Każdy z nas jest niepowtarzalny

07.04.2014

Czyta się kilka minut

Na zdjęciu: dr Tomasz Kupiec, kierownik Pracowni Genetyki Sądowej Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie / Fot. Michał Kuźmiński
Na zdjęciu: dr Tomasz Kupiec, kierownik Pracowni Genetyki Sądowej Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie / Fot. Michał Kuźmiński

DNA zawiera instrukcję syntezy białek, z których się składamy. Fragment DNA kodujący jedno białko to gen. Składa się z nukleotydów A, C, G i T, których kolejność to instrukcja budowy danego białka. Łańcuch DNA każdego z nas jest jedyny w swoim rodzaju. Odpowiadają za to różnice w sekwencjach nukleotydów. Zjawisko to, odkryte w 1985 r., nazywa się polimorfizmem.
Tylko 5 proc. ludzkiego genomu zawiera DNA kodujący białka. W pozostałych 95 proc. znajdują się powtarzalne sekwencje, których funkcji jeszcze nie znamy. Są jednak bezcenne dla genetyków sądowych – różnic w tych sekwencjach i w ich długości jest między nami tak wiele, że zestawiając znaleziony fragment DNA z próbką pobraną od danej osoby, można stwierdzić, czy ów fragment do niej należy.
W pojedynczym jądrze ludzkiej komórki znajdują się ok. 2 metry DNA. W całym ludzkim organizmie jest go łącznie kilka milionów kilometrów.

JAK UZYSKAĆ PROFIL GENETYCZNY

1. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO: np. zmycie jałowym wacikiem. Najlepsze źródła: krew, ślina, cebulka włosa, wydzieliny. Naukowcy potrafią wydobyć wystarczające próbki DNA ze szkieletu, spalonych czy rozkładających się zwłok.

2. IZOLACJA DNA: oddziela się je przy pomocy detergentów i enzymów rozpuszczających błonę komórkową i trawiących białka. Ich resztki usuwa się np. za pomocą fenolu i chloroformu, a DNA wytrąca się alkoholem.

3. AMPLIFIKACJA: czyli namnażanie materiału. Nawet z niewielkiej próbki w procesie łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR), w urządzeniu zwanym termocyklerem, można uzyskać ok. miliarda kopii fragmentu DNA.

4. ANALIZA: fragmenty DNA poddaje się elektroforezie w tzw. analizatorze genetycznym – cząsteczki zmusza się do ruchu w polu elektrycznym, a ponieważ cząsteczki różnej wielkości mają różną ruchliwość, układają się według rozmiarów. Fragmenty DNA znakowane w procesie PCR barwnikami fluorescencyjnymi, przechodząc przez okno detekcji, są oświetlane laserem, co wzbudza je do świecenia. Sygnał świetlny jest rejestrowany przez kamerę CCD.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, dziennikarz, twórca i prowadzący Podkastu Tygodnika Powszechnego, twórca i wieloletni kierownik serwisu internetowego „Tygodnika” oraz działu „Nauka”. Zajmuje się tematyką społeczną, wpływem technologii… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 15/2014