Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Nic dziwnego - dokument dotyczy kremacji. Do spalarni zwłok w Ostrawie przyjeżdżają wypakowane trumnami samochody z Polski. Przed nami nowoczesny, "elegancki" kombinat, niebudzący żadnych skojarzeń z dymiącymi kominami Auschwitz. Taki jest zresztą cały dzisiejszy przemysł pogrzebowy: doskonale aseptyczny, dyskretny, uwalniający nas od wszelkich przykrych obowiązków, które niegdyś wykonywało się osobiście, bo były czymś naturalnym. Dziś robi się wszystko, by śmierć "uczłowieczyć", ucywilizować, zdjąć z niej demoniczne odium. Jedynie uroczyste nazwy zakładów: "Concordia", "Charon", "Credo" mają przypominać o eschatologicznym wymiarze. Swoją drogą zawsze przeszywa mnie dreszcz, ilekroć mijam owe przybytki w bliskim sąsiedztwie szpitali. Grunt to dobra logistyka.
Rytuały towarzyszyły śmierci od zawsze. Nigdy jednak jej skonwencjonalizowanie nie było tak wielkie. Film Koszałki obnaża jakiś tragiczny rys naszych czasów: śmierci, choć jej twarz zdaje się coraz bardziej "ludzka", boimy się bardziej niż kiedykolwiek. Śmierć została wyrugowana z naszego życia, oddana w ręce stosownych urzędników i biznesmenów. Pracownicy ostrawskiego krematorium to ciepli, sympatyczni ludzie, którzy traktują swoją pracę rutynowo, jak każdą inną. Na zewnątrz toczą normalne życie, kochają swoich bliskich. To dzięki tym beztroskim przerywnikom jesteśmy w stanie uwierzyć, że zostanie po nas coś więcej niż stopione zegarki i klamry od pasków. Zimna sprawozdawczość bijąca z wypowiedzi bohaterów i z samego filmu nastraja raczej ponuro. Obnaża przy okazji absurdy, które chyba zbyt łatwo uznaliśmy za normalność.
"ŚMIERĆ Z LUDZKĄ TWARZĄ", reż. MARCIN KOSZAŁKA, Polska 2006. Premiera telewizyjna (w niekodowanym paśmie "HBO bez cenzury"): HBO, 28 października, godz. 22.00.
