Wszystko, co zakazane

Co dziś jest zakazane? Dlaczego tabu funkcjonuje nadal? Czy tabu jest nam potrzebne i do czego? Tabu w kulturze to temat najnowszego Tygodnika Powszechnego, opowiada o nim Grzegorz Jankowicz. Zapraszamy do obejrzenia!

09.02.2010

Czyta się kilka minut

ryc. Wiesław Rosocha, 2003 r. /
ryc. Wiesław Rosocha, 2003 r. /

W latach 1993-2008 mieliśmy w Polsce 90 przypadków cenzury, której ofiarą padli artyści. Cenzurowano przede wszystkim te dzieła, które naruszały tabu seksualne i obyczajowe, religijne i historyczno-polityczne. Artyści przekraczają zakazy kulturalne przede wszystkim po to, by zwrócić uwagę na opresyjny charakter niektórych z nich. Ale procesowi detabuizacji towarzyszy proces tworzenia nowych tabu, których celem jest ochrona praw ofiar nierówności społecznej czy wykluczonych osób i grup. Tabu wciąż odgrywa kluczową rolę we współczesnej kulturze.

---video Tabu w kulturze - temat najnowszego TP omawia Grzegorz Jankowicz|http://www.onet.tv/tabu-w-kulturze,6155644,3,klip.html|onetEmbedOnetPlayer|1---

W artykule wstępnym GRZEGORZ JANKOWICZ i PIOTR KOSIEWSKI piszą o rodzajach tabu, które ciężko w ogóle zauważyć: "Istnieją różne rodzaje tabu. Nie wszystkie mają tak istotne znaczenie i tak wielką siłę. Trudno przecież na jednej szali ustawiać próby naruszania sacrum i przekraczanie rozmaitych tabu towarzyskich czy salonowych. Chociaż te ostatnie stają się nieraz gorącym tematem medialnym, by wspomnieć niektóre filmy i publikacje dotyczące czołowych postaci polskiej kultury XX wieku (nową okazję do podobnych dyskusji stworzy zapewne książka Artura Domosławskiego o Ryszardzie Kapuścińskim)." Redaktorzy rozmawiają też z ARTUREM ŻMIJEWSKIM, który pyta, czy to nie artyści są strażnikami tabu? : "Jeśli nawet narusza się granice kultury, zmienia się jej konfigurację, to jednocześnie wytwarza się nowe zakazy. Tam, gdzie niegdyś było rozmycie, dziś jest tabu. Spolegliwość wobec niego stała się interesem artystów."

A na jakim poziomie stoi sama debata o kulturowych tabu? Pisze WOJCIECH J. BURSZTA: "Sprowokowana przez współczesną sztukę debata nad kulturowymi tabu została więc przechwycona i sprowadzona do poziomu debat politycznych; stała się dogodnym pretekstem i świetną areną bojów wszelakich, których ideologicznych motywacji nie trzeba zbytnio dociekać." A po co nam tabu? MICHAŁ BILEWICZ: "Człowieka naruszającego tabu się nie karze, ale przestaje się z nim dyskutować. współczesne tabu jest więc całkiem humanitarnym sposobem obrony podstawowych wartości. Dodatkowo piszemy o tym jak przełamywali tabu: Jan Tomasz Gross, Katarzyna Kozyra, Marcin Koszałka, Dorota Nieznalska.

Najnowsze wydanie "Tygodnika Powszechnego" w sprzedaży od środy, 10 lutego!

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Urodzony w 1978 r. Aktywista literacki, filozof literatury, eseista, redaktor, wydawca, krytyk i tłumacz. Dyrektor programowy Festiwalu Conrada. Redaktor działu kultury „Tygodnika Powszechnego”. Dyrektor programów literackich Fundacji Tygodnika Powszechnego.… więcej