Gospodarka trzeszczy do wstrzyknięnia
Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W 2020 roku – tuż po ogłoszonym rok wcześniej rozszerzeniu prawa do świadczenia na każde dziecko – koszt programu Rodzina 500 plus stanowił 1,76 proc. PKB Polski. 800 plus kosztować ma w przyszłym roku w sumie 64,2 mld zł, co dałoby 2,13 proc. przyszłorocznego PKB. Część waloryzacji świadczenia, które wzrośnie aż o 60 proc., sfinansuje zatem sam rozwój polskiej gospodarki.
Ważnym aspektem jest też demografia. W 2020 r. w Polsce przyszło na świat 350 tys. dzieci. W ubiegłym – tylko 305 tys., z czego ponad 15 tys. urodziły cudzoziemki (głównie Ukrainki), które niekoniecznie muszą wiązać z naszym krajem przyszłość. W rezultacie koszt 500 plus w latach 2020-2022 spadł z 41,2 do 40,2 mld zł.
Wzrost polskiej gospodarki przekłada się na dochody budżetu z podatków. W latach 2020-2022 tylko wpływy z VAT wzrosły o 45,8 mld zł. W zeszłym roku budżet zyskał z tego tytułu dodatkowe 14,7 mld zł, głównie wskutek drastycznego wzrostu cen. Warto jednak zauważyć, że przy średniorocznej inflacji na poziomie 14,4 proc. wpływy z VAT urosły tylko o 6,8 proc. – to efekt słabnącej konsumpcji w kraju dotkniętym jedną z najwyższych inflacji w Europie. Rządzący muszą zdawać sobie sprawę, że w tym roku wskaźniki konsumpcji ulegną pewnie dalszemu pogorszeniu, a to, wraz z malejącą inflacją, musi się przełożyć także na dynamikę wzrostu dochodów budżetu z VAT.
CZYTAJ TAKŻE
CO TRZEBA OBIECAĆ, ŻEBY WYGRAĆ WYBORY: Nawet jeśli podczas kampanii usłyszymy wiele słów o wartościach i ideach, nie na tym polu rozegra się najważniejsza bitwa wyborcza. Politycy opozycji zrozumieli, że stosowana od lat strategia PiS jest po prostu lepsza. KOMENTARZ MARKA KĘSKRAWCA >>>
Tegoroczne założenia mówią o 286,3 mld zł z tego tytułu, a to oznaczałoby skok poboru aż o 56 mld zł rok do roku. Rząd upiera się, że dopnie swego dzięki dalszemu zmniejszaniu słynnej luki w poborze, ale większość ekonomistów uważa, że założone wpływy są nierealne. A to oznacza, że inwestycję w 800 plus domknie budżetowi albo podwyżka innych podatków – rzecz nie do ogłoszenia w roku wyborczym – albo... pożyczka. I zapewne to ma na myśli premier Morawiecki, mówiąc o „braku obaw o stan budżetu”. W rządowym portfelu pieniędzy nie zabraknie. Będą tylko pochodziły, jak coraz więcej publicznych wydatków, z długu. Ale jeśli w kolejnych latach nadal będzie szybko rosnąć gospodarka, to relacja puchnącego zadłużenia do jej wzrostu nie ulegnie zmianie i na papierze dług spłaci się niejako sam.
Możliwe więc, że rząd widzi w 800 plus nie tylko kiełbasę wyborczą, ale także narzędzie stymulujące popyt. Około 15 proc. wydatków na 500 plus wraca co roku do budżetu w formie samego podatku VAT. 24 mld zł, jakie pochłonie przemodelowanie programu na 800 plus, w rzeczywistości będzie więc wydatkiem rzędu 20,4 mld.
