu do leków. – To wymaga jednak dzielenia się know-how i technologiami przez tych, którzy je teraz kontrolują.

Przeciwnicy zdjęcia ochrony patentowej podkreślają, że inicjatywa USA i WHO niewiele zmieni w bieżącej sytuacji epidemiologicznej np. Indii (ponad 400 tys. przypadków dziennie). Han Steutel, szef VFA – niemieckiego związku firm farmaceutycznych – przypomina, że firma BioNTech, która we wrześniu ub. roku kupiła zakład farmaceutyczny w Marburgu, potrzebowała aż ośmiu miesięcy na przestawienie produkcji pod szczepionkę Comirnaty. „Personel musi zostać przeszkolony, potrzebne są dodatkowe bioreaktory i tak dalej. Przymusowe licencje szybko nie zmienią sytuacji” – podkreślał w wywiadzie dla telewizji ZDF. Nie wiadomo wreszcie, czy właściciele firm, które na co dzień robią interesy z Big Pharmą, zechcą psuć sobie dobre relacje z zamożnymi kontrahentami jedynie dla zrealizowania rządowych zleceń.

Zdjęcie ochrony patentowej ze szczepionek może jednak stać się milowym krokiem w globalnej polityce zdrowotnej. Pandemia pokazuje, że stan zdrowia mieszkańców Jemenu, Burundi czy indyjskich slumsów nie może być dłużej wyłącznie ich problemem oraz polityczną odpowiedzialnością miejscowych rządów: to status quo, które niemal gwarantuje nadejście kolejnych, może groźniejszych plag.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Historyk starożytności, który od badań nad dziejami społeczno–gospodarczymi miast południa Italii przeszedł do studiów nad mechanizmami globalizacji. Interesuje się zwłaszcza relacjami ekonomicznymi tzw. Zachodu i Azji oraz wpływem globalizacji na życie… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 20/2021