Na okładce głośnej już książki Ewy Toniak, zatytułowanej "Olbrzymki. Kobiety i socrealizm", przeczytałam swoiste credo naukowe autorki: "Socrealizm traktuję dosyć poufale. Nie mam z nim na pieńku. Nie obrażam się i nie wystawiam ocen. Zajmuję pozycję »sroki złodziejki«, która trafia zawsze tam, gdzie coś samo prosi o uwagę". W pierwszej chwili poczułam wtedy niesmak.

Czy taka metodologia badań nad epoką "kilkuletniego, najbardziej zideologizowanego w historii PRL-u epizodu skumulowanej przemocy obrazu i słowa" (znów cytat z okładki) nie grozi relatywizacją, a przynajmniej niezdrową sensacyjnością albo nostalgią opartą na mirażu? Czy o socrealizmie godzi się pisać w taki sam sposób, jak np. o potrydenckim baroku, bez ostrzegawczego dzwonka w tyle głowy?

Potem przypomniałam sobie pracę prof. Piotra Krakowskiego poświęconą sztuce III Rzeszy. Ten...