Pokorny Jezus, pokorny papież, opór Kongregacji

21 stycznia 2016 r. Kongregacja Kultu Bożego, w odpowiedzi na list papieża Franciszka, wprowadziła zmianę przepisów liturgicznych dotyczących obrzędu obmycia nóg podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek.

24.01.2016

Czyta się kilka minut

Piotr Sikora /  / Fot. Grażyna Makara
Piotr Sikora / / Fot. Grażyna Makara

Dotychczas obmywać nogi można było tylko mężczyznom. Teraz w obrzędzie mogą uczestniczyć wszyscy „członkowie Ludu Bożego”, reprezentując jedność i różnorodność wszystkich części Kościoła.

Polecając wprowadzenie tej zmiany, papież pisze, że zmieniony obrzęd lepiej wyraża powszechność zbawczej miłości Chrystusa, którą ukochał wszystkich i do końca. Zmiany te sankcjonują papieską praktykę – Franciszek już kilkakrotnie umywał nogi kobietom, odprawiając wielkoczwartkową mszę w więzieniach czy domu dla niepełnosprawnych. Był zresztą za to krytykowany przez środowiska konserwatywne. Krytyka ta opierała się na dwóch argumentach: że papież powinien stać na straży właściwie sprawowanej liturgii – czyli nie łamać przepisów liturgicznych; oraz że czyny Franciszka zaciemniają właściwy sens Jezusowego gestu umycia nóg – którym jest ustanowienie sakramentu kapłaństwa (dostępnego – podkreślano – tylko mężczyznom).

Wprowadzona właśnie z inicjatywy Franciszka zmiana – oraz jej uzasadnienie – jest jasną wskazówką, że podstawowym znaczeniem Jezusowego gestu umycia nóg jest pokorna, ofiarna miłość Boga do każdego człowieka, miłość, do okazywania której jesteśmy powołani wszyscy. Perspektywa podkreślana przez Franciszka jest zresztą zgodna z wyjaśnieniem, które podał sam Jezus: „Jeśli Ja, Pan i Nauczyciel umyłem wam nogi, to i wy powinniście sobie nawzajem umywać nogi” (J 13, 14). Jest to symboliczny znak Jezusowego nowego przykazania: „kochajcie się wzajemnie, jak i Ja was ukochałem” (J 13, 34).

Nie są zatem słuszne zarzuty, które stawiają papieskiemu pomysłowi zmiany liturgicznych przepisów konserwatyści (np. w Polsce Paweł Milcarek): że zmienia on znaczenie obrzędu umycia nóg. Jeśli już mówić o zmianie, to Franciszek przywraca temu obrzędowi jego właściwe znaczenie.

A że konserwatywnym środowiskom wszelkie zmiany są nie w smak, świadczy fakt, że list Franciszka do Kongregacji ma datę 20 grudnia 2014 r., zaś odpowiedź – wyraźnie konserwatywnego – prefekta kongregacji, kard. Roberta Sarah, została napisana 6 stycznia, a ogłoszona 21 stycznia 2016 r. Ponad rok na przygotowanie jednostronicowego dokumentu o bardzo prostej treści! Obstrukcja? Nieudolność? Na pewno nie przykład współpracy! ©℗

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Filozof i teolog, publicysta, redaktor działu „Wiara”. Doktor habilitowany, kierownik Katedry Filozofii Współczesnej w Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie. Nauczyciel mindfulness, trener umiejętności DBT. Prowadzi też indywidualne sesje dialogu filozoficznego.

Artykuł pochodzi z numeru TP 05/2016