Reeh

W dwóch kolejnych fragmentach Tory padają ostrzeżenia przed fałszywymi prorokami. Mojżesz powiada, by nikogo, kto "ma sny", zapowiada lub czyni cuda, nie brać od razu za wysłannika nieba. Tym bardziej, gdy np. lecząc trędowatych, ożywiając umarłych, namawiał, by iść za innymi "bogami, których nie znasz".

Lud Izraela nie wierzy w proroka z racji cudów, jakie uczynił. Więcej: ten, kto wierzy komuś dlatego, że zdziałał rzeczy niezwykłe, nosi w sobie niepewność co do przesłania wiary. Szuka dowodu, jaki wierze w istocie nie jest potrzebny. Wszak cuda występują też dzięki sztuczkom lub czarodziejskim umiejętnościom. Judaizm jest nieufny wobec cudotwórców, uzdrowicieli i sztukmistrzów. W Torze występuje postać potężnego króla Og, który w legendach uchodzi za ojca wszelkich czarodziei. Zawsze ich potępiano i judaizm zawsze miał z nimi kłopot - nawet wtedy, gdy zjawiali się w postaci chasydzkich cadyków, ale to już całkiem inna historia.

Cuda, o jakich wspomniał i jakie czynił Mojżesz, nie służyły uwiarygodnieniu proroctwa i proroka. Były potrzebne po to, by uciec z Egiptu, ocalić przed wojskiem faraona, przejść przez pustynię... Dlaczego wierzymy Mojżeszowi? Ponieważ gdy stał na Synaju, na własne oczy widzieliśmy płomienie i własnymi uszami słyszeliśmy gromy. Widzieliśmy, jak Mojżesz zbliżał się i wkraczał w obłok okrywający górę. Słyszeliśmy głos Boga wzywający go i słowa: "Mojżeszu, Mojżeszu, powiedz im...". Tam "twarzą w twarz Pan z wami mówił na górze ognia". Z nami, "z nami, którześmy tu wszyscy dziś przy życiu" zawarł Pan przymierze.

Mistycy powiadają, pewnie słusznie, że to "my" odnosi się nie tylko do tych, którzy wówczas byli ciałem i duchem obecni, ale do wszystkich dusz Izraela: do wszystkich, którzy już żyli, i tych, którzy mają się narodzić. Wszyscy Żydzi w tym sensie tam byli i wszyscy zawarli przymierze. Mistyczną tezę wzmacnia przekonanie obecne w wielu nurtach judaizmu o transmigracji dusz. Powiadają niektórzy, że tyle jest dusz w Izraelu, ile jest liter w Torze. Gdy umiera jeden człowiek, jego dusza szuka swojego wcielenia, i tak rzecz się dzieje od tysięcy lat. Łańcuch pokoleń jest silny: splata go nie tylko tradycja, nie tylko wspólne dziedzictwo, nakazy, więzy krwi, ale więź dusz.

Ale, co dzieje się, gdy zginęło tak wielu Żydów? Co stało się z ich duszami, które nie miały swoich naturalnych, nowo narodzonych żydowskich istot, w które mogłyby się wcielić? Pewien chasydzki rabin z Bratysławy powiedział mi, że szukają swojego domu w osobach, które głęboko przeżyły tragedię Zagłady i w nich zamieszkują.

Dowodem na prawdziwość słów Mojżesza jest samo wydarzenie na górze Synaj. Nic więcej nie musi jego proroctwa potwierdzać. Tak, jak zostało powiedziane w Księdze Wyjścia: "Oto ja przyjdę do ciebie w gęstym obłoku, aby lud słyszał, gdy będę rozmawiał z tobą i aby uwierzył ci na zawsze". Z tych słów można wnosić, że wcześniej wiara w Mojżesza nie była tak silna, jak nie była wiara w Boga tak ugruntowana. Jeszcze było w niej miejsce na wątpliwości i krytycyzm.

Ci, do których posłany był Mojżesz, byli sami świadkami autentyczności jego proroctwa i nie musiał wyczyniać dla nich jakichś cudów. A jak wiemy, wystarczy w sądzie dwóch niezależnych świadków potwierdzających zdarzenie, iżby uwierzyć w ich słowa. Wiarygodność Mojżesza potwierdzały setki tysięcy, a może i miliony dusz Izraela.

Dlatego, gdy przybywa rzekomy prorok i cudami próbuje podważyć świadectwo i nauki Mojżesza, wiemy, że jest on szarlatanem i czarownikiem. Bo proroctwo Mojżesza nie jest oparte na dowodach, które oceniamy i odnosimy do innych dowodów. To, co on zobaczył, widzieli również wszyscy Żydzi obecni pod górą Synaj i oni są świadkami prawdy, jaka im się uobecniła.