Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Tora Ustna to dla Żydów kluczowe dopełnienie Tory Pisanej, czyli Pięcio-księgu Mojżesza. To, jak bardzo jest istotna, widać choćby przy lekturze tych wersów: „od piętnastego dnia tegoż miesiąca siódmego – święto szałasów... I weźmiecie sobie dnia pierwszego owoc drzewa hadar, pąki palmowe, gałązki drzewa rozłożystego i wierzbiny porzeczne, i weselcie się przed Wiekuistym, Bogiem waszym, przez siedm dni” (Kpł 23, 34 i 40; Cylkow). Piąte wydanie Biblii Tysiąclecia oddaje pierwszą część wersu 40 tak: „Weźcie sobie pierwszego dnia owoce pięknych drzew, liście palmowe, gałązki drzew o gęstym listowiu i wierzb nadrzecznych”. Hadar pochodzący wprost z oryginału hebrajskiego sugeruje cytrus, lecz to słowo równie dobrze może oznaczać majestat, chwałę czy też piękno. Które drzewa owocowe są piękne? Nie wszyscy wskażą ten sam gatunek, tymczasem trzeba konkretnie wiedzieć, w posiadanie jakiego owocu należy wejść przed Świętem Szałasów. Etrog – bo o niego chodzi – to owoc cytrusowy przez niewtajemniczonych mylony z cytryną. Palma (daktylowa) i wierzba nie pozostawiają wątpliwości interpretacyjnych. A „drzewo rozłożyste” / „o gęstym listowiu” to mirt.
Midrasz łączy poszczególne rośliny z częściami ciała: liść palmy odpowiada kręgosłupowi, drobne listki mirtu przypominają kształtem oczy, a podługowate liście wierzby – usta. Etrog przywodzi na myśl serce.
Prawo określa pożądany wygląd roślin. Liść palmy winien być prosty i niezbyt giętki – szczęśliwy ten, kto ma taki kręgosłup moralny. Listki mirtu mają rosnąć prosto w górę – i człowiek, miast patrzeć z góry na współziomków lub popatrywać zazdrośnie na boki, winien kierować wzrok ku niebu. Brzegi wierzbowych liści powinny być gładkie, nie wystrzępione – nie należy strzępić sobie języka obsmarowując innych, a jeśli już trzeba mówić nie o szeroko pojętej Torze, lecz o innych, to zawsze dobrze.
Midrasz proponuje jeszcze inną interpretację związaną z tymi czterema roślinami – symbolizują one cztery kategorie ludzi. Etrog roztacza przyjemną woń i można go jeść – to osoba studiująca Torę i spełniająca przykazania. Daktyle dobrze smakują, ale nie pachną – to ktoś głównie parający się Torą. Mirt ładnie pachnie, ale nie jest jadalny – taki człowiek robi wiele dobrych uczynków, lecz nie studiuje Tory. Wierzba nie może się pochwalić ani aromatem, ani smakiem – ktoś taki nie ma na koncie ani Tory, ani dobrych uczynków.
Napisane jest „weźcie” – należy wziąć te rośliny w rękę. Ręka oznacza kontrolę – panowanie człowieka nad własnymi organami. Złożenie roślin w bukiet i wzięcie ich do ręki symbolizuje pozytywne uczucia w stosunku do wszystkich. Bez wierzby nie będziemy w komplecie. ©
