Fabuła „Greka Zorby” jest ostentacyjnie prosta. Anonimowy narrator, trzydziestopięcioletni intelektualista w kryzysie, wraca po latach na rodzinną Kretę. W porcie Pireus spotyka zagadkowego włóczęgę, który proponuje mu swoje towarzystwo i pracę. Nazywa się Alexis Zorba i pochodzi z Macedonii. Popłyną razem na wyspę, aby uruchomić tam małą kopalnię węgla brunatnego. Będą pracować – jeden w kopalni, drugi pisząc; a także jeść, pić, tańczyć, kochać. Spędzą ze sobą siedem miesięcy i rozstaną się na zawsze.

Nie perypetie i zwroty akcji są sednem i siłą powieści Nikosa Kazantzakisa. Jej porywająca moc tkwi w ciągłych starciach dwójki bohaterów – Szefa i Zorby. Nierozstrzygnięty agon toczy się o jedną fundamentalną kwestię: „jak żyć”. A precyzyjnie rzecz biorąc: jak żyć z radością i bez nadziei, czyli ze świadomością nieuniknionej śmierci. Tych nauk udziela narratorowi, a w istocie...