Święto Namiotów – Sukkot

Ze Świętem Sukkot (zwanym Kuczkami) związane są dwa nakazy: pierwszy - pomieszkiwania przez tydzień w szałasie zrobionym z lekkich, roślinnych materiałów.

21.09.2010

Czyta się kilka minut

Talmud dodaje: "Jeśli ktoś posiada piękne przedmioty, powinien je przynieść do sukki. Ma w niej jeść, pić i odpoczywać. Ma też w niej studiować". Drugim nakazem jest zrobienie bukietu splecionego z liści palmy, trzech gałązek mirtu, dwóch gałązek wierzby trzymanych w prawej ręce i owocu etrogu (cytryny) w lewej. Nakaz obchodzenia tych świąt wywodzi się z Tory. "Przez siedem dni będziecie mieszkać w szałasach. Wszyscy tubylcy Izraela będą mieszkać w szałasach, aby pokolenia wasze wiedziały, że kazałem Izraelitom mieszkać w szałasach, kiedy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej" (Księga Kapłańska 23, 42-43).

Dlaczego Bóg kazał mieszkać w szałasie? Odpowiedź znajduje się w Księdze Powtórzonego Prawa: "Pamiętaj na wszystkie drogi, którymi cię prowadził Pan, Bóg twój, przez te czterdzieści lat na pustyni (...) Chciał ci dać poznać, że nie samym tylko chlebem żyje człowiek, ale człowiek żyje wszystkim, co pochodzi z ust Pana" (8, 2-3). Pan prowadził lud przez pustynię straszną, pełną wężów jadowitych i skorpionów, przez ziemię suchą, i jedyną ochroną nie były wtedy sklecone z byle czego kuczki, ale ręka Boga, wyspa życia w otoczeniu śmierci, stworzona nie z murów czy fortyfikacji, ale z obłoku chwały. Przypomnienie tego doświadczenia jest istotą tych świąt. Wierni mają się poczuć tak, jakby żyli na łasce swego Pana. Na czas świąt szałas nabiera wymiaru świętości, tak jakby zawierał w sobie obecność Boga.

Święto Namiotów jest na początku dziejów świętem żydowskim. Na końcu czasu - jak nauczał prorok Zachariasz - będzie świętem narodów świata. "Wszyscy ci, którzy ocaleją spośród wszystkich ludów (...) rokrocznie pielgrzymować będą, by oddać pokłon Królowi - Panu Zastępów - i obchodzić Święto Sukkot" (Księga Zachariasza 14, 16).

Symbol czterech gatunków roślin nie jest wcale jasny. Mowa o nich w Księdze Kapłańskiej (23, 39-40). W chasydzkich interpretacjach każda z roślin ma swoje znaczenie. Etrog ma smak i aromat, jak ci pośród Izraela, którzy mają wiedzę o Torze i czynią dobrze. Figi (dokładniej liście palm figowych) mają smak, ale brak im zapachu, tak jak Żydzi, którzy znają Torę, ale nie mają za sobą dobrych uczynków. Mirt ma zapach, ale nie posiada smaku, jak ludzie, którzy nie studiowali Tory, ale czynili dobro. Gałązki wierzby nie mają ani smaku, ani aromatu i one odnoszą się do tych, którzy nie znają Tory i nie zrobili nic godnego. I wtedy Bóg, wedle legend, powiedział: "Niech zostaną połączone w jednym bukiecie i niech jedno pokutuje za inne". Co oznacza też, że to Święto łączy bardzo różnych Żydów, a w przyszłości zbierze wszystkie narody świata w Świątyni.

Dowiadujemy się z Tory, że należy radować się w czasie Świąt. Jakby miało zejść z nas napięcie dni strachu i drżenia, gdy decydowało się nasze życie i gdy musieliśmy z siebie wydobyć swoje winy i grzechy. Na koniec cyklu odczuwamy ulgę i radość wiedząc, że Boska opieka otacza Żydów i wszystkie narody. Można powiedzieć jeszcze inaczej: na Nowy Rok koronujemy Boga na naszego władcę i oddajemy się Jego władzy. Bóg swoją energią odnawia świat w swoim istnieniu. Radość święta przenika lęk i pytanie, czy zostaniemy zapisani na rok następny. Na Nowy Rok wszystkie istoty przechodzą niczym owce przed sąd Boży i Pan decyduje, kto żyć będzie. Siódmego dnia Sukkot Księga Żywych i Umarłych zostaje ostatecznie opieczętowana.

Na Święto Sukkot owa radość znajduje swoje ujście. Jakby głos szofaru - trąby zrobionej z rogu kozła, która otwiera miesiąc Wielkich Świąt, miesiąc Tiszri - teraz miał wybrzmieć i zawładnąć duszami pobożnych Żydów.

Święto Sukkot kończy radosne, tańczące święto Radość Tory. W dniach Jom Kippur otrzymaliśmy Drugą Tablicę Mojżeszową i wraz z nią do naszego życia wkroczyła skrucha. A nie ma niczego równie wyzwalającego i radosnego, jak oczyszczenie z grzechów i powrót do swojej pełnej, wolnej od zła istoty. Ale radość w Jom Kippur przesłania akt skruchy z jej postem, wyznaniem grzechów, modlitwą o wybaczenie. Dopiero na Simchat Tora - Radość Tory - doświadczamy radości skruchy i nią się wtedy cieszymy.

Razem z tym Świętem kończy się czytanie całej Tory i zaczyna nowe. Wchodzimy w nowy rok w religijnym życiu wspólnoty.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 39/2010