Spryt Batszeby

Batszeba pojawia się w opowieści o Dawidzie trzykrotnie. Za pierwszym razem dowiadujemy się, że na podwórzu pałacowym naga brała kąpiel.

22.01.2018

Czyta się kilka minut

Podejrzał ją Dawid i pod wpływem nagłej żądzy kazał, by się natychmiast przed nim stawiła. Tak też się stało. Dawid posiadł ją. Przedstawiona została jako bierna ofiara męskiej chuci. Kilka tygodni czy miesięcy później słyszymy pierwszy raz jej słowo: informuje Dawida, że jest w ciąży.

W drugiej scenie Batszeba jest już odwrotnością ofiary. Konspiruje z prorokiem Natanem, chcąc umieścić swego syna Salomona na tronie. Oszukuje męża, powołując się na fikcyjną (jak się wydaje) jego obietnicę i na litość. Okazało się, że była dość wprawiona w dworskich grach o władzę. Wiedziała, że gdyby Adonijah, starszy syn Dawida, został królem, oznaczałoby to śmierć dla niej i dla całej grupy spiskowców. Promuje swojego syna i udaje jej się niemal drogą zamachu osiągnąć swój cel. Z bliżej nieznanego powodu Dawid każe bezzwłocznie, w szabat, koronować jej syna, tak by uprzedzić jego brata szykującego się do przejęcia władzy i postawić go przed faktami dokonanymi.

Batszeba pojawia się po raz trzeci w przedziwnej i mało wiarygodnej opowieści (1 Krl 2,12nn). Adonijah prosił ją o wstawiennictwo u króla Salomona, by ten zgodził się oddać mu nałożnicę Dawida, Abiszag, za żonę. Salomon miał poczucie, że jego brat spiskuje przeciw niemu i że w ten sposób chce odebrać mu koronę. Cała ta historia wygląda nieprawdopodobnie i zdaje się być tylko usprawiedliwieniem zabójstwa przyrodniego brata. Ale pozostaje pytanie: dlaczego w tej scenie pojawia się Batszeba. Czy rzeczywiście chciała pomóc Adonijahowi, czy też ostrzegła swego młodziutkiego syna przed niebezpieczeństwem i poradziła mu, by pozbył się na dobre konkurenta do tronu.

Gdy znamy już wszystkie sytuacje, w których pojawia się nęcąca Batszeba, możemy spojrzeć uważniej na pierwszą historię, w której występuje jako ofiara chuci królewskich. Komentatorzy uważali, że Dawid został przez Batszebę pokuszony do grzechu i że zrobiła wszystko, by tylko mieć z nim dziecko. W kulturze biblijnej (począwszy od historii Tamar i Judy) kobieta może stać się kimś, zyskać władzę i wpływy tylko przez seks. Batszeba wiedząc, że Dawid był łasy na urodziwe, młode dziewczyny, tak zaaranżowała swoją kąpiel, by król zechciał ją zobaczyć z tarasu i do siebie przywołać. To zapewniało jej przyszłość. To, że miała już męża Uriasza, znaczyło niewiele. Pozbyli się go szybko i Batszeba znalazła się na królewskim dworze. Po urodzeniu drugiego dziecka uznała, że musi zadbać o nie i tym samym o swoją przyszłość. Imię Salomon ma wiele znaczeń. Dla jednych pochodzi od słowa pokój (szalom), ale bywa też rozumiane jako „zastępujący”. Czy miał zastępować przedwcześnie zmarłe dziecko, Uriasza, a może Dawida? To ona nadała Salomonowi imię i mogła je wybrać właśnie z taką dalekowzroczną myślą.

Batszeba miała więcej sprytu, zaradności, charakteru, niż to wydaje się po pierwszej lekturze Księgi. Osiągnęła wyjątkowo dużo. Stała się matką i pramatką królów. O niej i jej synu czytamy tysiące książek i legend. Weszła do wielkiego mesjańskiego kręgu, a stało się to dzięki cudzołóstwu. Zostało ono ukarane śmiercią jej pierworodnego, nagrodzone synem, królem zjednoczonego Izraela i Judy. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 5/2018