MACIEJ MÜLLER: Czy my, Polacy, jesteśmy w Europie, na jej skraju, czy na zewnątrz?

PROF. ANDRZEJ CHWALBA: Na wschód od Zachodu i na zachód od Wschodu, jak pisał Mrożek. Pojęcie Zachodu ukształtowało się w średniowieczu, w opozycji wobec świata bizantyjskiego. Za centrum świata chciało uchodzić cesarstwo niemieckie. To był zachód przez małe „z”, bo tak wskazywała geografia, ale stał się Zachodem przez duże „Z”, napełniając się treściami politycznymi, kulturowymi i ideologicznymi. Na dworze Mieszka I odbyła się pewnie niejedna dyskusja o tym, czy postępować w ślad za dziedzictwem Cyryla i Metodego i przyjąć opcję grecko-bizantyjską czy też łacińską. Być może ze względu na bliskość Gniezna w stosunku do Pragi i Ratyzbony wybrano tę drugą. Tak Polska znalazła się na peryferiach świata zachodniego.

Czym się wyróżniał ten świat?

W pierwszych...