Samson i Dalila

W Bet Szemesz, wsi nazwanej „Dom słońca”, gdzie znaleziono XII-wieczną pieczęć z portretem mężczyzny i lwa, spotykały się w tamtych czasach trzy kultury: filistyńska, kananejska oraz izraelicka.

02.04.2017

Czyta się kilka minut

Każda miała odrębną tożsamość, a Samson z plemienia Dan mieszkający w tych okolicach był typowym człowiekiem granicy. Stale ją przekraczał. Wziął za żony kobiety z obcych plemion. Odwiedzał sprzedajne kobiety w Gazie zamieszkałej przez Filistynów.

Z jednej strony świetnie się bawił na swoim długim weselnym przyjęciu, gdzie poślubił filistyńską dziewczynę, ale już kilka wersów dalej wspomina się o tym, jak Samson sam swoją maczugą zabił kilkuset Filistynów i napuścił na nich tysiąc lisów związanych ogonami. Przekroczenie granicy wymagało pokonania lwa. To były próby, którym zostawał poddany, i w większości wypadków przeszedł je zwycięsko. Klęskę przyniosła mu dopiero kobieta. Stał się wbrew sobie powolnym narzędziem drugiej żony Dalili. Jej oryginalne imię musiało być inne. To, pod którym jest znana, pochodzi od hebrajskiego słowa oznaczającego „osłabić, umniejszać”. I rzeczywiście na różne sposoby osłabiała siły swego męża. Poznali się w Wadi Sorek, co już samo wskazuje (wedle rabinów) na to, że ich związek był pusty i bezowocny. Imię Sorek przypisane jest drzewu, które nie przynosi owoców.

Filistyńscy panowie zaproponowali jej dużo sztuk srebra za to, że pozna i zdradzi sekret siły Samsona. Trzykroć dawał jej fałszywe odpowiedzi, a na koniec wyznał, że moc jego związana jest z jego gęstymi włosami. W nocy ścięła mu loki i wydała Filistynom. Ci go porwali i wyłupili mu oczy. Związanego zawiedli do więzienia w Gazie i tam musiał ciężko pracować w młynie dla swoich wrogów. Wdzięczni za uwięzienie wroga Filistyni zgromadzili się w świątyni. Przywiedli do niej Samsona. Przywiązali do kamiennych kolumn. Wtedy on poprosił Boga, by przywrócił mu siły, wołając: „Przez lata sądziłem Twój naród i nigdy nie użyłem Twojego imienia nadaremno”. Bóg przydał mu siły. Mocarz wyrwał kolumny i cały gmach zawalił się, przygniatając wszystkich tam zgromadzonych. W ten sposób zginęło trzy tysiące ludzi. Zginął też Samson. O późniejszym losie Dalili nic nie wiemy.

Talmudyczni mędrcy uważali Samsona za postać historyczną. Powstało o nim wiele opowieści oraz legend. Podziwiano jego siłę i mówiono, że mógł unieść góry. Szanowano też jego talent sędziego. Nic jednak w jego charakterze nie wiąże go z religią. Nie nauczał judaizmu. Był grzesznikiem i za to, że zbyt często podążał za swoimi oczami, ukarany został – jak twierdzą moraliści – oślepieniem. Niewiele uczynił dla swojego narodu. Nie wyzwolił swego ludu z filistyńskiej tyranii. Pragnął tylko zemsty za osobiste zniewagi. Jego nadzwyczajna siła była mu zgubą. Ulegał pożądaniu, za co został po wielekroć ukarany.

Zmagania z Filistynami trwały potem przez pokolenia, dopóki Asyryjczycy nie zdobyli miast filistyńskich oraz północnego królestwa Izraela. Nowe imperium połknęło dawnych wrogów. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 15/2017