Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Zmiany w strukturze Kościoła podporządkowano celom duszpasterskim. Biskup powinien mieć możliwie bliski kontakt z wiernymi i podległymi mu księżmi. Im większa - pod względem terytorium czy liczby mieszkańców - diecezja, tym luźniejsza więź pasterza z diecezjanami. W Polsce przyjęto zasadę, że diecezja powinna liczyć ok. 600 tys. mieszkańców. Inną przyczyną zmian jest dostosowanie struktur Kościoła do zmian demograficznych czy społecznych. Bydgoszcz - ósme co do wielkości miasto w Polsce (ponad 370 tys. mieszkańców), stolica województwa kujawsko-pomorskiego - podzielona była dotąd na pięć dekanatów w ramach metropolii gnieźnieńskiej; prymat niewielkiego Gniezna miał w tym przypadku charakter już tylko historyczny.
Dwanaście lat temu mocą bulli “Totus Tuus Poloniae populus" Papież ustanowił 13 nowych diecezji, a osiem dotychczasowych podniósł do rangi metropolii. Wiele kościelnych jednostek terytorialnych zmieniło granice. Tegoroczna decyzja stanowi kontynuację tamtych reform, o czym świadczy choćby fakt, że Jan Paweł II nie wydał w tym celu odrębnej bulli. Komunikat nuncjusza apostolskiego, abp. Józefa Kowalczyka, otwiera lakoniczne zdanie: “Ojciec Święty Jan Paweł II - w duchu pasterskiej troski o Kościół, który jest w Polsce - realizując założenia bulli »Totus Tuus Poloniae populus« (25.03.1992), podjął następujące decyzje...". Będziemy mieć zatem w Polsce 14 archidiecezji-metropolii rzymskokatolickich, 27 diecezji rzymskokatolickich, ordynariat polowy oraz metropolię i diecezję greckokatolicką.
Czy możemy się spodziewać dalszych zmian? O nowych diecezjach prasa spekulowała od kilku miesięcy, wspominając np. o połączeniu unią personalną archidiecezji poznańskiej i gnieźnieńskiej. Jednak zdaniem bp. Piotra Libery, sekretarza generalnego Episkopatu, ostatnie posunięcia zakończyły reformę struktur diecezjalnych w Polsce: “Dziś nie widzę palących potrzeb tworzenia kolejnych diecezji" - mówi bp Libera.
Bydgoszcz: na początek seminarium
Diecezja bydgoska, włączona w skład metropolii gnieźnieńskiej, powstała z 12 dekanatów archidiecezji gnieźnieńskiej, 3 dekanatów diecezji pelplińskiej i jednego dekanatu diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (w sumie 144 parafie, 363 kapłanów, prawie 600 tys. mieszkańców). Stolicą biskupią jest miasto Bydgoszcz, patronami diecezji Matka Boża Pięknej Miłości i bł. Michał Kozal, a katedrą kościół św. Marcina i św. Mikołaja w Bydgoszczy. Do archidiecezji w Gnieźnie dodano ponadto cztery dekanaty z archidiecezji poznańskiej i cztery z diecezji włocławskiej.
Biskupem bydgoskim został 56-letni Jan Tyrawa. Przez 16 lat był biskupem pomocniczym we Wrocławiu, gdzie zajmował się duszpasterstwem młodzieży i świeckich. W nowej stolicy biskupiej mieszkał przez kilka tygodni, gdy jako wcielony do wojska kleryk przyjeżdżał na tamtejszy poligon. Ma tytuł doktora teologii dogmatycznej, z niemieckiego przetłumaczył m.in. znaną książkę kard. Waltera Kaspera “Bóg Jezusa Chrystusa". Bodaj jako pierwszy z polskich biskupów miał komputer, dziś jako pierwszy korzysta z podpisu elektronicznego. Na komputerze skatalogował np. prywatną bibliotekę. W leksykonie “Kto jest kim w Kościele" czytamy w rubryce “Hobby", że “dużo przyjemności sprawia mu szybka jazda samochodem (sam prowadzi)".
Jakie cele biskup-nominat chciałby zrealizować w nowej diecezji? - Byłem w Bydgoszczy w czwartek, rozmawiałem z Księdzem Arcybiskupem Henrykiem Muszyńskim o nowej diecezji - wyjaśnił “Tygodnikowi" biskup-nominat. - Już przed 1992 r. w mieście urzędował biskup Jan Nowak, który rozpoczął przygotowania do stworzenia tam diecezji. Podczas administracyjnej rewolucji w 1992 r. diecezja nie powstała. Bydgoszcz była jednak szczególnym miejscem dla abp. Muszyńskiego, często tam przyjeżdżał, rozwijał duszpasterstwo. Jeszcze 21 lutego spotkał się w bydgoskiej farze-konkatedrze z radą duszpasterską archidiecezji gnieźnieńskiej i ostrzegał, że słabym punktem jest katechizacja dorosłych. Pozostawił poza tym świetnych księży. Będzie dobrze, jeśli uda mi się ten wysoki poziom utrzymać. A jeśli, w co ufam, uda się go przekroczyć - tym lepiej.
A konkretne plany? - Kościół nie może realizować misji w świecie bez pomocy świeckich, dlatego zamierzam rozwijać duszpasterstwo w tych środowiskach - mówi biskup-nominat. - Poza tym musimy przygotować odpowiednią kadrę, by zorganizować w Bydgoszczy seminarium. Bydgoszcz ma także ambicje, żeby otworzyć uniwersytet. Jeśli będziemy mieli odpowiednich wykładowców i możliwości, mógłby tam powstać wydział teologiczny. Poza tym w budowie jest szkoła katolicka - już działa, ale na razie rozproszona po kilku miejscach.
Świdnica: po pierwsze rodzina
Diecezję świdnicką utworzono z 13 dekanatów archidiecezji wrocławskiej i 9 dekanatów diecezji legnickiej (w sumie 184 parafie, 347 księży, prawie 690 tys. mieszkańców). Stolicą jest Świdnica Śląska, patronem św. Stanisław, biskup i męczennik, a katedrą - kościół św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy. Diecezję włączono do metropolii wrocławskiej.
Biskupem świdnickim został ks. prof. Ignacy Dec, rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (kieruje Katedrą Antropologii Filozoficznej i Etyki oraz Instytutem Filozofii Chrześcijańskiej), konsultor Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski. Studiował m.in. na Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu i KUL, był uczniem Stefana Swieżawskiego i Karola Wojtyły. Znany jest z doskonałych kontaktów z księżmi archidiecezji wrocławskiej, przez wiele lat pracował w tamtejszym seminarium, wygłosił ponad sto serii rekolekcji. Na przełomie lat 70. i 80. publikował w “TP" relacje z organizowanych we Wrocławiu Tygodni Kultury Chrześcijańskiej.
Jakie zadania stawia sobie biskup-nominat? - Główny nacisk trzeba położyć na duszpasterstwo rodzin, aby były bardziej religijne, związane z Kościołem - powiedział “Tygodnikowi". - Musimy działać zgodnie ze wskazaniami Soboru: rodzina powinna być domowym Kościołem. Po drugie, ewangelizacja dzieci i młodzieży, sprawą fundamentalną jest przede wszystkim jakość katechezy. Powinniśmy też szukać - ucząc się od Jana Pawła II - sposobów na dotarcie z Ewangelią do współczesnego człowieka, który znajduje się nieraz w bardzo trudnej sytuacji. Na obszarze diecezji mieszka wielu bezrobotnych, Dolny Śląsk się restrukturyzuje. Z wyzwaniami w dziedzinie duszpasterstwa świata pracy będzie się trzeba zmierzyć choćby w niegdyś górniczym Wałbrzychu. I wreszcie musimy rozwijać duszpasterstwo turystyczne, ponieważ w Kotlinie Kłodzkiej, Kudowie czy Polanicy znajduje się wiele sanatoriów.
Wsparcie dla Tarnowa
Zapadła jeszcze jedna decyzja administracyjna: archidiecezja łódzka zyskała godność metropolii. Włączono do niej diecezję łowicką (dotychczas w metropolii warszawskiej). Abp Władysław Ziółek otrzymał tytuł arcybiskupa metropolity. To “wezwanie, abyśmy tym bardziej wytężali siły do realizowania tego wszystkiego, czego oczekuje Bóg, czego oczekuje Ojciec Święty i co sami czujemy, że powinniśmy tutaj wypełniać" - powiedział abp Ziółek w rozmowie z KAI.
I jeszcze dwie zmiany personalne: Papież przyjął rezygnację bp. Juliana Wojtkowskiego z urzędu biskupa pomocniczego archidiecezji warmińskiej (w 2002 r. biskup skończył 75 lat) oraz mianował ks. prof. Stanisława Budzika, rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie - biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej. 51-letni biskup-nominat, doktor habilitowany teologii dogmatycznej, jest konsultorem Rady Episkopatu ds. Apostolstwa Świeckich. Kierował m.in. diecezjalną Caritas i wydawnictwem “Biblos". Rektorem seminarium został w 1998 r.
Tarnów czekał na nowego biskupa pomocniczego od sierpnia ub.r., gdy dotychczasowy biskup pomocniczy Jan Styrna został ordynariuszem w Elblągu. W Tarnowie obok bp. Wiktora Skworca pozostał wtedy tylko biskup pomocniczy Władysław Bobowski i biskup-senior Józef Gucwa. Tymczasem diecezja tarnowska należy do najprężniej działających w kraju. Jest zdecydowanym liderem w dziedzinie powołań (w 2002 r. było tam 312 alumnów diecezjalnych; na drugim miejscu znalazła się diecezja katowicka ze 190 alumnami) oraz pod względem liczby księży diecezjalnych (1391; w drugiej w kolejności archidiecezji krakowskiej - 1143). W każdej parafii funkcjonuje wybierana Rada Duszpasterska i wyłoniona z niej Rada Ekonomiczna.
