Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Nieufność do języka ("przecedzić kilka słów do których wpadło szkło"), choć i świadomość jego siły: "Wierzyliśmy w dobroczynność języka" - czytamy w wierszu "Balkon". Sposób obrazowania oparty na paradoksie i rozbijaniu utartych związków frazeologicznych. Rosnący dystans do świata poszarzałego i spłyconego, gdzie nawet "Martwa natura zaczyna się psuć. /
/ Rdzewieją śruby irysów. Z owoców /
/ Chardina Courbeta Cézanne’a /
/ulatnia się mdlący zapach. / Płótno traci wzrok". Gdzie "W apartamentach telewizorów / gawiedź z gwiazdami. / Zemsta Galaktyki. Elegantki / z innego wymiaru". Świata, w którym - jak skarży się tytułowy "Solista", narrator monologu skierowanego do "drogiej pani Schubert", znanej nam już z wydanego trzynaście lat temu zbioru "Ludzie dla początkujących" - coraz bardziej dokucza "nadmiar ludzkości".
Smutek osłonięty ironią - ale i dyskretne ciepło, choć też ironią podszyte. Źródłem tego ciepła, jego ogniskiem jest miłość. Powraca w wielu wierszach, a jednemu, przedrukowanemu zresztą na okładce, dała nawet tytuł. "Jest z narodu wybranego /
/ i posługuje się językiem / wysokiego napięcia". Choćby przechowana w torebce, we wspomnieniu, pozostanie ratunkiem wtedy, gdy "czas będzie się zdarzał coraz rzadziej". Poeta - tak właśnie, w rodzaju męskim, bo to tytuł kolejnego wiersza - powraca do niej: "Bawi go miłosna kaligrafia. / Odręcznie zapisane życie. / Porzucona litera ekstazy".
"Godzina miodowa w parku. / Na ławce dwójka bez sternika. // Park dyskretnie opuszcza park. / Zostawia ich samych". To karta z albumu - ale ta karta, ta fotografia może znów ożyć. "Co jakiś czas wraca miłość i / niewidome noce podczas których / możemy liczyć jedynie na dotyk". Miłość, "która płaci mandat / za przekroczenie / tych samych błyskawic". Ale też pozostawia "czterolistną bliznę po szczęśliwym życiu".
Jest więc w wierszach Lipskiej rozległa przestrzeń uczuć, minionych i teraźniejszych, przeciwstawiona stygnącemu jakby i coraz bardziej obcemu współczesnemu światu. Jest "nie leczony, chroniczny pogłos" powracającej przeszłości. Jest też historia, która pewnie "(...) znowu kiedyś / nie wyłączy żelazka". A także nasze polskie tu i teraz, w dwóch niepokojących wierszach, które ujmują w ramy całość tomu, prowadząc ze sobą dialog.
"Mówię do mego kraju: / wyprowadź się / wyjedź. Bądź przez moment / cudzoziemcem". Czy to otwierające "Pogłos" wezwanie zostanie wysłuchane? Na razie - to już ostatnie słowa książki -
Mój kraj idzie przez kraj
z wytatuowanym na
grubej owłosionej łydce
orłem
który
próbuje wzlecieć
próbuje wzlecieć
próbuje wzlecieć.
Mocny finał - mocny jak cały nowy zbiór wierszy Ewy Lipskiej (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, ss. 52. Opracowanie graficzne Robert Kleemann).
