Termin ten pojawił się w psychologii pół wieku temu i do dziś jest źródłem licznych kontrowersji. Kolejną wywołał właśnie psycholog Michał Kosiński, twierdząc, że teoria umysłu może powstawać spontanicznie w modelach języka opartych na sztucznej inteligencji.

Z jego badania wynika, że ChatGPT w styczniu 2022 r. radził sobie z tzw. testem fałszywych przekonań na poziomie 7-letniego dziecka, zaś uaktualniona wersja w listopadzie – już na poziomie 9-latka. Kosiński sprawdzał, czy program potrafi przewidzieć, iż wymieniona w konwersacji osoba będzie mieć fałszywą wiedzę o świecie – inną niż program.

Choć wyniki badania nie zostały jeszcze opublikowane w czasopiśmie naukowym, wywołały burzę. Część komentatorów twierdzi, że „teoria umysłu” to tylko pewien rodzaj rozumowania opartego na prawidłowościach języka. Jednak takie ujęcie nie wyjaśnia, dlaczego niektóre zwierzęta radzą sobie dobrze z niewerbalnymi wersjami testu fałszywych przekonań. Podobnie jak pamięć, teoria umysłu raczej nie jest jednorodną funkcją poznawczą, ale składa się z wielu prostszych zdolności, które nie muszą być unikalnie ludzkie.©