Sądząc po datach ukazywania się jego książek, w latach 60. była to funkcja nacjonalizmu, na początku lat 70. – znaczenie tradycji, dekadę później – utopia, po roku 1989 – liberalizm. W pierwszej dekadzie nowego wieku zaś: populizm.

Prof. Szackiego ukształtował czas studencki, spędzony na Wydziale Humanistycznym UW, kiedy korzystał z wykładów m.in. Tatarkiewicza czy Kotarbińskiego. Ludzi, których spotkał – Marię i Stanisława Ossowskich, Ninę Assorodobraj – nazywa „Nauczycielami” i dodaje, że nauczyli go czytać, „gdyż »czytać« to nie jest wcale takie proste”. Studia kończy w 1952 r.: jest ostatnim rocznikiem, któremu w stalinowskiej Polsce będzie dane uzyskać dyplom tego „burżuazyjnego kierunku”. W czasie praktyk wakacyjnych poznaje polską wieś i tzw. Ziemie Odzyskane oraz prawdziwych Warmiaków, którzy „»Niemcami« stali się dopiero pod wpływem władzy ludowej i tzw. repolonizacji...