Narodowość nowojorska

"Jeśliby mnie kto o to pytał, odpowiem, że nie ma jadła bardziej nowojorskiego niż pizza. Pizza jest demokratyczna jak z marzenia Walta Whitmana o mieście bez niewolników i bez właścicieli niewolników.

26.03.2008

Czyta się kilka minut

Nowy Jork, okładka /
Nowy Jork, okładka /

Niewiarygodnie podzielna, zupełnie jak ta maleńka wyspa - Manhattan, na której wciąż nowi przybysze nadal znajdują dla siebie dom. Dość pożywna, by skutecznie wabić niezmordowanych mieszkańców Miasta, Które Nigdy Nie Śpi. I jeśli nawet nowojorski slice w niczym już nie przypomina neapolitańskiego oryginału, to i tak jego smak jest najprawdziwszym smakiem Wielkiego Jabłka"...

Czy już tak pisano w języku polskim o Nowym Jorku? Z nieprzemijającym zachwytem, chęcią zanurzenia się w manhattańskim pędzie i bez śladu antyamerykańskich fobii, emigranckiej mitologii, europejskiej nostalgii, ze spojrzeniem, które nie zamyka się w getcie polskich spraw, swarów i tęsknot? Nie jestem pewien. W każdym razie Kamila Sławińska, krytyk filmowy i felietonistka, która w NY mieszka od dekady, autorka "niepraktycznego przewodnika" po tym mieście - czyni to znakomicie. Jej opowieść nie jest ani kroniką walki o przetrwanie, ani kolejnym bedekerem. To błyskotliwie napisany, piękny, wielobarwny portret Miasta, kapryśna, niesystematyczna mapa Manhattanu i przyległości, plan wyspy, którą zaludniają Żydzi, Irlandczycy, Japończycy i Turcy... czy też po prostu nowojorczycy.

Bowiem Sławińska nie czuje się może Amerykanką, jest natomiast z pewnością mieszkanką Nowego Jorku, jednym z tych szczęśliwców czy nieszczęśników, którzy "im bardziej poczują się w domu w tym dziwnym, niepodobnym do innych Mieście, tym bardziej nie będą mogli żyć gdzie indziej. Ameryka jest zbyt amerykańska: zbyt pryncypialna, zbyt przywiązana do purytańskich wartości, zbyt skłonna do nieustannego umartwiania się. Europa - zbyt mała i zbyt powolna, by stanowić wyzwanie. Azja - mimo obfitości egzotyki - nie zawsze dostarcza niezbędnego miejskiemu szczurowi komfortu. Australia jest zbyt prowincjonalna... Kiedy nowojorczyk wyjeżdża ze swojego Miasta na zawsze, z nagłym przerażeniem zaczyna rozumieć, że utracił kawałek siebie. I to, że New Yorker to narodowość".

Na czterystu stronach spisuje więc krótkie traktaty: o chodzeniu pieszo i w klapkach, o nowojorskich pomnikach i Brooklyn Bridge, o Laurie Anderson, kolejce linowej na Roosevelt Island i ulicy szachistów, polowaniu na smakowite pomidory na Union Square i najlepszych delikatesach w Chinatown, o czytaniu książek i wspaniałym Strand Bookstore, o "New Yorkerze", MoM-ie, fotografiach i Avedonie, muzyce i zakupach, wiecznych piórach i ptakach, o Cieniu Wież, Których Nie Ma, i o nowojorskiej minucie, która jest "jednostką pośpiechu"... Wędruje gęstą szachownicą Manhattanu z Whitmanem i Panem Cogito w sercu, tworząc miejski poemat, w którym jest zachwyt i miłość.

Czytając go pomyślałem, że jeśli jakieś dobre duchy znów pozwolą mi dotrzeć nad brzegi rzeki Hudson, muszę wyrwać się z rutyny dni spędzanych w Metropolitan Museum i radości, którą daje jesienny Central Park. Tym razem wezmę z sobą "niepraktyczny przewodnik", a może nawet zbiorę się na odwagę i poproszę jego autorkę, przecież współpracowniczkę "Tygodnika", by znalazła dla mnie nieco wolnego czasu w swym zabieganym nowojorskim dniu. Bo przecież sam na pewno nie znajdę ani barku Cinderella Falafel, ani magicznego sklepiku z kawą na Bleecker Street.

Kamila Sławińska, Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, Warszawa 2008, Wydawnictwo W.A.B.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
79,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Ur. 1971 r. Krytyk literacki, pracownik Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, sekretarz Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, wieloletni redaktor „Tygodnika Powszechnego”. Autor książki „Miłosz. Biografia” (Wydawnictwo Znak,… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 13/2008

Artykuł pochodzi z dodatku „Książki w Tygodniku (13/2008)